Erzurum Güncel-Erzurum'un en görülesi yapılarından biri, Rüstem Paşa Kervansarayı, halk ağzındaki adıyla Taşhan. Önemli bir yapı olduğundan değil, ama içinde ünlü kuyumcular çarşısı var! Eşimin peşine katılıp gidiyor ve hayran kalıyorum. En çok, yörenin tipik Oltu taşı göze çarpıyor. Civardaki Oltu ocaklarının bulunması, yüzyıl öncesine denk gelmiş. Yarı-değerli bir taş olan Oltu'nun soylu siyah rengi var. Yeşili de çıkıyor. Ayrıca akik, zeberced gibi taşlar da katılarak, çok güzel ve şaşılacak kadar ucuz mücevherler imal ediliyor. Hele biraz bildiğim Kapalıçarşı fiyatlarıyla karşılaştırınca! Biz Ömer&Ali Canımkurbey kardeşlerin Emre adlı dükkânına denk geliyoruz. Oradaki atölyelerini de gezip, işi öğreniyoruz! Ve bir şeyler alıyoruz. Giderseniz, Taşhan'ı kaçırmayın. Yeme-içmeye gelince... Buranın özel yemeği, cağ kebabıymış. Elbette hemen gidiliyor. İlk yediğimiz yer Muammer'de, çok memnun kalıyoruz. Bu, yatar döner gibi bir şey. Eti çok iyi pişmiş, gevrek ve leziz bir yemek. Tabağınıza şişlerin biri gidip öbürü geliyor. Ayrıca ünlü tatlısı kadayıf dolması da leziz. Aynı şeyleri Gel- Gör, Koç gibi lokantalarda da yiyoruz. Tuhaf bir yer, Erzurum Evleri ve asıl büyük mekânı olan Saklı Konak... Siyami Demir adlı çılgın (!) bir koleksiyoncu, aynı sokaktaki 11 adet eski Erzurum evini satın almış veya kiralamış, birbirlerine bağlamış, içlerine yine eski evlerden aldığı her türlü eski eşyayı depolamış. Ve ortaya görkemli bir etnografik müze çıkmış. İçindeki mekânlarda küçük toplantılar veya Saklı Konak'ta büyükleri yapılabiliyor. Görmeye değer... Son bir not. Erzurum tam bir şantiye. Hem kent, hem bizim de kaldığımız spor ve kayak merkezi Palandöken'in yolları. Çünkü kent, Ocak 2012 sonundan itibaren Universiade denen dünya üniversite kış oyunlarına yuva olacak. Beş atlama kulesi, paten ve hokey salonları, öğrenci yurdu ve daha birçok tesis yapılıyor. Ve daha çok iş var gibi gözüküyor. Ama vali Sabahattin Öztürk bize her şeyin zamanında biteceğini söyledi. Umarım öyle olur.

Doğu'nun büyülü kenti: Erzurum

Erzurum geçen hafta da SABAH Cumartesi'nin konuğu idi: sevgili Feridun Andaç'ın hemşerisi olduğu bu kent üzerine güzel kitabı nedeniyle... Ben o yazıya kimi ekler yapacak ve bu haşmetli kentten izlenimleri bütünlemeye çalışacağım. çok uzun yıllar önce gördüğüm bu kentin kendine özgü bir cazibesi var. Elbette öncelikle o görkemli Selçuk ve Osmanlı eserleri: Hepsi yerli-yerinde duruyor. çifte Minareli Medrese tüm görkemiyle orada. 13. yüzyıl sonlarından gelen bu güzel yapı, kendi adıma taparcasına sevdiğim Selçuk sanatının parlak bir örneği. Türklerin Orta Asya'dan beri taşıdıkları kimi motiflerin, Anadolu'da karşılaştıkları diğer uygarlıklardan ödünç alınmış öğelerle birleşerek eşsiz bir senteze ulaşması. Ve özgün bir yaradışa dönüşmesi. İşte özetle Selçuklu. Aynı şey, onarımda olan, kapısını ancak uzaktan görebildiğimiz eşsiz Yakutiye Medresesi ve üç Kümbetler için söylenebilir. Kökenleri Bizans'a inen Erzurum kalesi ise özellikle büyük boyutlarıyla etkileyici bir yapı. İçindeki İç Kale Mescidi ve köşede yükselen, Selçuklu kökenlerine 19. yüzyılda eklenen Barok tarzda tepesi ve saatiyle garip bir karışım oluşturan minaresi de görmeye değer yapılar. Sonra Kongre Binası'nı geziyoruz: 23 Temmuz 1919'da Erzurum Kongresi'nin toplandığı ve Cumhuriyet'in temellerinin atıldığı o bina. Mütevazı bir müzeye dönüştürülmüş yapıda özellikle toplantı salonu etkileyici: Duvarlarda tüm katılanların resimleri, onarılmış sıralarda adları ve kürsüde elbette Gazi'nin adı. Ama meraklıyız, pes etmiyoruz. Daha ünlü 'tabyalar' var. 19. yüzyılda özellikle Ruslarla bitmeyen savaşlarda kenti korumak için inşa edilmiş, kesme taştan yapılmış 22 kadar askeri kökenli, kunt yapı. özellikle de Mecidiye ve Aziziye tabyaları. Erzurum'un unutulmaz gazi kadını, 1877-78 Rus Savaşı'nda büyük kahramanlıklar yapan ve sonra 98 yaşına kadar yaşamayı başaran Nene Hatun'un mezarı da burada.