Erzurum Güncel- Çin’in bile büyümesi yüzde 9.7’de kalırken, Türkiye’ye en çok yaklaşabilen ülke yüzde 9.9’luk büyüme ile Arjantin olabildi. Tüm dünya Türkiye’nin başarısına şapka çıkarırken, yabancıların yorumlarında “Bomba gibi rakamlar.... Türkiye Avrasya Kaplanı’na dönüştü” gibi ifadeler dikkati çekti. Bu tabloya rağmen dış ticaretteki rekor bozulma ise piyasalardaki coşkuyu frenliyor Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 11 ile açık ara dünyanın en hızlısı çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu yılın ilk çeyreğine ait büyüme rakamlarını dün açıkladı. Veriler Türkiye’nin şu an için çift haneli büyüyen tek ülke olduğunu ortaya koyuyor. TÜİK verisi öncesi beklentiler Türkiye’nin ilk çeyrek büyümesinin yüzde 9.6 civarında gerçekleşeceği şeklindeydi. Ancak iç piyasadaki coşku, ticaretin yüzde 17.2 artması bu rekor büyümeyi beraberinde getirdi. Türkiye’nin performansı yabancıların da büyük ilgisini çekti. Royal Bank of Scotland Ekonomisti Tim Ash yabancı yatırımcılara veri sonrası hazırladığı raporda Türkiye’nin durumunu şu sözlerle duyurdu: “Bomba gibi rakamlar. Türkiye ekonomisi çok hızlı büyüyor. Türkiye resmen Avrasya Kaplanı’na dönüştü” Financial Times’ın internet sitesinde de Türkiye’nin büyüme performansı ile tüm dünyaya parmak ısırttığını bu yılki toplam büyümenin yüzde 7’yi aşabileceği yorumu yapıldı. 12’nin üzerine 11 daha Türkiye ekonomisi 2010 yılının tamamında yüzde 8.9 büyümüştü. 2010’un ilk çeyreğinde ise büyüme krizden çıkışla birlikte yüzde 12 olmuştu. Yüzde 11’lik büyümenin bir önceki yıl gerçekleşen yüzde 12’lik büyümenin üzerine gelmesi de oldukça başarılı bir performans olarak kabul ediliyor. Bu arada yılın tamamı ile ilgili tahminler de açıklanan veriden sonra yüzde 6’lardan yüzde 7’lere çıktı. Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, yılsonunda büyümenin yüzde 7’nin üzerinde olmasını beklediğini söyledi. En çok gıda, içki tütüne harcadık Yerleşik ve yerleşik olmayan hanehalklarının 218.2 milyar liralık yurtiçi tüketiminin dağılımına bakıldığında, ilk sırayı 56.6 milyar lira ile gıda, içki ve tütün aldı. Bunu 44.4 milyar lira ile konut, su elektrik, gaz ve diğer yakıtlar, 37.9 milyar lira ile ulaştırma ve haberleşme, 20.4 milyar lira ile mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri izledi. Hanehalkları bu dönemde giyim ve ayakkabı için 12.8 milyar lira, lokanta ve otel harcamaları için 10.6 milyar lira, eğlence ve kültür için 8.3 milyar lira harcadı. Hanehalkları yılın ilk çeyreğinde sağlık için 7.8 milyar lira eğitim için 3.7 milyar lira harcama yaptı. Geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, gıda, içki ve tütün için 7.8 milyar lira, ulaştırma ve haberleşme için 7.8 milyar lira, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar için 3.2 milyar lira daha fazla harcama yapılması dikkati çekti. Giyim ve ayakkabıya ayrılan para da yaklaşık 2.9 milyar lira (yüzde 29) artışla 12 milyar 836.9 milyar liraya ulaştı. Söz konusunu dönemde yatırım-üretim için ayrılan harcamalara bakıldığında, 2010 yılı ilk çeyrekte 7.4 milyar lira olan kamu sektörünün harcamaları 8.4 milyar liraya çıktı. Bu harcamaların, yaklaşık 8 milyar lirasını inşaat, 437 milyon lirasını da makine ve teçhizat oluşturdu. Özel sektörün tüketiminde ise daha belirgin bir artış gözlendi. Tüketim harcaması yaklaşık yüzde 52 artışla 55.4 milyar liraya ulaştı. Makine, teçhizat bunun 37.4 milyar lirasını, inşaat da 18 milyar lirasını oluşturdu. Gayri Safi Sabit Sermaye Oluşumunun 43.8 milyar liradan 63.8 milyar liraya yükselmesi de dikkati çekti. Söz konusu dönemde devletin nihai tüketim harcamaları da 32.9 milyar liradan 38.3 milyar liraya ulaştı. İç tüketim patlaması bu sonucu doğurdu Yılın ilk çeyreğinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 284.9 milyar TL oldu. Bunun içinde tüketimin payı 218.2 milyar TL ile yüzde 76.6’ya ulaştı. Şayet dış talep büyümeyi aşağıya çekmeseydi iç taleple büyüme yüzde 16.5’e kadar çıkabilecekti Bu yılın ilk çeyreğinde ulaşılan 284,9 milyar liralık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) yüzde 76,6’sı iç tüketimden kaynaklandı. 2011 yılı ilk çeyrekte cari fiyatlarla yerleşik ve yerleşik olmayan hanehalklarının yurtiçi tüketimi 218 milyar 213.4 milyon lira oldu. Söz konusu tutar geçen yılın aynı döneminde 186 milyar 314 milyon lira düzeyindeydi. Buna göre iç tüketimdeki artış, yüzde 17.1’i buldu. Yerleşik hanehalklarının yurtiçi tüketimi 211.6 milyar lira, yurtdışı tüketimi de 1.9 milyar lira olarak hesaplandı. Yabancıların Türkiye’deki tüketimi de yaklaşık 6.6 milyar lira oldu. Ülke ekonomisindeki büyüme oranı hesabında, sabit fiyatlar (1998 fiyatlarıyla) esas alınıyor. Buna göre ülke ekonomisinin yüzde 11 büyüme gösterdiği ilk çeyrekte, yerleşik ve yerleşik olmayan hanehalklarının yurtiçi tüketimindeki büyüme yüzde 11.6 oldu. Yerleşik hane halklarının yurtiçi ve yurtdışı tüketim toplamındaki büyüme ise yüzde 12.1’e ulaştı. Geçen yılın ilk çeyreğinde ekonomi yüzde 12 büyümüş, yerleşik ve yerleşik olmayan hanenalklarının yurtiçi tüketimi yüzde 7.3, yerleşik hanehalklarının tüketimi ise yüzde 7.5 büyüme göstermişti. Resmin en karanlık kısmı: 1 aylık dış açık 10.1 milyar dolarla rekorda Büyüme rakamları tüm dünyayı kıskandıracak cinsten çıkarken, bu tabloda en endişe verici kısmı kuşkusuz cari açık oluşturuyor. Cari açığın ise en büyük nedeni ithalat. Mayıs’ta ithalat 21 milyar doları geçerken, ihracat 10.9 milyar dolarda kaldı. Aylık dış ticaret açığı ilk kez çift haneye çıkıp 10 milyar 57 milyon dolarla rekor kırdı Mayıs ayında ihracat beklentilerin altında kalarak Nisan’a göre hız keserken ithalatın tüm tedbirlere rağmen hız kesmemesi dış ticarette rekor açık getirdi. Mayıs ayında ithalatın 21 milyar 5 milyon dolar olarak açıklanması ile birlikte dış ticaret açığı bir ayda 10 milyar 57 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mayıs’ta ihracat 10 milyar 948 milyon dolar olmuştu. Cari açık 68.6 milyar $ Türkiye’nin ithalatı, mayıs ayında ortalama yüzde 42,6 artarken, ara malı ithalatında yüzde 37,4, sermaye malı ithalatında yüzde 73,1, tüketim malları ithalatında yüzde 38,3 artış yaşandı. TÜİK’in, Mayıs ayı itibariyle açıkladığı geçici dış ticaret verilerine göre, geçen yılın aynı ayına göre sermaye malı ithalatı 2 milyar 87 milyon dolardan 3 milyar 615 milyon, ara malı ithalatı 10 milyar 741 milyon dolardan 14 milyar 762 milyon, tüketim malı ithalatı ise 1 milyar 875 milyon dolardan 2 milyar 593 milyon dolara çıktı. Merkez Bankası’nın analizlerinde sıkça kullandığı enerji hariç dış ticaret açığı da Mayıs’ta bozulmaya işaret ediyor. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre enerji hariç dış ticaret açığı da rekor seviyede gerçekleşti. Analistler bu veriler ışığında cari işlemler açığının Mayıs ayı için 8 milyar dolar civarında gerçekleşeceğini, 12 aylık cari işlemler açığının ise Nisan’daki 63.4 milyar dolar seviyesinden 68.6 milyar dolar seviyesine çıkmasını bekliyorlar.