Erzurum Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Dairesi Grup Müdür Vekili Fatih Dağlı’nın başkanlık ettiği toplantıya, ETSO Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik ve Meclis Başkanı Saim Özakalın’ın yanı sıra, Erzurum Vergi Dairesi Başkanı Yunus Poyraz, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Bölge Müdürü Adnan Karaibrahimoğlu, SGK İl Müdürü Hulusi Bumin, Sanayi Ticaret İl Müdürü İlhan Aydın, Sanayi ve Ticaret Şube Müdürü Turgut Özer, Erzurum Esnaf Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Rasim Fırat, Erzurum Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası (SMMMO) Başkanı Mehmet Zeki Akal, Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Dairesi Grup Müdür Vekili Fatih Dağlı, Gelir Dairesi Grup Müdürü Ziya Çizioğlu, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Turan Öndeş, Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şafak Çomaklı ile ETSO Meclis Başkan Vekili Celalettin Çetinkaya ile Meclis Üyeleri Nazım Akıllığıoğlu, Ahmet Murat Resuloğlu ve Recep Acar ile ETSO Genel Sekreteri Avukat Abdulkadir Ungan ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Uzmanı Mehtap Yarbaşı katıldı. Toplantıda ilk olarak konuşan Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Dairesi Grup Müdür Vekili Fatih Dağlı, komisyon olarak, kayıt dışı ekonominin etkilerini her yönüyle tespit etmeye çalıştıklarını belirterek, artık bu konuyla ilgili bir yol haritası belirlemek gerektiğini söyledi. Konuyla ilgili komisyonun bir bilgi birikiminin oluştuğunu dile getiren Fatih Dağlı, “Artık bununla ilgili raporlama işlemine geçip somut adımlar atmamız gerekiyor. Şimdiye kadar üyelerimizin komisyonun üzerinde çalıştığı konuyu kendi açısından değerlendirmesini ve bu yönde çalıştırmasını istedik. Bu açıdan özel sektörün varlığını büyük ölçüde önemsedik. Özel sektör temsilcileri de şimdiye kadar bizi hiç yalnız bırakmadılar.” diye konuştu. “ETSO OLARAK HER ZAMAN GÖREVE HAZIRIZ” Toplantıda daha sonra konuşan ETSO Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik ise komisyon çalışmalarını dikkatle takip ettiklerini belirterek, Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası olarak ilgili oldukları bütün konularda titiz çalışmalar yürüttüklerini ifade etti. Oda yönetiminin kayıt dışı istihdamın önlenmesi adına yapılacak çalışmalara her zaman destek olduğunu anlatan Başkan Yücelik, “Biz üzerimize düşen ne görev varsa yapmaya hazırız. Her zaman sorumluluğumuzu yerine getirmeye çaba gösterdik. Bundan sonra da daima aynı çabayı göstereceğiz.” dedi. TÜRKİYE KAYIT DIŞINDA DÜNYA ÜÇÜNCÜSÜ Komisyon toplantısında daha sonra ETSO Meclis Üyesi Nazım Akıllıoğlu, “ETSO’nun Kayıt Dışı Ekonomiye Bakışı” konulu bir sunum yaptı. ETSO’nun, “Kayıt Dışı Ekonomi”yle ilgili oda üyeleriyle yaptığı anketin sonuçlarını da paylaşan Nazım Akıllıoğlu, kayıt dışının ortaya çıkış nedenlerinin başında, enflasyon, gelir dağılımı, vergi adaleti gibi mali ve ekonomik nedenler, yasaların basit anlaşılır olmaması ve defter tutma hadleri gibi hukuki nedenler, vergi idaresinin organik yapısı, teknik yapı ve denetim mekanizması gibi idari nedenlerle, vergi ahlakı ve mükellef psikolojisi gibi sosyal nedenlerin geldiğini söyledi. Türkiye’de kayıt dışı çalışanların, kayıtlı çalışanlar kadar olduğunun tahmin edildiğini dile getiren Nazım Akıllıoğlu, “Ülkemiz, Gayrisafi Milli Hasılası’nın (GSMH) yaklaşık yüzde 50’si oranındaki boyutlarıyla dünyada Rusya ve Polonya’nın ardından kayıt dışının en yaygın olduğu 3. ülke konumundadır.” Dedi. KAYIT DIŞINI AZALTMANIN YOLLARI Gerçekleştirilecek idari organizasyon ve vergi ahlakının tesis edilmesiyle kayıt dışı ekonominin boyutlarının en aza indirilebileceğinin altını çizen Nazım Akıllıoğlu, vergi denetimine etkinlik kazandırılarak kayıt dışı ekonominin kayda alınması arasındaki ilişki düşünüldüğünde denetim ne kadar etkin ise kayıt dışılık ve vergiden kaçınma eğilimi o kadar az olacaktır.” dedi. Akıllıoğlu kayıt dışının en aza indirilmesi için alınacak tedbirlerle ilgili görüşlerini şöyle sıraladı; “Belge düzeninin artırılmasında meslekle ilgili olan kişilere de fahri müfettişlik şeklinde sınırlı yetki verilebilir. Servet beyanı müessesesi tekrar uygulamaya geçirilebilir. Vergi ceza sisteminde caydırıcı cezaların artırılması gerekir. Vergi kaçakçılığında meslekten süreli ve süresiz men cezaları uygulanabilir. Sağlam bir vergi sistemi kurularak değişikliğe gidilme ihtiyacını ortadan kaldırmak suretiyle sistemi işler hale getirmek için parlamentodan mükelleflere toplumu ve geleceğimizi düşünme bilinci oturtulmalıdır.” Nazım Akıllıoğlu’nun sunumunun ardından toplantıya katılan diğer üyelerin de konuyla ilgili görüşleri alındı. ETSO’daki Kayıt Dışı Ekonomi’yle ilgili toplantı sonunda hazırlanacak raporun ilgili mercilere gönderileceği ifade edildi.