Sınırların yılbaşına kadar açılması halinde başta tekstil, gıda ve turizm olmak üzere pek çok alanda işbirliğinin de önü açılacak. Bugün itibariyle Gürcistan üzerinden "gizli saklı" yürütülen yıllık 150 milyon dolarlık ticari ilişkilerin boyutu, sınırlar açıldığında kısa sürede 500 milyon dolara çıkacak. Özellikle demiryolu ticaretinin başlaması ile Ermenistan ve Orta Asya ülkelerinin Akdeniz'den aldığı tüm mallar Türkiye üzerinden geçecek. Ayrıca, Rusya gümrüklerinde sıkıntı yaşayan Türk tekstilcileri, yatırımlarının yüzde 5'ini Ermenistan'a kaydırdıkları takdirde Ermenistan'ın Rusya ile olan serbest gümrük anlaşmasından faydalanabilecek. Ermenistan Dışişleri Bakanı Eduard Nalbantyan, dün internetten yayın yapan Ermeni haber ajansı Tert'e yaptığı açıklamada, "Sınırlar yılsonuna kadar açılabilir" dedi. Nalbantyan'ın bu sözleri, bölgedeki ticaret için hayati öneme sahip sınır kapılarının açılması ile yeni bir döneminde başlayacağını gösteriyor. Türkiye ile Ermenistan arasındaki Kars Doğu Kapı Sınır Kapısı, 1993`ten beri kapalı. İki ülke arasında direkt olarak ticaret bu yıldan beri yapılamazken, Gürcistan üzerinden ticari ilişkiler ise sürüyor. Ancak bu yöntem nedeniyle satıcılar ve alıcılar birbirini tanıyamıyor ve ticarette aracıların bulunması ihraç mallarının fiyatlarını büyük oranda artırıyor. Ermenistan'ın TÜSİAD'ı İstanbul'da Sınır kapısının tekrar faaliyete geçmesi ile Türk ve Ermeni işadamları 15 yıl aradan sonra tekrar "yüz yüze" gelecek. Bunun ilk adımı olarak bir grup Ermeni işadamı, yeni dönemdeki iş fırsatlarını görüşmek üzere protokolün imzalanmasının hemen ardından dün Türkiye'ye geldi. Başkanlığını Ermenistan'ın TÜSİAD'ı olarak bilinen Ermenistan İşadamları ve Sanayicileri Derneği'nin Başkanı Arsen Gazaryan'ın yaptığı 10 kişilik heyet, iki gün boyunca İstanbul'da Türk işadamları ile temaslarda bulunacak. TÜSİAD ile de görüşmesi planlanan heyet, Çarşamba günü Bursa'da gerçekleştirilecek Türkiye-Ermenistan maçını da izleyecek. Türk-Ermeni İş Geliştirme Konseyi Başkanı Kaan Soyak, sınırlar kapalı olsa da iki ülke arasında dolaylı yoldan yapılan ticaretin yılda 150 milyon dolarlık bir hacme ulaştığına dikkat çekti. Sınır kapılarının açılması ile birlikte bu rakamın çok kısa sürede 3 katına çıkabileceğini vurgulayan Soyak, "Öncelikle demiryolu ticareti başlayacak. Bütün Orta Asya'ya Akdeniz'den yapılacak sevkiyat Türkiye üzerinden yapılacak. Şu ana kadar sınırlar kapalı olduğu için Türkiye bu işin dışındaydı. Mallar Gürcistan üzerinden gidiyordu. Şimdi ise Türkiye bu kozu eline almış olacak. Bu durum Türkiye'ye fazladan 150 milyon dolarlık bir gelir demektir" diye konuştu. Rusya'dan bıkan tekstilciye müjde Gıda, sağlık, ulaştırma ve tekstil gibi sektörlerde de birçok yeni fırsat ortaya çıkacağını anlatan Soyak, "Tekstil ihracatında Rusya sınırında sıkıntı çeken işadamlarımız Ermenistan yolunu kullanabilecek. Çünkü Ermenistan'ın Rusya ile serbest gümrük ve ticaret anlaşması var. Yani işadamlarımız mallarının yüzde 95'ini Türkiye'de yüzde 5'ini Ermenistan'da üretse, Rusya'ya gümrük ödemeden ihracat yaparlar. Bu arada Doğu Anadolu'daki kentlerimiz de gelişir" dedi. Bu arada Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkileri geliştirmek amacıyla "diaspora turizmi"nin de önümüzdeki dönemde başlayacağı belirtiliyor. Dünyada Ermenistan dışında yaşayan yaklaşık 8 milyon Ermeni'nin çok önemli bir kısmı 20. yüzyılın başlarında yaşadıkları köyleri ve şehirleri görmek için Türkiye'ye gelmek istiyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin yumuşaması ile yüzbinlerce Ermeni'nin dünyanın dört bir yanından başta Kars, Erzurum, Van, İstanbul, Muş, Yozgat ve Adapazarı gibi 100 yıl önce Ermeni nüfusun yaşadığı kentlere turlar düzenlemesi gündemde. İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Mensur Akgün ise sınırların açılmasının ekonomik açıdan daha çok Ermenistan'ı olumlu etkileyeceğini belirterek, "Yunanistan ile Türkiye arasında Ege'de bir sürü sorun var ama ekonomik ilişkiler nedeni ile kimse bu sorunlardan bahsetmiyor. Ekonomik ilişkiler siyasetin önüne geçiyor" diye konuştu. TÜSİAD'dan ‘diyalog' sürecine tam destek Türkiye ve Ermenistan arasında imzalanan protokole Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği'nden (TÜSİAD) tam destek geldi. TÜSİAD'dan yapılan yazılı açıklamada, "İki ülke arasındaki mutabakatı destekliyor, sürecin vardığı noktadan memnuniyet duyuyor, normalleşmenin bir an önce sağlanmasını diliyoruz" denildi. 21. yüzyılda artık bir ülkenin komşuları ile uzun vadeli ve istikrarlı ilişkiler kurmasının şart olduğuna vurgu yapılan açıklamada, "Mutabakatın Kafkasya'daki sorunların giderilmesi ve başta Azerbaycan olmak üzere tüm bölge ülkelerinin barış ve istikrarına katkı sağlaması beklentisi içindeyiz" görüşüne yer verildi.