Erzurum Güncel- Mesleğin detaylarını Pusula'dan Manolya Bulut'a anlatan polis memuru H.İ.B. hiç görmediği muhabirimizin görüntüsünü yalnızca anlatımlarla resmetti.

Emniyetin bünyesinde Olay Yeri İnceleme Şube Müdürlüğü’nde görevli robot resim çizen polisler terör, cinayet, hırsızlık gibi vakalarda, olaya karışan kişi ya da kişilerin eşkalini görgü tanıklarının anlatımlarıyla çiziyorlar. Bazen bir görgü tanığı on kişiyi bazen de on görgü tanığı bir faili anlatıyor. Kimi zaman uzun saatler süren zorlu çizimlerle kimliği belirsiz cinayetlerden azılı katillerin eşkaline kadar belirleniyor.

Erzurum Emniyet Müdürlüğü Olay Yeri İnceleme Şube Müdürlüğü Adli Görüntüleme Büro Amirliği’nde görevli polis memuru H.İ.B., Erzurum Emniyetinin adeta gözü. Bugüne dek 500’e yakın robot resim çizen, çizimleriyle cinayet, terör olayları, istismar faillerini kıskıvrak yakalanmasını sağlayan H.İ.B., mesleğin ayrıntılarını Pusula’ya anlattı.

Anlatımlarla tıpatıp çizdi

Robot resim çizen polis memuru H.İ.B.’den Pusula Gazetesi ile gerçekleşecek röportaj öncesi muhabir Manolya Bulut’u çizmesini istedik. Kendisini hiç görmeden sadece bir kişinin anlatımıyla çizimine başlayan H.İ.B., bir saat içinde çizdiği robot resimle şaşırttı. Muhabir Bulut’un birebir resmini çizen H.İ.B., yeteneği ile dikkat çekti.

Dijital programlar Anadolu insanı tipine uymuyor

15 yıldır polis teşkilatında olan son 13 yıldır da Olay Yeri İnceleme Şube Müdürlüğü Adli Görüntüleme Büro Amirliği’nde eşkal ve robot resim çizen H.İ.B., üniversitede de Güzel Sanatlar Fakültesi bölümünden mezun olmuş. Eskiden beri resme yeteneği olduğunu söyleyen H.İ.B., karakalem tekniğinin Anadolu insanının yapısına daha uygun olduğunu söyleyerek,    “ Çizimlerimin tamamını karakalem tekniğiyle yapmaktayım. Robot resim çizimi için ayrıca bilgisayar destekli çizim programlarımız da var. Karakalem çizmemin sebebi hem programların menşeinin Anadolu insanına uygun olmaması hem de güzel sanatlar mezunu olduğum için insan anatomisi üzerine çokça çalışma yapmam, izimi yapılan şahısların genel özelliklerini görsel hafızada oluşturup hızlı bir şeklide kağıda aktarabilmemdir. Bununla birlikte görgü tanığı, mağdur robot resimde istediği değişikliği kolayca müdahale imkânımın olmasıdır” dedi.

Şahsın konuşması da çizime etken

Çizimlerde görüntü dışında şahsın konuşması duyulmuşsa kullandığı ağızdan da yola çıktığını anlatan H.İ.B., “Eşkal çizimi genel tabiri ile robot resim çiziminde belli kriterler vardır. Bunlar cinsiyet, yaş, boy, kilo, şive çizimi yapılacak şahsın menşeini belirler. Bize İç Anadolulu mu Karadenizli mi Egeli mi bunu söyler. Daha hızlı sonuca ulaşmamızda yardımcı olur” diye konuştu.

Altın oran kullanıyorlar

Çizimlerde altın oran kullandıklarını da aktaran H.İ.B., “ Tahmini boy endeksini girerken altın oranı kullanmaktayız. Bu oran genç bir insan vücudunda bir insan başının 6 veya 6 buçukta birine tekabül ederken, yetişkin bir insanda 7 ila 7,5 kadardır. Yani kabaca insan başının vücut olarak kaçta kaçını ifade ettiğidir. Aslında çizim yaparken matematik kullanmaktayız. Çünkü bizim için ölçü kilo, yaş, boy, cinsiyet olduğunu ifade etmiştik. Bunlara hâkim olduktan sonra detaylara inip kaş, göz, burun, alın yapısı, saç, yanak, dudak, çene, kulak varsa sakal bıyık gibi detaylara bakılır ve çalışma yapılır” ifadelerini kullandı.

Şok anı önemli!

Olayın gerçekleştiği zamanın da etkili olduğunu kaydeden H.İ.B, “Olayın geliştiği zaman ve koşullar çok önem taşır. Gece, gündüz,  karanlık mı ya da bir otobüs veya taksi içinde mi, sokakta mı, hava yağışlı mı? Bu ve buna buna benzer zaman ve mekân unsurları bir robot resim için belirleyicidir. Çünkü şok anı diye gelişen durumda aranan şahsın boyu, yapısı olduğundan farklı da algılanabiliyor. Bizim bu detaylara dikkat etmemiz gerekiyor. Belki beş saniyelik bir anı biz 2 saatlik bir çizimle geriye ve ileriye ket vurma tekniği kullanarak çizmeliyiz” dedi.

Çizerken zorlandığı vakaların başında tecavüz ve çocuk istismarı olaylarının geldiğini dile getiren H.İ.B, şunları söyledi;

“Çizilen robot resimlerin konusuna gelince bunlar cinayet konusu, gasp konusu,  yankesicilik, hırsızlık, orman yangını, tecavüz, çocuk istismarı, terör olayı, patlama gibi olabileceği gibi kimliği belirsiz olan cesetlerde bu tekniği başvurulmuş ve çizimlerin başarı oranı yüzde atmışların üzerine çokça çıktığını ve aranan şahısların alındığını çokça şahit olmuşumdur. Bununla birlikte çizimle alınan şahıs arasında biz kıyaslama yapıp kendimizi ölçme imkânına da sahip oluruz. Bu olaylar içinde beni en çok zorlayan tecavüz ve çocuk istismarı konularıdır.”