Erzurum Güncel- Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK), bölgesel bazda gerçekleştirdiği "Hane halkı Tüketim Harcaması" çalışmasının sonuçları çarpıcı bulgular ortaya koydu. Hane halkı Bütçe Araştırması verilerinden bölge bazında tahminler üretmek üzere 2007, 2008 ve 2009 yılı Hane halkı Bütçe Araştırmaları'nın uygulandığı örnek hanelerin tamamı birleştirilerek, 2007-2008-2009 yıllarına ait hane halkı harcamaları elde edildi; 2007 ve 2008 yıllarındaki harcama değerleri 2009 yılı fiyatlarına çekildi. Bu çalışmada elde edilen 2007-2008-2009 birleşik verilerine göre Türkiye genelindeki toplam tüketim harcamasının yüzde 24.6'sı, İstanbul'da oturan hane halkları tarafından yapıldı. İstanbul'da oturanlar, Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 17.5'ini oluşturuyor. Tüketim harcamalarındaki payda Ege Bölgesi yüzde 13.9'la ikinci sırada yer aldı. Bu bölgeyi de yüzde 12.1 payla Akdeniz izledi. Ankara, Konya ve Karaman illerini kapsayan Batı Anadolu bölgesinde yaşayanlar, toplam tüketimin yüzde 11.1'ini; Bursa, Eskişehir, Bilecik, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova illerinden oluşan Doğu Marmara bölgesi ise yüzde 9.7'sini gerçekleştirdi. Zonguldak, Karabük, Bartın, Kastamonu, Çankırı, Sinop, Samsun, tokat, Çorum ve Amasya illerinden oluşan Batı Karadeniz ile Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak, Siirt illerinin oluşturduğu Güneydoğu Anadolu bölgelerinin toplam tüketim harcamalarındaki payı aynı oranda olmak üzere yüzde 5.4 düzeyinde gerçekleşti. Toplam tüketim harcamalarının yüzde 4.7'sini Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Balıkesir ve Çanakkale'yi kapsayan Batı Marmara, yüzde 4.5'ini Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Kayseri, Sivas ve Yozgat'ı kapsayan Orta Anadolu, yüzde 3.4'ünü Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli, Van, Muş, Bitlis ve Hakkari illerinin oluşturduğu Ortadoğu Anadolu, yüzde 3.1'ini Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane'yi kapsayan Doğu Karadeniz bölgesi gerçekleştirdi. Harcamalarda en düşük pay ise sadece yüzde 2 ile Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan illerini kapsayan Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi'ne ait bulunuyor. İstanbul'un payında kira etkisi İstanbul'da yüksek kira giderleri de İl'in toplam tüketim harcamalarındaki payının yükselmesinde etkili oldu. İstanbul'da oturanların harcamalarında en yüksek payı yüzde 33.8'le konut ve kiranın aldığı belirlendi. İstanbulluların tüketim harcamaları içinde, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 18.9 payla ikinci, ulaştırma yüzde 11.9'la üçüncü sırada geldi. Buna göre İstanbulluların toplam tüketim harcamasının yaklaşık yüzde 75'ini bu üç alan yaptığı dikkati çekti. Diğer bir deyişle İstanbullular her 100 liralık harcamasının 75 lirasını konut-kira, gıda-içecek ve ulaştırma için yaparken, kalan 25 lirası ile giyim, ev eşyası, eğitim, sağlık, haberleşme, eğlence-kültür ve diğer tüm ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor. Güneydoğu'da tüketimin üçte biri gıdaya 2007-2008-2009 birleşik verilerine göre bölge içi harcamaların dağılımına bakıldığında, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına en fazla payı yüzde 33.1'le Güneydoğu Anadolu bölgesinin ayırdığı belirlendi. Buna göre bölgede oturanların toplam tüketim harcamalarının üçte birden fazlası gıda ve alkolsüz içecekler için yapılıyor. Aynı bölgede harcamalarda en düşük payı ise yüzde 1.1'le eğitim hizmetleri alıyor. Akdeniz Bölgesi ulaştırma harcamalarına yüzde 15'le tüm bölgeler içinde en yüksek, Güneydoğu Anadolu ise yüzde 11.2 ile en düşük payı ayırıyor. Güney Doğu Anadolu haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim ile lokanta ve otel harcamalarına da en düşük payı ayıran bölge konumunda bulunuyor. Tüketim harcamalarının bölgelere göre dağılımı ( 2007-2008-2009;% ) TOPLAM Gıda ve alkolsüz içecek Alkollü içecek ve sigara Giyim ve ayakkabı Konut ve kira Ev eşyası bakım hizmetlere Sağlık Ulaştırma Haberleşme Eğlence ve kültür Eğitim hizmetleri Lokanta ve oteller Çeşitli mal ve hizmetler İstanbul 24,6 20,1 20,7 19,8 29,1 21,6 28,8 22,6 23,8 25,4 33,0 32,6 25,5 Batı Marmara 4,7 4,7 5,7 4,9 4,6 4,7 6,0 4,8 4,9 4,3 3,5 5,6 4,3 Ege 13,9 14,3 16,8 14,4 13,6 14,0 14,4 13,3 13,9 14,7 11,2 13,9 12,9 Doğu Marmara 9,7 9,3 10,3 9,2 9,8 9,9 9,4 10,2 10,0 10,6 7,2 10,3 9,2 Batı Anadolu 11,1 9,7 10,7 10,5 12,1 10,4 8,1 12,2 11,4 12,3 14,5 10,9 9,8 Akdeniz 12,1 12,7 10,6 12,4 10,6 12,9 11,9 14,0 12,2 13,1 13,6 11,0 12,4 Orta Anadolu 4,5 5,1 5,6 5,0 4,3 4,7 3,5 4,8 4,6 3,8 3,3 3,0 3,8 Batı Karadeniz 5,4 6,3 5,9 5,5 4,8 6,3 4,6 5,1 5,5 5,3 4,5 4,3 5,8 Doğu Karadeniz 3,1 3,6 2,6 3,4 2,6 3,7 4,4 2,9 3,6 2,9 2,3 2,0 3,9 Kuzeydoğu An. 2,0 2,6 2,5 2,4 1,6 2,3 1,5 2,0 2,1 1,5 1,6 1,1 2,3 Ortadoğu An. 3,4 3,9 3,1 4,8 2,6 4,0 3,0 3,3 3,1 2,7 2,5 2,9 4,5 Güneydoğu An. 5,4 7,7 5,5 7,6 4,3 5,5 4,5 4,7 5,0 3,4 2,8 2,6 5,7 TÜRKİYE 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Kaynak: TÜİK