Erzurum Güncel- Eleştirmen Feridun Andaç, Erzurum’lu iş kadını Fersin Suma’nın intiharının perde arkasındaki “cemaatçi faiz lobisini” kaleme aldı. İşte Andaç’ın Cumhuriyet’te yayınlanan o çok çarpıcı yazısı: “Sayın Başbakan ve konuyla ilgili bakanlar bilgi sahibi midir bilmem, bugünlerde “faiz lobisi” diye nitelendirdikleri, ama başka bir “lobi”nin sıkıştırmasıyla, Doğu Anadolu’ya çok güzel bir entegre süt fabrikası kazandıran Fersin Suma intihara sürüklendi. Ardında, ilgililere iletilmek üzre 14 mektup bıraktı Fersin Suma. Konuyu öğrendiğimde içim acıdı. Çünkü Fersin Suma’yı tanıyordum; bu tesisin kuruluş öyküsünün tanığıydım. Ötesi, bir vicdan sorgusuyla bu intiharı dile getiren bir yazı da yazdım Milliyet Gazetesi’nde (1 Mayıs 2013). Bunun üzerine aldığım tehditler şunu gösteriyordu ki evet, “cemaatçi faiz lobisi” işbaşındaydı! Avrupa Birliği projesi olarak kabul gören, desteklenen Fersin Suma’nın bu girişimi yörede bir ilktir. Ve bu bölgeye alanında yapılan en önemli yatırımdır. Yöredeki küçük üreticinin süt üretiminin de değerlendirildiği bu tesisin faaliyete geçtiği günlerde Fersin Suma, kendisine yapılan komplolara dayanamayıp isyan ederek sürüklendiği bu durumu ayrıntılarıyla anlattığı ve her biri ilgililere yönelik 14 mektup yazıp nisan ayının son haftasında intiharı seçti. Ne yazık ki bu intihar olayı medyada, ulusal basında pek yer almadı. Hiçbir gazeteci de akıl edip, cesaret gösterip konunun üzerine gidemedi. Konunun savcılığa yansıdığı söylense de bu adalet sisteminde, bir zaman sonra “takipsizlik”le sonuçlanacağı aşikâr. Çünkü sözü edilen cemaatin her yerde parmağı var, her taşın altından onlar çıkıyor. Özellikle de o yörede. Gelelim Fersin Suma’nın öyküsüne. Deyim yerindeyse, filmlik bir öyküdür bu. Babasının mandıracılık işini devralan Suma, bunu daha ileriye götürmek ister; yöreye iyi şeyler yapmak, üretime katılıp ülkenin geleceğine bir taş koymak çabasındadır. Göğüslediği tüm zorluklarla başarıyı yakalar, “girişimci kadın” ödülüyle de taçlandırılır bu çabaları. Sonrasını kendisinden dinleyelim: “Arş Gıda olarak 400 metrekare kapalı alan üzerinde 1 milyon dolarlık süt ve süt ürünleri konusunda faaliyet gösteren fabrika kurduk. Daha çok yeni bir yatırımız. Günlük 75 ton süt işleme kapasitesine sahip fabrikamız şu anda, ancak günlük 5-6 ton süt işliyor. Şimdilik 25 kişilik bir ekiple çalışıyoruz. Pay-Süt ana markamız. Ürettiğimiz yoğurt, tereyağı, beyaz peynir, kaşar, ayran, ‘Civil’ peyniri ve ‘Yağlı Civil’ peyniri yine ‘Pay’ markası ile tüketiciye sunuyoruz. Yeni üretimimiz ‘Civil’ ve ‘Yağlı Civil’ peyniri ile iddialıyız. (…)*” ‘BEN TEFECİYİM’ Fersin Suma, “cemaatçi faiz lobisi”nin kapanına nasıl düştüğünü mektuplarında anlatır. Hatta bu mektuplardan biri, cemaatin lideri Y.H. “hazretleri”nedir. Son satırları ilginçtir Suma’nın: “Erzurum MÜSİAD her şeye şahittir. Ama onları da ‘davalarla şirketi korumaya aldık’ diye kandırmışlardır. Bu vicdansızlığa şeyhin icazet verdiği söylenmektedir. Lütfen doğunun tek tesisine sahip çıkın. Allahım her şeyi biliyor. Bu tesis ülkemindir. Tesisimizdeki Türk ve AB bayrağı indiğinde ülkem AB sayıştayında yargılanacaktır. Vicdanı olan herkesi yardıma çağırıyorum.” Suma’nın bir başka mektubu ise eski Erzurum MÜSİAD Başkanı’na. Fabrika inşaatını üstlenen, S.T’nin bu süreçte çevirdiği dalavereleri mektubunda ona aktarmakta, şunları söylemektedir: “3 yıl boyunca TKDK’nin AB tarafından akredite edilebilmesi için işletmemizde hizmet ettik. 11 il işletmemizdeki eğitimleri sonucunda akredite oldular. Bize de Erzurum’a bir tesis kazandıralım, prosedürü siz de öğrendiniz ‘lütfen bir proje yapın’ denildi. Bu projeyi yapıp yapamayacağımız Erzurum MÜSİAD toplantılarında tartışıldı. Ülkemizin ‘süt ve süt ürünleri işletmesi’ desteklenen en büyük projesi oldu. Konya’dan AB projeleri yapan bir firma 1.100.000 TL fiyat vermiştir. S.T. 1.200.000 TL fiyat verdi. Metrajlarda istenen kazı dolgu, sıva boya vb. istenilen ölçülerde yapılmamıştır. Buradan daha da aşağı düşmesi gerekirken hakkımızda davalar açarak tüm şirketin mal varlığına el koymuştur. Kuveyt Türk bankasına gelen 1.299.000 TL. hesabına geçmiştir. Kendine ve tedarikçilerine 998.570 TL çek vermiştim. 1.200.000 TL teminat çeklerime kendisi tarih atarak mahkemeye gidip haciz kararlarını aldırmıştır. Şirketimden tahsil ettiği rakam 1.623.000 TL’dir. Buna rağmen tedarikçilerine ciro ettiği çeklerimi ödememektedir. Onlar da bana dava açmaktadır veya onun ödeme şekline bağlı olarak avukatı Ü. Bey tarafından faiz istenmektedir. (üyeniz K. Beton sahibi N.K. için 50.000 TL. faiz istenmiştir. N. Bey’e sorduğumda 200.000 TL. bu rakam, ben tefeciyim demiştir.” (*) Gazeteci Ela Karasu’nun Fersin Suma ile yaptığı söyleşiden. BU TESİS ERZURUM’UN, HERKESE YETER! * Diğer mektupları gözden geçirdiğinizde Fersin Suma’yı intihara sürükleyen nedenlerin başında o yörede çöreklenen “cemaatçi faiz lobisi” gelmektedir. Başbakan’nın 81 il arasından miting yapmak için seçtiği birkaç il içinde Erzurum’un ilk sıralarda yer alması şaşırtıcı gelmedi. Çünkü en büyük desteği bu ilden almaktadır, cemaatin bu desteği ise manidardır! Gene de ben şunu merak ediyorum: Acaba bu ülkenin başbakanı olarak gittiği bu kentin birçok sorunu ile ilgili soru sorup bilgi aldığı gibi merak edip de yöneticilerine şunu sormuş mudur: “Arkadaşlar, Fersin Suma’nın dosyası ne oldu?” Eğer merak etmiş ise biz de soruyoruz; Sayın Erzurum Valisi, Erzurum Cumhuriyet Savcısı sizlere ulaşan bu 14 mektupta Fersin Suma’nın sözünü ettikleri ışığında, onu intihara sürükleyen, bir tür cinayete neden olan bu “cemaatçi faiz lobisi” hakkında neler yaptınız? Bunu kamu vicdanı adına soruyorum. Şunu da hatırlatmak isterim; Fersin Suma mektuplarının birini “Erzurum eşrafına ve vicdanı olanlara” yazmış, şöyle de sonlamıştı: “Vicdanım ve yüreğim artık gelinen noktaya dayanmamaktadır. Ailem ve zarar verdiğim herkesten özür diliyorum. Lütfen bu güzel tesisi yürütmek için yardım edin! Sağlığımda bulamadığım yardımı belki şimdi verirsiniz! Bu tesis Erzurum’undur. Sahip çıkın. Herkese yeter!” Yazıma noktayı koyduğum anda gelen bir haber: “Cemaatçi faizci” aklanmış, açıkçası “takipsizlik kararı” verilmiş; Fersin Suma’nın o güzelim tesisi de icraya verilmiş. Hadi bakalım yandaş medyanın tosuncukları gidip haber yapsanıza bunu. Din, vicdan, hak, hukuktan söz edenler; “Fersin Suma Neden İntihar Etti” manşetini atarak bu sorunun yanıtını arasanıza! Bu kente, tarihinde görmediği bir fabrika armağan eden Fersin Hanım’ın “cemaatçi faiz lobisi” tarafından nasıl intihara sürüklendiğini yazsanıza. Belki başbakanımız da, ilgili bakanlar da aydınlanır; kamuoyu da orada nelerin/nasıl döndüğünü öğrenirler sayenizde!”