Erzurum Güncel- 2023 bütçe görüşmelerinin ardından ele alınması beklenen EYT'de birçok formül gündeme gelirken, 9 bin günlük primi kapsayan çözüm birçok EYT'li SSK'lıyı telaşlandırdı. EYT konusunda değerlendirmelerde bulunan SGK Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, sosyal güvenlik reformunda son anda 9 bin günlük primden vazgeçildiğini belirtti ve "Nitekim tarihsel süreç içerisinde sosyal güvenlik sistemimize bakıldığında SSK’lılara Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamındaki sigortalı ve iştirakçilerden farklı olarak hiçbir zaman 9.000 gün prim şartı öngörülmemiştir" dedi.

EYT'de son dakika gelişmeleri peş peşe gelirken, gündemde olan ilk madde ise formüller. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) 3600 ek gösterge ve asgari ücret gibi ekonomik problemlerin halledilmesi üzerine gözünü hükümete çevirdi. Uzmanlar, konunun sene sonuna kadar çözüme ulaşmasını beklediklerini belirtirken EYT kapsamında kimler olacak, kaç kişiyi kapsayacak, hangi formüller uygulanacak gibi soruların cevabı merakla bekleniyor.

Gazetemizin yazarı SGK Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, bugünkü köşe yazısında 9 bin günlük prim şartı konusuna değindi ve bunun SSK'lı EYT'lilere uygulanmasının mümkün olmadığını dile getirdi. Gündemdeki çok sayıda formül nedeniyle EYT'lilerin kafasının karıştığını söyleyen Karakaş, SSK'lı EYT'lilerin 9 bin gün prim konusunda tedirgin olmaması gerektiğini belirtti.

Anayasamız gereği sostal güvenliğin her vatandaşın temel hakları arasında yer aldığını belirten Karakaş, "Yapılacak düzenlemelerin, öngörülecek şartların kişilerin çalışma biçimleri ve durumlarının gözetilerek pratikte uygulanabilir olması elzemdir. Nitekim tarihsel süreç içerisinde sosyal güvenlik sistemimize bakıldığında SSK’lılara Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamındaki sigortalı ve iştirakçilerden farklı olarak hiçbir zaman 9.000 gün prim şartı öngörülmemiştir" dedi.

SOSYAL GÜVENLİK REFORMUNDA SON ANDA 9.000 GÜN PRİMDEN VAZGEÇİLMİŞTİ

2006 yılında SGK'nın uygulama kanunu olan 5510 sayılı kanun çalışmalarının tamamlandığını ve belirtilen kanunun ilk hâlinde Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na tabi olanlar gibi SSK'lılara da 9.000 gün prim şartına yer verildiğini belirten Karakaş, "O zaman da yazılarımda işçilerin (SSK'lıların) durumunun farklı olduğu ve 9.000 gün prim şartının mağduriyetlere yol açacağını defalarca dile getirmiştim. Keza SSK'lılara özelikle özel sektör işçilerine 9.000 gün prim şartı getirmek büyük mağduriyetlere yol açacağı aşikârdı. Bu nedenle SGK’nın uygulama (5510) sayılı kanunu 2008 yılında yürürlüğe konduğunda SSK’lıların prim gün şartı 9.000 günden 7.200 güne düşürülmüştür" ifadelerini kullandı.

Karakaş, yazısının devamında şu ifadeleri kullandı:

"Buradan hareketle Emekli Sandığına tabi olan memur ve kamu görevlilerinin devlet tarafından çalıştırılmakta oldukları bu nedenle bu çalışanların kayıt dışı kalmalarının mümkün olmadığı dolayısıyla 9.000 günü doldurmalarının çok kolay olduğu açıktır. Bağ-Kur'luların da primlerini yatırıp yatırmamaları kendi inisiyatiflerinde bulunmaktadır.

Hâlen yüzde 30’larda bulunan kayıt dışı istihdam ve yüksek işsizlik rakamları göz önünde bulundurulduğunda işçilerin 25 yıl boyunca aralıksız çalışıp 9.000 günü doldurmaları son derece güç olduğu izahtan varestedir.

O zaman dile getirdiğim bu tespitler şu anda SSK’lı EYT’liler için de geçerlidir." 

İNŞAAT İŞÇİSİ EYT'LİLER 9.000 GÜN PRİMİ 50 YILDA TAMAMLAR

Mevsim şartlarına göre çalışan inşaat işçileri üzerinden örnek veren Karakaş, "İşçilerin yılda en fazla 6 ay çalıştığını varsayarsak bu durumda 9.000 gün primi doldurması için 50 yıl çalışması gerekecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu duruma piyasada günübirlik yevmiyeci çalışan işçilerin ve tarım sektöründe, balıkçılık sektöründe, diğer mevsimlik işlerde çalışan işçilerin de örnek olarak verilebileceğini belirten Karakaş, "Diğer yandan SSK’lıların emekliliği için gereken prim gün sayısı 08 Eylül 1999 tarihine kadar 5.000 gün iken belirtilen tarihten sonra 7.000 gün primine, ikinci sosyal güvenlik reformunda yani 2008 yılında 7.200 prim gün sayısına çıkarılmıştır. Bu bağlamda SSK’lılar için hiçbir zaman öngörülmeyen 9.000 gün prim sayısının mevcut düzenlemelerden farklı olarak yüksek bir miktarda artırılarak 9.000 prim gün sayısına çıkarılmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir" dedi.

EN ÇOK İHTİYAÇ DUYANLARIN DURUMU GÖZETİLMELİ

"EYT düzenlemesine en çok ihtiyaç duyanların başında hiç şüphesiz belirli bir yaşa gelmiş ve iş bulamayan işsiz SSK’lılar gelmektedir" diyen Karakaş, şu ifadeleri kullandı:

"Bu kesimde belirttiğimiz üzere başta inşaat işçileri, yevmiyeciler ile diğer bedensel faaliyet gerektiren işlerde çalışan emekçiler gelmektedir. Bu bağlamda EYT düzenlemesinin amacına ulaşması ve mağduriyetlerin giderilmesi açısından özelikle SSK’lı (4/1-a’lı) özel sektör işçilerine 9.000 gün prim şartının getirilmesinin adil ve hakkaniyete uygun olmayacağı ayrıca pratikte uygulanmasının da mümkün olmadığının bir kez daha altını çizmek isterim..."

Türkiye