Erzurum Güncel- Erzurum'da 3 bin 170 rakımlı Konaklı Karakaya Tepelerinde Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Atatürk Üniversitesinin desteğiyle yapımına devam edilen Türkiye'nin 2023 vizyon projeleri arasında bulunan Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) da ilk ışığın 2021 yılı sonunda alınması hedefleniyor.

Uzay bilimlerine çok şey katacağı değerlendirilen ve asfalt yol dışındaki elektrik, su, fiber internet, arıtma ile sismik etütler gibi alt yapısının yüzde 95'i, DAG gözlem ve hizmet binası ile kubbelerin inşasının ise yüzde 90'lık bölümü tamamlandı.

ATASAM Müdürü ve DAG Proje Yürütücüsü Doç. Dr. Cahit Yeşilyaprak, SABAH'a yaptığı açıklamada, gözlemevinde kullanılacak Türkiye'de tasarımı yapılan teleskobun parçalarının bir kısmının Belçika'da, bir kısmı İtalya'da gerçekleştirildiğini, teleskobun ana kütlesinin de İtalya'da tamamlandığını söyledi. Yeşilyaprak; "Geçen yıl tamamlanan Teleskobun fabrika testleri için kurulduğu İtalya'da elektronik ve güvenlik testleri tamamlandı." dedi.

Yeşilyaprak, "Bu yılsonu itibariyle DAG teleskobu hem İtalya hem de Belçika'dan yola çıkarılıp ülkemize getirilecek olup yaz itibariyle kurulum süreci başlayacaktır. Bu aşamadan sonra ise DAG yerleşkesinde tekrar mekanik, elektronik, güvenlik, yazılım ve optik test süreçleri tamamlanacaktır." şeklinde konuştu.

2021'DE HIZ KAZANACAK

Bütün Dünya'yı etkileyen Covit-19 salgının bu yılki çalışmaları geciktirttiğine dikkat çeken Yeşilyaprak; "Özellikle yabancı ekiplerin ve ekipmanların ülkemize girişlerinde gecikmelere neden oldu. 2021 yılı içinde olabildiğince hızlı çalışılarak ve atmosferik koşulların izin verdiği ölçüde kurulum çalışmasını tamamlamayı hedefledik. Bu süreç planlandığı gibi gelişir ise ilk ışığın yeni yılın sonun da veya 2022 yılı başında alınacak." diye konuştu.

DÜNYANIN DÖRT GEZLE BEKLEDİĞİ BİR TELESKOP

Başta su arıtma sistemleri gibi akıllı ve çevreci bir bina olarak Doğa'ya zarar vermeyecek şekilde dizaynı ile dünyadaki ender gözlemevlerinden biri olacak Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) uzay bilimlerine sağlayacağı olan katkısıyla dünyadaki sayılı teleskoplar arasında yer alacağını vurgulandı.

GÖZLEMLEYEMEYECEĞİ GÖK CİSMİ OLMAYACAK

Yeşilyaprak, "Bu projeyle kazanılan altyapılar ve getirilen teknolojiler uzay bilimleri ve teknolojilerine yönelik diğer alanlarda kullanılabilir olması hem teknik hem de stratejik olarak önemlidir. Bu temel bilime yapılan yatırımın katma değer olarak diğer alanlara (uzay ve uydu teknolojileri, malzeme ve kaplama teknolojileri, optik ve elektronik aygıt teknolojileri gibi) da katkısı olarak ortaya çıkacaktır. DAG kendi çapında, bu çaptaki teleskoplar içinde dünyadaki en gelişmiş ve en yüksek teknolojiye sahip. O yüzden bu teleskop ile sönüklük anlamında gözlemlenmeyecek gök cismi yok denecek kadar az. Buna biraz da ekipman konusunda destek olunması gerekiyor. Bu konuda da dünyadaki en iyi kameralardan birini aldık, üretiliyor. Şu anda popüler bilimde de yıldızların etrafındaki gezegenleri de ayrıştırabilecek, gözlemleyebilecek koronograf isimli bir alet de söz konusu. Adapte optik sistemimiz var, atmosferik türbülansı minimum düzeye indiren, gözlem kalitesini de olabildiğince artıran teknolojiyle sahip. O yüzden dünyadaki sayılı teleskoplardan biri olacak. Coğrafik ve stratejik olarak da bulunduğu enlem ve boylamda başka da bu çapta teleskop olmadığı ve büyük bir gözlemsel boşluğu da doldurduğu için dünyanın dört gezle beklediği bir teleskop." açıklamasında bulundu.

DÜNYADA SINIFINDA TEK

DAG Türkiye'nin en büyük gözlemevi olacak. Dünyanın en önemli iki, üç gözlemevi arasında olacak. Türkiye'nin en büyük 4 metre çaplı, tek parça aynaya sahip teleskopu. İnsan gözünün duyarlı olduğu bölgenin dışında da kırmızı ötesi bölgede de gözlem yapabilen yine Türkiye'nin ilk kırmızı ötesi teleskopu. DAG'a eklenen birkaç optik ve son teknolojik özelliklerle beraber bu özellikleri bir arada barındıran dünyada bu sınıfta tek teleskop olacak. Coğrafik ve stratejik olarak da bulunduğu enlem ve boylamda başka da bu çapta teleskop olmadığı ve büyük bir gözlemsel boşluğu da doldurduğu için dünyanın dört gezle beklediği bir teleskop.

Sabah