Erzurum Güncel- Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Kültür Derneği (ERİHDER) Başkanı Nuri Toparlak, 1916-1918 yılları arasındaki Rus işgali sırasında esir düşen 9 Alay Sancağı ile bir Pasin Sancağı için Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesi mülkiyet tespit ve iade davası açtıklarını söyledi. Toparlak, 2018’de Erzurum Valiliği tarafından bir rapor hazırlanarak ilgili mercilere iletildiği ve bu konuda birtakım girişimler yapılsa da bugüne kadar somut bir netice elde edilemediği ve bu sancakların ait olduğu yere yani Erzurum’a iade edilmediğini söyledi. Toparlak, şunları kaydetti: Bilindiği üzere Erzurum tarihte birkaç kez Rus işgaline uğramıştır. Bunlardan sonuncusu da Şubat 1916’da başlamış ve 12 Mart 1918 tarihinde Kâzım Karabekir komutasındaki Türk ordusunun şehri geri alması ile son bulmuştur. Ruslar, Erzurum’un müdafaası için çok çetin çarpışmaların yaşandığı Aziziye tabyalarından ele geçirdikleri ‘9 Alay Sancağı’ ile Pasinler’de ele geçirdikleri ‘Bir Pasin Sancağı’ ile birlikte pek çok eseri Rusya’ya götürmüşlerdir. Müvekkilim araştırmacı tarihçi yazar Ümit Topal’ın çalışmaları ile derlediği bilgi ve belgeler ışığında; bu sancakların, şehre ilk giren Rus komutanı olan Yüzbaşı Konieff tarafından ele geçirildikten sonra önce Tiflis’e götürülüp sergilendiği, sonrasında St. Petersburg’a götürülerek Rus Çarı II. Nikola’ya takdim edildiği ve şu anda da St. Petersburg’da bulunan Hermitage Müzesi depolarında olduğu tespit edildi. Bizler de yöre insanları olarak Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde Rusya’ da âdeta esir bulunan 9 Erzurum Alay Sancağı ile bir Pasin Sancağı’nın iadesi için Rusya Federasyonuna karşı bir mülkiyet tespit ve iade davası açmış bulunmaktayız. Bildiğimiz kadarıyla bu dava, Türkiye’de ilktir. İlk kez bu esir sancakların iadesi, adli olarak ve resmen talep edilmektedir.