Gazete Güncel- Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), özel koleksiyonunda yer alan resmi istihbarat belgeleri, gizli dinleme cihazları ve takip kayıtları gibi bilgilerin bir bölümünü paylaştı. Arşiv fotoğrafları arasında MİT’in öncüsü Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti’nin (MAH) Erzurum’daki binası da yer aldı. PUSULA, adeta sessizlik yemini etmiş o binanın bugünkü halini fotoğrafladı.

"Özel koleksiyon" içerisinde yer alan ve en eskisi 1920 tarihli olan 17 belge, Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) resmi internet sitesinde ziyaretçilerin erişimine açıldı. MİT'in yayımladığı belgeler arasında, istihbarat raporlarından gizli takip fotoğraflarına, birbirinden ilginç dinleme cihazlarına kadar farklı çalışmalar yer aldı. Yıllar sonra gizliliği kaldırılan o arşiv fotoğrafları arasında Erzurum’daki MAH binası da yer aldı.

MİT’in öncüsü olan ve MAH kısa adıyla bilinen Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti’ne ait o binanın arşiv fotoğrafı, kamuoyuyla paylaşıldı. 1965 tarihli siyah beyaz fotoğrafta hamam benzeri bir yapının bitişiğindeki üç katlı bina görülüyor. Fotoğrafın peşine düşen PUSULA, o binanın bugünkü halini görüntüledi.

Erzurum’un Yakutiye ilçesine bağlı Muratpaşa Mahallesi Erzincankapı semtinde bulunan bina, hala yerinde duruyor. Terasının okey salonu, diğer katlarının ise restoran olarak kullanıldığı bina özel mülk olarak geçiyor. Yenikapı Caddesi üzerinde yer alan, zamanında milli istihbarat konularının tartışıldığı, gizli raporların hazırlandığı o binanın önünden her gün habersiz yüzlerce kişi geçiyor. Tarihe tanıklık eden yapı adeta sessizlik yemini etmiş bir şahit gibi ayakta duruyor.

Öte yandan MİT’in özel koleksiyon adıyla paylaştığı belgeler arasında dikkat çekici kayıtlar da yer aldı.

Mustafa Kemal Paşa'ya yaklaşan casus

İstiklal Harbi'nin şiddetle devam ettiği günlerde "Karakol Cemiyeti"ne girerek kapanmasında rol oynayan, Kemalistlere ve Mustafa Kemal Paşa'ya yaklaşmayı başaran ancak sonunda Hint asıllı bir İngiliz casusu olduğu tespit edilen Mustafa Sagir hakkındaki 1921 tarihli belgenin "Osmanlıca" yazılmış orijinal hali de sitede sergileniyor.

Kadın casuslar

Belgeler arasında, "Rebeka" kod adlı Dilber Cavidan isimli kadın casusa ilişkin "çift hilal" simgesiyle damgalanan 1921 tarihli "acil" ibareli rapor, yine Mart 1921 tarihli Erkan-ı Harbiye-i Umumiyye Riyaset-i Celilesine, yani Genelkurmay Başkanlığına gönderilen "Yavuz Grubu" mühürlü belge, Felah Grubu'ndan 1922'de Erkan-ı Harbiye-i Umumiyye Riyaset-i Celilesine gönderilen "çift hilal" mühürlü yazı da yayımlanan belgeler arasında bulunuyor.

Maksim Gorki'nin filmine istihbarat belgesi

MİT'in sayfasında, İstanbul Bölge Amirliğinin Milli Emniyet Hizmeti Riyaset-i Aliyyesi'ne gönderdiği 31 Mart 1928 tarihli raporda Sovyet yazarı Maksim Gorki'nin ünlü romanı "Ana"nın film olarak İstanbul'da gösterime girdiği ve bu eserin kuvvetli bir komünizm propagandası olabileceği konusunda görüşleri içeren istihbari belge de dikkati çekiyor.

Sobadan alınan rapor

MAH'ın kuruluş yıllarında savunma bakımından mesaisinin bir bölümünü oluşturan hilafetin geri gelmesine yönelik faaliyetlerine dair "Kürt-Türk İade-yi Hilafet Komitesi Teşkilatı" adıyla oluşturulan istihbari şemanın da yer aldığı belgeler arasında, İzmir'e yeni gelen Fransa Konsolosu'nun yazdığı bir askeri raporun parçalarının, sobadan alınıp bir araya getirilerek içeriğinin deşifre edilmesine dair İzmir Merkezi Amirliği'nin 4 Temmuz 1932 tarihli yazısı da bulunuyor.

Halide Edip Adıvar'ı takip talebine ret

Dahiliye Vekaleti'ne bağlı Emniyet Umum Müdürlüğünün, 1935'te kısa süreliğine Türkiye'ye gelen Halide Edip Adıvar hakkındaki bilgi talebi ve MAH Reis Vekili Naci Perkel'in bu talebe ilişkin, "Biz casus takip ediyoruz. Rauf, Halide olsa olsa rejime karşı olabilirler. Peşlerine düşmedik ki." sözlerinden oluşan derkenarı da bu belgeler arasında bulunuyor.

Alman Propaganda Bakanı Goebbels de takip edildi

Öte yandan sitede, gazeteci gibi davranan MAH mensubunun İkinci Dünya Savaşı'ndan kısa süre önce Türkiye'ye gelen Alman Propaganda Bakanı Joseph Goebbels'e yaklaşarak, hakkında tuttuğu Nisan 1939 tarihli rapor da öne çıkıyor.

Gizli dinleme cihazları

MİT, istihbarat servislerinin geçmiş yıllarda kullandığı, aralarında çeşitli dinleme cihazları ve gizli kameralar ile bunların yerleştirildiği birçok objeyi paylaştı.

Tuğla içine gizlenmiş dinleme cihazı, gizli kameralı robot kravat, ayakkabı topuğuna gömülü gizli ses kayıt cihazı, robot kravat ile Avrupa'da bir Türk büyükelçilik binasında bulunan dinleme cihazı paylaşılan fotoğraflar arasında yer aldı.

 Manolya BULUT -Pusula Gazetesi