Erzurum Güncel-  23 Temmuz 1919'da Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde toplanan Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar hayati öneme sahiptir. Osmanlı'yı parça parça bölmeye çalışan İtilaf Devletleri bu kararlar karşısında amaçlarına ulaşamadılar çünkü top yekün bir mücadele ve kurtuluş ateşi çoktan yanmıştı. İlk kez Erzurum'da gündeme getirilen kimi kararlar dünyaya Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlüğünden taviz vermeyeceğini haykırıyordu.

Tarihte bugün 23 Temmuz''da Erzurum Kongresi başladı. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından Ermenilerin Doğu Anadolu''daki şiddetli faaliyetlerine karşı düzenlenen kongrede alınan kararlar sonucu ilk kez ulusal bağımsızlığın koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verildi. Peki, tarihte bugün neler oldu? Erzurum Kongresi sonuçları...

Erzurum Kongresi''nin düzenlenmesini sağlayan Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti''nin kuruluş amacı, Ermeni faaliyetlerine karşı koymaktır. Toplanan kongre sonucu, ilk kez başkanlığını Mustafa Kemal''in yaptığı Temsil Heyeti oluşturuldu. 23 Temmuz tarihte bugün, Erzurum Kongresi tarihi, önemi…

ERZURUM KONGRESİ ÖNEMİ

Erzurum Kongresi birçok yönüyle ilkleri yaşatmış ve önemli sonuçlar doğurmuştur. Mustafa Kemal''in sivil olarak görev aldığı ilk yer olan Erzurum Kongresi''nin önemi şöyle:

• Türkiye''nin parçalanmasına ve işgaline karşı direnmenin ilk örneklerindendir.

• Doğu illerinin Türk siyasi varlığı olarak korunmasını istemiştir.

• Doğu Anadolu''daki Milli direniş örgütlerini birleştirerek burada tek bir cemiyetin ve tek bir heyetin (Temsil Heyeti) hareket etmesini sağlamıştır.

• Gerek toplanış biçimi, kuruluşu bakımından yerel karakterli olmakla beraber aldığı kararlar ve ilkeler geneli ilgilendirmektedir. Bu kararlar ve ilkeler ulusal niteliktedir. Sonuç olarak Milli karakterde bir kongredir.

• Amasya Genelgesi ile başlayan Milli Mücadele, Erzurum Kongresi ile artık örgütlenmeye başladı.

• İstanbul Hükümeti''nin ülkeyi koruyamazsa, bu işi gerçekleştirmek için geçici bir hükümet kurulacağı kongrede açıkça dile getirilmiştir.

• İlk defa milli sınırlardan söz ederek, Misak-ı Milli''ye ışık tutmuştur.

• Milli bağımsızlık ilkesinin temel alındığını ortaya koyarak, yeni Türk devletinin temellerini atmıştır.

• Yalnızca iç politikayı ilgilendiren ilkeler değil, bazı dış politika ilkeleri de belirlenmiştir. Bu da kongrenin bir yasama organı gibi hareket ettiğini gösteriyor.

• Erzurum Kongresi''nde oluşturulan Temsil Heyeti ise yürütme organı gibi hareket etmiştir.

• Manda ve himaye reddedilerek milli egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirilmesi ilk defa Erzurum Kongresi''nde kararlaştırılmıştır.

• Amasya Genelgesi''ndeki esaslar Erzurum Kongresi''nde yerini almıştır. Bu kararlar kongreden sonraki Sivas Kongresince de aynen kabul edilmiştir. Böylece vatanı bir bütün halinde kurtarmak için en önemli adımı atılmış ve kurtuluş hedefine biraz daha yaklaşılmıştır.

ERZURUM KONGRESİ TOPLANMA NEDENİ

Rusya ile 3 Mart 1918''de imzalanan Brest Litowsk Antlaşması ile Doğu Anadolu bir bütün olarak Osmanlı Devleti''ne bırakıldı. İtilaf Devletleri bu antlaşmayı tanımayarak 30 Ekim 1918''de yapılan Mondros Ateşkes Antlaşması''nda, Doğu Anadolu illeri için "Ermenistan Vilayetleri" ifadesini kullandı. Böylelikle Doğu Anadolu bölgesinde bir Ermenistan Devleti''nin kurulması hedeflendi. 18 Ocak 1919''da Paris Barış Konferansı toplandı. Bu konferansta İtilaf Devletleri daha önceden hedefledikleri Ermenistan Devleti''ni açıkça belirterek bu devletin kuruluş kararını aldılar.

Sonuç olarak Ermeni çeteler Türk köylerine saldırmaya başladı. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından düzenlenen Erzurum Kongresi''nin de amacı bu Ermeni saldırılarına engel olacak ve Doğu Anadolu''yu Türk yurdu olarak kalmasını sağlayacak kararlar almaktı.Aynı zamanda da Karadeniz bölgesindeki Rum ayaklanmalarıyla uğraşmaya çalışan Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti de bu kongreye delege yolladı.

ALINAN KARARLAR

7 Ağustos 1919''da çalışmalarına son veren Erzurum Kongresi''nde alınan kritik kararlar şunlar:

• Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.

• Her türlü yabancı işgaline ve müdahalesine karşı millet hep birlikte direniş ve savunmaya geçecektir.

• İstanbul Hükûmeti vatanın bağımsızlığını sağlayamazsa geçici bir hükûmet kurulacaktır. Bu hükûmet milli kongre tarafından seçilecektir. Kongre toplanmamış ise, bu seçimi Temsilciler Kurulu yapacaktır.

• Kuva-yi Milliye''yi etkili, milli iradeyi hâkim kılmak esastır.

• Azınlıklara siyasi hâkimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez. Ancak bu vatandaşların canları, malları ve ırzları her türlü saldırıdan korunacaktır.

• Manda ve himaye kabul olunamaz.

• Milli irade ve toplanan ulusal güçler padişahlık ve halifelik makamını kurtaracaktır.

• Mebuslar Meclisi''nin derhal toplanmasına ve hükûmetin yaptığı işlerin milletçe kontrolüne çalışılacaktır.

• Sömürgecilik amacı taşımayan devletlerden teknik, sanayi ve ekonomik yardım kabul edilebilir.

TARİHTE BUGÜN

23 Temmuz 2007AKP''nin seçimlerde açık ara bir farkla yeniden iktidarı kazanması piyasaları uçurdu. İşlem hacmi 3.28 milyar YTL ile rekor kırdı.

23 Temmuz 2000Yasemin Dalkılıç, sualtı sporları limitsiz dalışta 120, limitli değişken ağırlıkla serbest dalışta ise 100 metre ile iki dünya rekoru kırdı.

23 Temmuz 1996İstanbul Bayrampaşa Cezaevi''nde Altan Berdan Kerimgiller ölüm orucunun 65. gününde öldü. 262 hükümlünün ölüm orucunu sürdürdüğü, toplu ölümlerin başlayabileceği belirtildi.

23 Temmuz 1995Anayasa değişikliklerinin bir bölümü Meclis''te kabul edildi. 12 Eylül yöneticilerini koruyan maddelere ilişkin değişiklik önergeleri reddedildi.

23 Temmuz 1990Polis İstanbul Küçükarmutlu''da operasyon yaptı: 4 yaralı.

23 Temmuz 1984Olimpiyat Oyunları Los Angeles''ta başladı.

23 Temmuz 1981Devlet Başkanı Kenan Evren, ilkokul, ortaokul ve liselere zorunlu din dersi konulacağını açıkladı.

23 Temmuz 1980Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler''in öldürülmesini protesto eden Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK üyesi işçiler tüm yurtta üretimi durdurdu.

23 Temmuz 1971Manisa ve Buca cezaevlerindeki üç idam mahkumu için cellat bulunamadı.

23 Temmuz 1971Yılmaz Güney''in Umut filmi Fransa''daki Grenoble Festivali''nde Büyük Jüri Ödülü''nü aldı. Filmi, izin almadan yurtdışına gönderdiği için Güney hakkında dava açılmıştı.

23 Temmuz 1970Bursa Cezaevi''nde ayaklanma: Savcı 4 saat rehin tutuldu.

23 Temmuz 1968Konya''da İslamcı bir grup, Öğretmenler Lokali''ni, Yeni Konya gazetesini, Türkiye İşçi Parti merkezini tahrip etti; 16 kişi tutuklandı.

23 Temmuz 1960Türk Edebiyatçılar Birliği olağanüstü toplantı yaptı. Toplantıda Peyami Safa, Samet Ağaoğlu ve Faruk Nafız Çamlıbel, 27 Mayıs''tan önce baskı rejimi taraftarı oldukları gerekçesiyle birlikten çıkarıldılar.

23 Temmuz 1953Vicdan ve Toplanma Hürriyetinin Korunması Kanunu çıktı. Bu kanunla, dinin siyasal amaçlar için kullanılmasının önlenmesi amaçlanıyordu.

23 Temmuz 1952Mısır''da General Muhammed Necip askeri darbe yaptı

23 Temmuz 1948İstanbul Cezaevi''nde çıkan isyan mahkûmların üzerine ateş açılarak bastırıldı:1 ölü, 20 yaralı.

23 Temmuz 1939Hatay''da yönetim Türk hükümetine devredildi.

23 Temmuz 1919Erzurum Kongresi başladı. Mustafa Kemal Erzurum Kongresi''ne başkan seçildi

23 Temmuz 1909Gazeteci Hasan Fehmi, İttihat ve Terakki aleyhindeki yazıları Serbesti Gazetesi''nde yayınlandıktan sonra vuruldu.

23 Temmuz 1888Enternasyonal, ilk kez Fransa''nın Lille şehrinde işçiler tarafından söylendi.

1784 - Türkiye''nin Erzincan ilinde meydana gelen depremde 5 bin kişi hayatını kaybetti.

1821 - Mora İsyanı sırasında Monemvasia şehrini ele geçiren Yunanlar 3.000 Türk''ü katlettiler.

1829 - William Austin Burt, daktilonun ilk hali olan tipografı buldu.

1881 - Dünyanın en eski spor federasyonu olan Uluslararası Jimnastik Federasyonu Belçika''nın Liège kentinde kuruldu.

Haberler.com