Erzurum Güncel- Dolayısıyla yapılan harcamaların kiradan mahsup edilen tutarların da kira geliri olarak beyanı gerekir. Gurbetçi beyanı Yurtdışında yerleşik vatandaşlarımızın Türkiye'de elde ettikleri işyeri kira gelirleri stopaja tabi olduğundan beyan edilmesine gerek bulunmuyor. Emlak Vergisi değeri önemli Kiraya verilen gayrimenkullerin kira bedeli, emsal kira bedelinden düşük olamıyor. Emsal kira bedeli ise gayrimenkulün emlak değerinin yüzde 5'i. Örneğin Muhit Bey, Ankara'da, emlak vergisi değeri 500 bin lira olan evinden 12 bin lira kira geliri elde etse bile; beyannamede beyan edeceği rakam 25 bin liradan aşağı olamıyor. (500.000x%5=25.000) 'Teyze' fark etmez Maliye; kayınvalide, amca, teyze, halaya kiralanan evlerden 'emlak vergisi değerinin yüzde 5'i üzerinden emsal kira beyanı isterim' diyor. Anne, baba, çocuk, torun veya kardeşe bedelsiz olarak ev kiralanabiliyor. Ancak bu kişilere işyeri kiralandığında; emsal kira bedeli üzerinden gelir vergisi ödenmek zorunda. Arabasını kiralayan için alt beyan sınırı Araçların kiralanması gayrimenkul sermaye iradının konusuna giriyor. Sahip olunan taşıtın bir işletmeye kiraya verilmesi halinde işletme kira ödemesinden yüzde 20 gelir vergisi tevkifatı yapacak. Bu durumda yıllık 25 bin liranın altındaki araç kiraları beyan edilmeyecek. Çok satan yandı Maliye bir takvim yılı içerisinde birden çok motorlu araç alım satımını yapılmasını ticari faaliyet olarak değerlendiriyor. Bu kişilere mükellefiyet açıp vergi ve ceza arıyor. Evini 5 yıl içinde alıp satan vergi Vergi mevzuatı, bir evi 5 yıl içinde alıp satmayı kazanca yönelik bir faaliyet olarak değerlendiriyor. Bu nedenle oluşan değer artış kazancı gelir vergisine tabi. Ancak her yıl için belirlenmiş istisna sınırı da var Gayrimenkulünü satanlar için alım satım tarihine göre farkı beyanname prosedürü var. Gayrimenkuller, iktisap (edinme) tarihinden itibaren 5 yıl geçtikten sonra elden çıkarılmışsa, bundan doğan kazanç beyana tabi değil. Ancak gayrimenkul 5 yıl içinde satıldığı takdirde değer artış kazancı olarak gelir vergisine tabi. Cahit Beyin durumu Elde edilen değer artış kazancının safi miktarı, istisna sınırını aşması halinde beyan edilecek. Değer artış kazançlarının 2012 takvim yılı için 8 bin 800 lirası gelir vergisinden istisna. Örneğin Cahit Bey 12 Mart 2009'da oturmak amacıyla 200 bin liraya aldığı daireyi 17 Eylül 2012'de 300 bin liraya satmıştır. 8 bin 800 lirayı aşmalı Cahit Bey iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içerinde sattığı için ortaya çıkan kazancın beyan edilmesi gerekir. Ancak beyan edilecek kazancın bulunması için satın alma maliyetine iktisap edilen ay dahil satılan ay hariç olmak üzere ÜFE oranında endeksleme yapılması ve ortaya çıkacak kazancın ancak 8 bin 800 lirayı aşması halinde beyan edilmesi gerekir. ÜFE artışının yüzde 10'un altında kalması halinde endeksleme yapılmaz. ÜFE önemli olur Cahit Beyin satın aldığı tarihteki ÜFE endeksi 139,02, elden çıkarma tarihindeki ÜFE ise 205.75'dir. Bu durumda endekslenmiş gayrimenkul maliyet bedeli ( 200.000 x(205,75/139,02)=) 296 bin liradır. Bu kişi satmış olduğu gayrimenkulden dolayı (300.000-290.000=) 4 bin lira istisna öncesi değer artış kazancı elde etmiştir. Söz konusu kazanç 8 bin 800 liranın altında olduğu için beyanname vermeye gerek yok. Mirasta 'artış'ı yok Miras kalan veya bağış yolu ile elde edilen gayrimenkulün satışında değer artış kazancı söz konusu değil. Bu nedenle gelir vergisi de ödenmeyecek. Arızi kazanç beyan edilir Gelir Vergisi Kanununa göre vergiye tabi olan ve devamlılık gösteren faaliyetlerin arizi olarak yapılması halinde ortaya çıkan kazancın beyan edilmesi gerekir. 2012'de arizi olarak yapılan iş ve işlemlerden elde edilen safi kazanca uygulanacak istisna tutarı 20 bin liradır. İstisna tutarın üzerinde gelir elde edilmesi durumunda yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekir. Gelir sınırı var Örnek: Eski bir cerrah olan Ali İsmet Bey, 2012'de bir kereye mahsus bir ameliyata girmiş ve 15 bin lira gelir elde etmiştir. Arızi serbest meslek kazancı niteliğinde olan kazancın 20 bin liraya kadar olan kısmı vergiden istisna edilmiştir. Bu nedenle bu kişinin söz konusu kazancı için beyanname vermesine gerek yok. Elde ettiği kazanç eğer 20 bin liradan fazla olsa idi, 20 bin liralık kısmı vergiden istisna edilecek kalan kısmı için beyanname verilecekti. İSMAİL KÖKBULUT - BUGÜN