İstanbul Şehit Aileleri Dayanışma ve Sosyal Yardımlaşma Derneği'nin (ŞADDER) başkanı Şencan Bayramoğlu, Güneydoğu'nun sorunlarını bildiğini söylüyor. "Fakirlik her yerde var. Erzurum'da, Erzincan'da da var. Onlar niye başkaldırmıyor?" diye soruyor. Dağa gidenler için de annelerini sorumlu tutuyorlar. "Neden bu kadar çok çocukları oluyor? Militanlık için" diyor Bayramoğlu. Bilge köyünde yaşanan katliamda, korucuların da çok çocuklu olduğunu anımsatınca, önce "O adetten" diyor. Daha sonra kadınların durumunu konuşuyoruz. "Kadınların durumu feci aslında" diyor Bayramoğlu. "Şiddet var. Seslerini çıkaramıyorlar." Emine Ermiş "Üzerine kuma getiriyorlar. Ben olsam isyan ederim" diyor. Seriye Karataş "Ama çocuk yapmayınca da üzerine kuma getiriyorlar" diye ekliyor. Bayramoğlu "Hangi kadın her yıl doğurmak, çocuğunu o halde görmek ister" diye başlıyor, sonra "Çocuklarına hükmedemiyorlar. Dağa çıkıyor" diye devam ediyor. Peki nasıl çözülecek bu durum? "Anne güçlüyse, aile güçlüdür" diyor Bayramoğlu. "Kadınlar hakları için mücadele etsinler. Eğitim istesinler. Hizmet istesinler. Doğum kontrolü istesinler. Ben eşimi 32 yaşındayken kaybettim. Halk Eğitim öğretmeniydim. Dikiş diktim, iki çocuğumu büyüttüm. Ben yapabildiysem, her kadın yapabilir." Güneydoğu'da birçok kadın hakları örgütünün olduğunu, özellikle Diyarbakır'da kadınların hakları için yaygın şekilde mücadele ettiğini öğrenince de, "İki hafta sonra Diyarbakır'a gideceğim. Bunu araştıracağım" diye konuşuyor Bayramoğlu. Peki hiç PKK'li çocuğunu dağda kaybeden bir anneyle karşılaştılar mı? "Bir ara Galatasaray'da geziyorlardı, gördüm" diyor Bayramoğlu. Tanışmak, konuşmak istemediklerini söylüyorlar. "Ama onlar bizim söylediklerimizden ders alsın" diyorlar. "Feodal yapı değişmeli" Bayramoğlu, "Bir de feodal yapı değişmeli" diyor. "Toprak reformu yapılmalı. Ağalık, kulluk kalksın." 1970'lerde bu sözü söylediği için birçok insanın hapse atıldığını, kovuşturmaya uğradığını anımsatınca da ekliyor: "Evet. Komünist deyip içeri attılar. Ama söyledikleri doğruydu."