Erzurum Güncel- EYT kademeli prim şartı ile yaş sınırı olmadan milyonlara emeklilik imkanı getiriliyor. EYT emekli maaşlarının yatacağı gün merak edilen bir diğer detay olarak yer öne çıkarken, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarihi duyurdu. Peki EYT'de son durum nedir, şartlar neler? Emekli maaşları ne kadar olacak? İşte EYT prim tablosu ile son duruma ilişkin detaylar…

 Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası için milyonlar heyecanlı bekleyişini sürdürüyor. Meclis'e sunulan EYT yasa teklifi bugün Plan ve Bütçe Komisyonu'nda saat 11.00’de görüşülecek. Gelecek hafta ise Genel Kurul'da yasalaşacak. Emeklilik için başvurular da düzenlemenin yasalaşmasının ardından başlayacak. EYT’de yaş şartı aranmazken, 5000-5975 gün arasında değişen kademeli prim şartı getirildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise EYT’lilerin ilk maaşları için tarihi açıkladı. EYT maaşı ve kıdem tazminatı nasıl hesaplanacak? Emeklilik için prim günü kaç olmalı? İşte EYT’de son durum ve haberin detayları…

EYT’DE KESİNLEŞEN ŞARTLAR

9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler düzenlemeden faydalanacak. EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak. Yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar aylık alabilecek. Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 10 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek. Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin aylık almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak. EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek. Toplamda 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeye göre 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek. Emeklilik başvuruları, e-Devlet üzerinden veya SGK'ye yapılabilecek. 5 bin 500 liranın altında maaş olmayacak.

EYT’LİYE AYRI MAAŞ HESABI YOK

Çalışma Hayatı Uzmanı Prof. Dr. Cem Kılıç, 2 milyondan fazla vatandaşın emekli olmasına imkan tanıyan EYT düzenlemesine dair merak edilenlerle ilgili dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Kılıç, TBMM’ye sunulan EYT yasa taslağı ile beraber kademeli prim günü hesaplaması, EYT’lilere verilecek maaş ve EYT’de işverene destek gibi konulara değindi. Uzman isim, "8 Eylül 1999’da gelen yasayla belirtilen prim günlerinin tamamlanması gerekecek. EYT’liler için ayrı bir maaş hesabı, normal emekliler için ayrı bir maaş hesabı diye bir şey yok" dedi.

KADEMELİ PRİM SİSTEMİ KALDIRILACAK MI?

Yaş şartının kaldırıldığı yasa teklifinde prim gün sayısı şartının olması tepkilere neden oldu. Komisyon’da bugün görüşülecek yasa teklifinde EYT’lilerin yeni talebi ise kademeli prim şartının kaldırılması oldu. Komisyonda bugün bu durumun da görüşülmesi bekleniyor.

Kılıç, EYT platformlarının temel taleplerinin, yaş koşullarının ortadan kaldırılması ve 8 Eylül 1999 öncesi şartların geçerli olması olduğunu belirterek şöyle devam etti:

“Bugün itibarıyla Meclis’e sunulan yasa taslağında yaş koşulu kaldırıldı. Fakat 8 Eylül 1999’da gelen kademeli prim günleri devam ediyor, bu konuda herhangi bir değişiklik yok. Aynı şekilde sigortalılık süresi de yine kadınlarda 20 yıl ve 25 yıl olmak üzere devam etmekte. Yani bu yasanın getirmiş olduğu tek unsur yaş koşulunun ortadan kaldırılması. Hal böyle olunca daha önce 5 bin prim günü ile emekli olabilecek olanlar örnek verecek olursak; 1999 yılında sigortaya girmiş bir erkek sigortalı 5 bin 975 gün ile emekli olabilecek. Dolayısıyla bu kademeli prim günü hala mevcut. Yaş koşulu kaldırıldı ama işe giriş tarihine göre 8 Eylül 1999’da gelen yasayla belirtilen pirim günlerinin tamamlanması gerekecek. Bu durumda 5 bin gün ile 5 bin 975 gün arasında prim gününe tabii olanla için bu koşul yerinde duruyor.”

EYT’DE MAAŞ HESABI

EYT düzenlemesi çerçevesinde emekli olacaklar için kamuoyunda ayrı bir maaş hesabı olacağı algısının yanlış olduğunu anlatan Kılıç, maaş hesabının tek olacağını belirterek, “EYT’liler için ayrı bir maaş hesabı, normal emekliler için ayrı bir maaş hesabı diye bir şey yok. Maaş hesabı tektir. Nitekim Sosyal Güvenlik Kurumu da (SGK) geçtiğimiz günlerde buna ilişkin bir bildiri yayımladı. Yani EYT’liler için daha düşük, daha yüksek ya da farklı bir alternatif model söz konusu değildir. Bizim sosyal güvenlik sistemimize tek bir emekli aylığı bağlama sistemi vardır ve bu herkes için geçerlidir. Bu ister EYT’li olsun ister olmasın herkes için geçerlidir. Tabii aylık bağlanırken dikkate alınan parametreler var; güncelleme katsayısı var, aylık bağlama oranı var, içinde bulunan yılın TÜFE'si yani fiyat gelişmeleri var ve büyüme hızından beklenen pay var. Dolayısıyla bütün bunlar değerlendirildiğinde aylığımız ortaya çakıyor. Herhangi bir farklılık yok, emekli olanlar için bir farklı sistem söz konusu değil” açıklamasını yaptı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’DAN EYT’DE İLK MAAŞ TARİHİ

EYT konusunda katıldığı canlı yayında kritik açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan EYT'de ilk maaş tarihini açıkladı. EYT kapsamında emekliliğe hak kazanan vatandaşların ilk aylıklarını şubat ya da mart gibi bağlanabileceğini belirten Erdoğan, "Bu işi inşallah bir an önce bitireceğiz" ifadelerini kullandı.

EMEKLİ MAAŞLARINDA BÜYÜME PAYI DETAYI

Kılıç, EYT’de maaş konusunda oluşan kafa karışıklığının, 2022 yılında emekli olanların fiyat artışları ve büyümeden ayrılan pay daha fazla olmasından kaynaklandığını vurgulayarak, “2022 yılında fiyat artışları ve büyümeden ayrılan pay daha fazla olduğu için 2022 yılında emekli olanlar ister EYT’li ister normal emekli olsun 2023’e göre yaklaşık yüzde 7 veya 8, bazı alanlarda ise yüzde 10’u bulan daha düşük bir aylıkla karşılaşacaklar. 2023’te emekli olmak yerine 2022’de emekli olsalardı bu rakam daha yüksek olacaktı. Konu bundan ibarettir. Bu EYT ile ilgili bir husus değildir, tüm emeklileri kapsayan bir husustur” değerlendirmesini yaptı.
EYT düzenlemesinden dolayı işverenlerin yaşayabileceği sorunlara da değinen Kılıç, işverene verilecek destek için henüz net bir rakam söylemenin mümkün olmadığını ifade etti.

KIDEM TAZMİNATINA KGF DESTEĞİ

EYT’li sayısının önümüzdeki 3 yıl içerisinde 5 milyona yaklaşacağı bilgisini paylaşan Kılıç, “İşverenler açısından temel sorun kıdem tazminatı yükü. Çünkü bir anda böyle bir yükle karşılaşacaklar işverenler. Zaman içerisinde yayılmış bir yük bir an önce ödenecek. Bu konuda bir takım seçenekler daha önce sunuldu ama bunların hiçbirini biz yasa taslağında göremedik. Fakat Hazine ve Maliye Bakanlığı geçen günlerde bir açıklama yaptı ve Kredi Garanti Fonu’ndan (KGF) düşük faizli kıdem tazminatında kullanabilecekleri bir pay ayırdıklarını ifade ettiler” şeklinde konuştu.

EYT SONRASI ÇALIŞMAYA DEVAM EDECEKLER DİKKAT!

kılıç, sigortalı olarak çalışan bir kişinin emekli olmayı tercih etmesi halinde iş yerinden ‘08 kodu’ ile ayrılmak istediğini bildirmesi gerektiğini hatırlatarak, şu ifadeleri kullandı:

“Bu emeklilik sebebiyle istifa anlamına geliyor. Bunun için SGK’dan emekli olabildiğine dair bir yazı alacak ve bunu işverene verecek. Ekinde de emeklilik sebebiyle istifa ediyorum diyecek, işveren de onu ‘08’ koduyla SGK’ya bildirecek ve kişi artık o işletme ile arasındaki hukuki ilişkiyi sona erdirecek yani işten çıkmış olacak. Bu saatten sonra kişinin aynı iş yerinde işe devam edip etmemesi yine o çalışan ve işveren arasında yapılan anlaşmaya bağlı. Eğer orta kararla devam etme yönünde bir temel sonuç ortaya çıkmışsa, elbette ki emekli aylığı tahsisinden sonra iş yerine girebilir. Bu sefer de Sosyal Güvenlik Destek Primi dediğimiz primle çalışmaya devam eder. Ama şunu da belirtelim, eğer emeklilik işleminden sonra kendisinden ayrılan kişiyi geri almak istemezse de burada yapacak herhangi bir şey yok. Bu, tamamen kişilerin iş yeriyle anlaşmasına bağlı bir süreç.”

ERKEK SGK’LILAR İÇİN PRİM ŞARTI (İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü)

• 09.09.1976 ve öncesi - 25 - 5000
• 09.09.1976-23.05.1979 - 25 - 5000
• 24.05.1979-23.11.1980 - 25 - 5000
• 24.11.1980-23.05.1982 - 25 - 5075
• 24.05.1982-23.11.1983 - 25 - 5150
• 24.11.1983-23.05.1985 - 25 - 5225
• 24.05.1985-23.11.1986 - 25 - 5300
• 24.11.1986-23.05.1988 - 25 - 5375
• 24.05.1988-23.11.1989 - 25 - 5450
• 24.11.1989-23.05.1991 - 25 - 5525
• 24.05.1991-23.11.1992 - 25 - 5600
• 24.11.1992-23.05.1994 - 25 - 5675
• 24.05.1994-23.11.1995 - 25 - 5750
• 24.11.1995-23.05.1997 - 25 - 5825
• 24.05.1997-23.11.1998 - 25 - 5900
• 24.11.1998-09.09.1999 - 25 - 5975

KADIN SGK’LILAR İÇİN PRİM ŞARTI (İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü)

• 01.04.1981 ve öncesi - 20 - 5000
• 01.04.1981-08.09.1981 - 20 - 5000
• 09.09.1981-23.05.1984 - 20 - 5000
• 24.05.1984-23.05.1985 - 20 - 5000
• 24.05.1985-23.05.1986 - 20 - 5075
• 24.05.1986-23.05.1987 - 20 - 5150
• 24.05.1987-23.05.1988 - 20 - 5225
• 24.05.1988-23.05.1989 - 20 - 5300
• 24.05.1989-23.05.1990 - 20 - 5375
• 24.05.1990-23.05.1991 - 20 - 5450
• 24.05.1991-23.05.1992 - 20 - 5525
• 24.05.1992-23.05.1993 - 20 - 5600
• 24.05.1993-23.05.1994 - 20 - 5675
• 24.05.1994-23.05.1995 - 20 - 5750
• 24.05.1995-23.05.1996 - 20 - 5825
• 24.05.1996-23.05.1997 - 20 - 5900
• 24.05.1997-23.05.1998 - 20 - 5975
• 24.05.1998-23.05.1999 - 20 - 5975
• 24.05.1999-08.09.1999 - 20 - 5975