Erzurum Guncel-Peder Tom Eichenberger Pazar ayinine iPhone’undan kilise çanı şeklinde çalan telefon zilini mikrofona doğru çaldırarak başladı. Ardından dua etmenin iPhone kullanmak gibi bir şey olduğunu anlatan Peder Eichenberger, “iPhone’unuzu sadece telefon etmek için kullanmıyorsunuz, eklentileri de kullanmak zorundasınız” dedi. Aynı şekilde duanın da sadece bir şeyler istemek ve “Tanrı’ya Noel Baba gibi davranmak” için kullanılamayacağını ifade eden Katolik din adamı, kilisedekilere duaların şükretmek gibi işlevleri de olduğunu hatırlattı. Akıllı telefonlar için çevredeki kaliteli restoranları bulmaktan, gökyüzündeki yıldızları tanımlamaya kadar birçok uygulama hazırlanırken, program yazılımcıları ibadeti de dijital dünyaya taşımak zorunda kaldı. İncil'in ya da Tevrat’ın tam metinlerini içeren birçok uygulama var. Müslümanlar için namaz vakitleri uygulaması, Hindular için ise sanal tütsü ve fil kafalı tanrı Ganesh’e hindistancevizi sunmak için uygulamalar yazılmış durumda. BAZI DİN ADAMLARI KARARSIZ Bütün din adamları bu konuda Eichenberger kadar hevesli değil. Ancak birçoğu gençlerin kendilerini tanımlamak, sosyal etkileşim kurmak ve en derin sorularına cevap bulmak için akıllı telefonları ya da Facebook gibi yeni medya kanallarını kullandığının farkında. New York’ta bulunan Ithaca Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Görevlisi Rachel Wagner, “Teknoloji insanların kendilerini nasıl gördüklerini, dışarıya yansıtmaları için bir araç” dedi. Wagner, dinin insanın kendini arayışının önemli bir parçası olduğunu belirterek “İnsanların hangi uygulamaları kullandığı kim olduklarına dair mesajlar veriyor” dedi. Wagner, dinle ilgili kaç uygulama olduğunu belirlemenin kolay olmadığını, ancak dinle ilgili konuların son dönemde dijital dünyada yükselişte olduğunu belirtti. “Tanrı’ya bağlan: Din, İbadet ve Sanal Gerçeklik” isimli kitabı önümüzde yıl piyasaya çıkacak olan Wagner, kendisinin en sevdiği uygulamanın sanal dua uygulaması olduğunu belirtti. “Tanrı’ya bir dua yazıp gönderiyorsunuz. Küçük bir saat dönüyor ve biraz sonra duanızın gönderildiğine dair bir mesaj alıyorsunuz. Ama bir yere gittiği yok, değil mi?” dedi. KUDÜS'E E-POSTAYLA DUA GİDİYOR Yahudiler için yazılmış bir başka yazılım da duaları Kudüs’e e-postayla gönderiyor. Burada dualar basılıp Ağlama Duvarı’nın çatlaklarına yerleştiriliyor. Popüler bir Budist uygulamasında ise kullanıcı bir dua çemberini çevirmek için telefonunu sallıyor. Wagner, Budizm ve Hinduizm’in Batı dinlerine göre elektronik dualarla daha az sorunu olduğunu, Dalay Lama’nın bu uygulamaların kullanılmasında bir sakınca olmadığını açıkladığını söyledi. Bir başka uygulama da Dijital Puja (dua) isimli Hindu programı. Katolikler için tespih uygulamaları ve Yahudilerin Hannukah’da kullanması için mum uygulamaları geliştirildi. Wagner, tespihin kaç kez dua edildiğiyle ilgili bir hatırlatma aracı olduğu için bunun sorun olmadığını ancak gerçek mum yakılmamasının sorun yaratabileceğini belirtti. En popüler uygulamalar arasında en yakındaki cami ya da kiliseyi gösterenler ya da Kabe’nin yönünü gösteren pusula benzeri programlar yer alıyor. "HOCAM CAİZ MİDİR?" Ancak kullanıcıların kafası da biraz karışık. Örneğin IslamiCity isimli sitede bir kullanıcı, “iPhone’umda Kur’an uygulaması var. Telefonumu kapalıyken yanımda tuvalete götürmem caiz midir?” diye bir soru yöneltti. Suudi Arabistan’dan bir imam bunun caiz olduğunu çünkü elektronik Kur’an’ın yazılı kuran gibi olmadığını söyledi. Bir Yahudi de Tanrı’nın gerçek bir Tevrat yerine iPhone’dan okunan duaları kabul edip etmeyeceğini sordu. Teknolojiye sıcak bakan bir haham bu duaların kabul olacağını söyledi ama dijital ibadetin dezavantajlarının da altını çizdi. Eichenberger, cemaatinde 30 yaşın altındaki herkesin Facebook kullandığını, ancak 50 yaşın üstünde kimsenin Facebook üyesi olmadığını anlatarak, “Gelecek burada, herkes bu yönde adım atmalı” dedi.