Erzurum Güncel- Bu haftanın 'çevre' konusundaki en önemli havadisi Erzurum'daki ayı olayıydı. Önce, gerçekten de üzücü bir haber duydum. Erzurum Pazaryolu İlçesi Kılıççı Köyü'nün referandum günü sandık başkanlığı görevine giden 29 yaşındaki Özel çakır adlı vatandaş bir ayının saldırısı sonucu yaşamını yitirmişti. Ancak sonrasındaki gelişmeler traji komik bir duruma dönüştü. Ayı için 'vur emri' çıkarıldı. Yani 'katil ayı' görüldüğü yerde öldürülecekti. Ayı sonuçta bir hayvandı ve iç güdüleriyle hareket ediyordu. Doğru olan ayının görüldüğü yerde öldürülmesi miydi? Bir şekilde imha edilmeli! 'Vur emri' haberleri kamuoyunun, özellikle de hayvanseverlerin büyük tepkisine neden oldu. Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, Kırklareli'nde 4 Ekim Dünya Hayvanlar Günü dolayısıyla Hayvan Bakım Evi'nin açılışında ayı konusuyla ilgili şöyle bir açıklama yaptı: "Vur emrini ben vermedim. Bir bakan böyle şeylerle ilgilenmez. Bakanlık 'mevzuata göre ne gerekliyse o yapılır' demiş. Ayıya 'dur bekle' deme şansınız yok. Bir şekilde imha edilmesi gerekiyor. Bakanlık da bunu söylemiş." Ancak tepkiler üzerine ayı hakkındaki 'vurulma' kararı 'yakalama' olarak değişti. Erzurum Çevre ve Orman İl Müdürlüğü uzmanları katil ayının peşine, Yeşil Hafiye de ilginç 'katil ayı' hikayesinin peşine düştü. Erzurumlu uzmanlar ayıyı dağ bayır aradı. Bir sonuç elde edilemedi. Katil ayı sırra kadem basmıştı. Edindiğim bilgilere göre, ayı hakkında yeni bir tahkikat başlatıldı. Çevre ve Orman Bakanlığı, üç uzmanı Erzurum'a 'katil ayı'nın peşine gönderecek. Ayının teşhis edilmesi konusunda ne yapılacağını Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nden öğrendim. Eğer ayı 'teşhis' edilirse Bursa'daki ayı rehabilitasyon merkezinin yolunu tutacak. Ancak bu iş biraz zor. Zira ayının teşhisi, polis soruşturmasında olduğu gibi, camekanın arkasına birkaç ayıyı dizip mağdur - şüpheli yüzleştirilmesi gibi yapılamayacağı kesin. Teşhis konusunda ne yapılması gerektiğini Çoruh Üniversitesi Artvin Meslek Yüksek Okulu Avcılık ve Yaban Hayatı Programı öğretim görevlisi Yasin Uçarlı'ya sordum. Türkiye'de yaban hayatı konusunda az sayıdaki uzmandan biri olan Uçarlı, şunları söyledi: "Ayıyı arayan ekip mutlaka bir iki hafta gözlem yapmak zorunda. Hatta doğru sonuç için bu gözlem bir ayı bulabilir. Köydeki insanlarla konuşulmalı, bireyin (katil ayı) özellikleri iyice tespit edilmeli." Yaban Hayatı Uzmanı Uçarlı, ayıların son yıllarda ormanlık alanlardan yaşam alanlarına yönelmesini de şöyle yorumluyor: "Besin zincirindeki daralma nedeniyle ayılar artık ormanlık alanlardan insanların yaşadıkları alanlara inmeye başladı. Artışın en büyük nedeni budur. İnsanlarla karşılaşan ayıların saldırı güdüsü de artıyor. Et yeme özelliği de gelişiyor. Ayılar hem otla hem de etle beslenebilirler. Ancak bir çöpe girdiği gibi, meyve ağacına veya bir bahçeye de yönelebilir." 'Öldürmek son çare' Uçarlı, Erzurum'daki 'katil ayı' ile ilgili neler yapılması konusunda da şunları söyledi: "Dünyada her yerde ayı saldırıları oluyor. Saldırı yapan birey tespit ediliyor. Ya başka bir bölgeye alınıyor ya da rehabilite ediliyor. Başka yere alınan ayı o bölge şartlarına alışanak saldırı eğilimi azalabiliyor. Eğer düzelme olmuyorsa ayının öldürülmesi de söz konusu olabiliyor. Bazı durumlarda insan sağlığı, yaban hayvanının sağlınını önüne geçebiliyor. Ancak öldürmek son çare olmalı. Doğa korumacılarının mantığı budur." Bir ayı karşınıza çıkarsa... Uçarlı ayrıca bir ayıyla karşılaşıldığında neler yapılması gerektiğini de şöyle anlattı: "Ayılar da tıpkı dünyadaki diğer yaban hayvanlar gibi insanları ilk gördüğünde kaçma eğilimindedir. Ancak bu davranışın her zaman olacağına dair bir kaide yok. Ayılar çoğunlukla yavrularını korumak veya ani karşılaşma durumunda saldırabiliyor. Bir ayıyla aniden karşılaşma durumunda sakinliğimizi korumalıyız. Ayıya bakmayın. Sırtınızı dönün. Kontrollü bir ve ağır hareketlerle başka yöne doğru gidin. Ayı için tehdit oluşturacak bir davranışta bulunmayın. Ancak sonuçta hayvanın ne yapacağı da belli olmaz. Kimi zaman silah patlatma, ayıya ateş etme de çözüm olmayabilir." Köyde korku devam ediyor Erzurum'daki ayı ile ilgili kuşkuya düştüğüm noktalardan biri de köylülerin bu ayıyı bulup öldürmesi, bir yere gömmesi. Kılıççı Köyü'nde konuştuğum muhtar Şeref Yıldırm, böyle bir şey olmadığını, kimsenin ayıyı vurmak için girişimde bulunmadığını söyledi. Ancak bölgede ciddi bir ayı korkusu yaşanıyormuş. Muhtar geçen ay kendi önüne de bir ayının çıktığını belirterek şunları söyledi: "Geçen ay arabamla başka bir köye gidiyordum. Birden karşıma ayı çıktı. Arabada olduğum için gitti. Burada ayıların sayısı son bir iki yılda arttı. Nedenini bilmiyorum. Ancak insanlar da çok korkuyor. Örneğin bahçesinde eskiden akşam beşe kadar çalışan biri şimdi korkudan ikiye kadar çalışıyor. Üç gün önce de ayının biri köylünün ineğine saldırdı. Köylüler zor kurtarmış ineği. Şimdi elma sezonu var. Ayılar elmaya da geliyor." Üç ayı bulundu ama 'katil' teşhis edilemedi Ayı ile ilgili yaşanan komik gelişmelerden biri de, bölgedeki bir avcılık derneğinin yaptığı açıklama idi. Dernek üyeleri ayı saldırısını ardından katil ayıyı bulmak için ormana gitti. Üç ayı bulundu ancak hangisinin 'katil' ayı olduğu bilinemediği için ekip hiçbir ayıyı vurmadan geri döndü. Dönüşlerinde açıklama yapan dernek üyelerinin neler söylediğini öğrenmek için videoyu izleyebilirsiniz.Radikal