Erzurum Güncel- Gayrimenkul hukuku uzmanları, kiracılara, 'haksız tahliye davasıyla karşı karşıya kalmamak için mülk sahibi ile sözleşme imzalarken dikkat etmeleri gereken hususlar' konusunda uyarılarda bulundu. Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, son dönemde zamlar nedeniyle kiracılarla mülk sahibi arasındaki anlaşmazlıkların arttığını söyledi. Sulh hukuk ve icra mahkemelerinin yoğun şekilde kiracı ve ev sahibi arasındaki davalarla dolduğunu anlatan Kiraz, özellikle eski kiracılarla mülk sahipleri arasında sorun yaşandığını vurguladı.

TAHLİYE TAAHHÜDÜ

Kiraz, gelinen noktada ev sahiplerinin, yeni kiracıyı istedikleri zaman çıkarabilmek için, boş veya tarihli tahliye taahhüdü istediğini kaydederek, "Ayrıca su, elektrik ve doğal faturasını kiracı üzerine yapmıyorlar. Ev sahibi sözleşme yapmadan 'Burada oturabilirsin, al anahtarını. Ancak faturalar benim üzerime olacak. Fatura geldikçe size ibraz ederim' diyor. Kiracı kabul ederse, fırsatçı ev sahibi istediği an su, elektrik ve doğal gazı kapattırıyor" dedi.

DASK POLİÇESİ ARAYIN

Kiraz "DASK poliçesi veya herhangi bir sözleşme olmadığı için kiracı abonelikleri üzerine alamıyor. Böyle bir durumda kiracı hak da talep edemiyor. Çünkü, kiracının hukuki anlamda hakkının korunması veya mahkemeye başvurabilmesi için 'mal sahibinin aldığı kirayı beyan etmesi' veya 'kiracının oturduğu evi ikametgah olarak kullandığını bildirmesi' gerekiyor. Bu nedenle herhangi bir hukuki yaptırım yapılamıyor" ifadelerini kullandı.

KİRACININ SORUMLULUKLARI

Kiracıyla ev sahibi arasında ödemeler konusunda zaman zaman sorun yaşındığını da anlatan Kiraz, "Mesela asansörün değiştirilmesi mülk sahibinin, bakım ücreti kiracının; kombi değiştirilmesi mülk sahibinin, bakımı kiracının sorumluluğundadır. Binanın boyanması ve güçlendirilmesi mal sahibine aitken, bahçe ve çevre bakımı ücretlerini kiracının ödemesi gerekiyor. Apartman görevlisinin maaşı kiracıya, kıdem tazminatı mal sahibine aittir. Bu örnekleri çoğaltabiliriz" diye konuştu.

ZAMANINDA ÖDEYİN

Kiraz, sözleşmelerde bu hususların açıkça belirlenmesi durumunda kiracının, kira tespit davasına maruz kalmadan yasal artışı uygulayarak 5 yıl boyunca oturmaya devam edebileceğini kaydederek, şu ifadeleri kullandı: "Ayrıca 1+10 yıl boyunca doğrudan tahliye tehdidiyle karşı karşıya kalmayacaktır. Burada kirasını zamanında ödemesi ve yasal artışı doğru şekilde yapması önemli. Mal sahibine haklı tahliye sebebi oluşturacak bir gerekçe verilmediği sürece 10+1 yıl boyunca doğrudan tahliye tehdidiyle karşı karşıya kalınmayacaktı. Öte yandan mal sahibinin gerçekten ihtiyacı varsa ve bunu belgeliyorsa, mülk satılmışsa ve yeni alan kişinin de ihtiyacı varsa, kiracı borcunu ödemeyip iki defa ihtara maruz kalmışsa ve temerrüde düşmüşse tahliye mal sahibinin hakkıdır."

DEPOZİTO VADELİ HESAPTA TUTULMALI

Depozitonun en fazla 3 aylık kira kadar olabileceğini, bu rakamın vadeli bir hesapta tutulmasının zorunlu olduğunu anlatan Yüksel, erken tahliyede kiracının ev sahibiyle durumu bir tutanakla tespit ederek teslim etmesinin faydalı olacağını bildirdi.

İNCELEMENİZ GEREKEN 6 KRİTİK NOKTA

1 Kiracı mutlaka ve mutlaka yazılı kira sözleşmesi yapmalı. Sözlü kira sözleşmesine itibar etmeyin.

2 Kiracı, kira sözleşmesiyle birlikte imza attığı tarihte meskenin DASK poliçesini mutlaka almalı.

3 Taşınmaza ilişkin elektrik, su ve doğalgaz gibi abonelik hizmetleri kiracı üzerinden yapılmalı.

4 Kiracı asla boş tahliye taahhüdü düzenlememeli. Eğer düzenlenecekse tahliye tarihi net olmalı.

5 Kiracı, kira bedeli ve kullanım kaynaklı vergiler dışında hiçbir verginin ve yan giderlerin kendisine ödetilmesini kabul etmemeli. Mesela emlak vergisi, ecrimisil ödemesi gibi.

6 Kira sözleşmesine 'taşınmazın mülkünden kaynaklı yatırım bütçesinin tüm kalemlerinin mal sahibince ödenmesi' hususu eklenmeli.

ÖNEMLİ KONULARI MUTLAKA EKLETİN

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Ali Yüksel de, "Sözleşmede, kira artışına ilişkin yıllık oran belirtmek yerine 'devletin kira oranında artış yapılacaktır' ifadesi artışla ilgili yaşanacak tartışma ve davaları engelleyecektir. Bu durumda, devletin açıkladığı oranlar otomatikman artış olarak yapılmalıdır" dedi. Yüksel, sözleşmede, aidat kavramının içine nelerin dahil olduğunun açıkça belirtilmesi gerektiğini kaydederek, evde, sözleşmeye imza atan kişi ve ailesi dışında kalacak kişi varsa belirtilmesi gerektiğini, aksi takdirde tahliye davası açılabileceğini anlattı.