Erzurum Güncel-

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen Kabine toplantısının ardından tüm Türkiye’nin merakla beklediği normalleşme kararları İçişleri Bakanlığı’nın genelgesi ile netleşti. İşte maddeler halinde genelge ile alınan kararlar:

** 1 Temmuz 2021 Perşembe günü saat 05.00’ten itibaren hafta içi hafta sonu ayrımı olmaksızın sokağa çıkma ile buna bağlı olarak uygulanan şehirlerarası seyahat kısıtlamaları sona erecek.

** Yeme-içme yerlerinin açık/kapalı alanlarında aynı anda bulunabilecek kişi sayısı 1 Temmuz’dan itibaren kısıtlanmayacak. Kahvehane, kıraathane gibi iş yerlerinde oyun oynatılmasına dair kısıtlamalar 1 Temmuz’dan itibaren sona erecek.

**Canlı müzik dahil olmak üzere müzik yayını saat 24.00’e kadar yapılabilecek.

** Temizlik, maske ve mesafe kurallarına uymak kaydıyla, konaklama tesislerindeki kısıtlama ve tedbirlere 1 Temmuz itibarıyla son verilecek.

** Nikah/düğün merasimlerinde, kapalı yerler için uygulanan Covid-19 önlemleri dışında, katılımcı sınırlamasına gidilmeyecek, yiyecek içecek ikramı yapılabilecek.

** Konser, festival, gençlik kampı gibi etkinliklere belirlenen esaslara uyulması kaydıyla 1 Temmuz’dan itibaren izin verilecek.

** Şehir içi ve/veya şehirlerarası tüm toplu taşıma araçlarındaki yolcu/koltuk kapasite sınırlandırmalarına son verilecek.

** 65 yaş ve üzeri vatandaşlar ile 18 yaş altı gençler/çocukların şehir içi toplu taşıma araçlarını kullanmalarına dair kısıtlamalar da 1 Temmuz 2021 Perşembe gününden itibaren kaldırılacak.

** Park, bahçe, kamp, piknik/mesire alanı gibi yerlerde Covid-19’la mücadele kapsamında uygulanan kısıtlamalar 1 Temmuz’dan itibaren kaldırılacak.

** Kamu kurum ve kuruluşlarında halihazırda uygulanmakta olan 10.00­16.00 mesai uygulaması sona erdirilerek normal mesai düzenine geri dönülecek.

Nargile yasağı devam edecek!

Halihazırda faaliyetlerine ara verilmiş durumda olan tüm iş yerleri, 1 Temmuz 2021 Perşembe gününden itibaren tekrar faaliyet gösterebilecek. Sinemalar da açılacak.

Ancak genelgede nargile kafelerin yeni bir karara dek kapalı kalacağı belirtilerek “Faaliyet konusu “nargile salonu/kafesi” olan iş yerlerinin faaliyetlerine verilen ara yeni karar alınıncaya kadar devam edecek, hiçbir iş yerinde nargile servisi yapılamayacak.” ifadeleri yer aldı.

Ülke genelinde hemen her sektörde normale dönülürken, yüzbinlerce kişinin geçimini sağladığı nargile sektörünün açılmaması eleştiri konusu oldu. Sosyal medya hesaplarından karara tepki gösteren nargile kafe işletmecileri, 16 aydır mağdur olduklarını dile getirerek, yetkililerin kararı gözden geçirmelerini talep ettiler.

Onlarca personel çalıştırıyorum

Tatil beldelerindeki lüks otellerde nargile işletmeciliği yapan Erzurumlu Adem Güneş, “ yaklaşık 25 personelim var, yarısından fazlası Erzurumlu. Nargile sektöründe ülke genelinde yaklaşık 800 bin kişi ekmek yiyor. Pandemide getirilen yasaklara sonuna kadar saygılıyız, bu işin şakası yok. Bizlerde 16 aydır sabırla kurallara uyarak işyerimizin açılmasını bekliyoruz. Ancak artık dayanacak takatimiz kalmadı. Her taraf açılırken, normalleşmeye dönülürken nargile kafelere karşı bu tavrı anlamak mümkün değil. Tamamen yasaklasalar bizde sektör değişikliğini gider, işimize bakarız, kafeteryasından, kahvehanelere kadar her sektör açılırken, bizlerin kapalı tutulması izaha muhtaç bir durum. Ülkemizde virüsü yayacak yalnızca nargile kafeler mi var?” dedi.

Pandemiden önce de hijyen kurallarına azami ölçüde riayet ettiklerini anlatan Güneş, “ Bizler her müşterimize tek kullanımlık marpuç ve sipsi veriyoruz. Hatta tek kullanımlık nargileler bile var. Bizler de diğer işletmeler gibi artık ekmek teknemizin başına geçmek istiyoruz. Gelsinler istedikleri gibi denetimlerini yapsınlar, bizim için sorun yok” ifadelerini kullandı.

Erzurum’da binlerce kişi etkilendi

1 Temmuz’da yasağın kalkacağını düşünerek hazırlık yaptıklarını söyleyen nargile kafe işletmecisi Faik Kurt, “1 Temmuz’dan itibaren neredeyse bütün yasaklar kalkıyor ama nargile servislerindeki yasağın devam edeceğini üzüntüyle öğrendik ve anlam da veremedik. Nargile zaten sürekli yıkanan, başlığının kişiye özel olduğu bir ürün. Biz her kullanımdan sonra içini dışını yıkıyoruz. Zaten normal şartlarda da açık alanlarda servis ediyoruz. Yani koronavirüs tedbirleriyle ne ilgisi var, bilimsel nasıl bir açıklaması var anlamadık. Ben bunun sadece özel hayata müdahale ve tütün kullanımına karşı alınmış bir tavır olarak görüyorum. Bu nargileden kaç kişi ekmek yiyor biliyor musunuz? Erzurum’da bizim gibi yaklaşık 25 işletme olsa buralarda çalışan insanların aileleriyle birlikte binlerce insan etkileniyor. Ben normalde 10 eleman çalıştıracaksam şimdi 4-5 eleman çalıştırıyorum. Biz de 1 Temmuz’da açılacağımızı düşünerek hazırlıklarımızı yapmış, işten çıkardığımız çalışanlarımızla konuşmuştuk. Umudumuzu da kırdılar. Borçlarla, kredilerle kaldık, ne yapacağız bilmiyoruz” dedi.

Oturdum kendim içiyorum

Döviz fiyatlarındaki artışın maliyetlerini de artırdığını belirten Kurt, “Dövizden dolayı tütünün de fiyatı arttı. Şimdi açılsak bile ekonomik anlamda sıkıntı yaşayacağız. Eskiden 50 tane sipsiyi 1,5 TL’ye alırdım şimdi 8 TL olmuş. Zaten maliyeti gittikçe artıyor. Bir de bu yasakların devam etmesi belimizi büktü. Onlarca nargile, kilolarca tütün aldım hazırladım hepsi odada yatıyor. Ben de boş dükkana gelip oturup kendim içiyorum” diye konuştu.

Sadece biz değil üretici de mağdur

Yasağın elle tutulur bir tarafı olmadığını söyleyen nargile salonu işletmecisi Tunahan Kızıloğlu ise “Bu yasağın bilimsel bir açıklaması varsa tamamen kaldırmak yerine özel tedbirler getirebilirlerdi. Örneğin sadece sipsi değiştirerek bir nargileyi üç kişi içebiliyor. Bunu tek kişiye indirebilirlerdi. Küçük el nargileleri var. Bunun kullanımını sağlayabilirlerdi. Biz nargile içiremediğimiz zaman o tütünü getiren aracı, onu buraya getiren kamyoncusu, tedarikçisi para kazanamıyor. Bakıldığı zaman sadece biz değil bunun satıcısı üreticisi de mağdur. Ben buraya aylarca boş dükkana kira ödedim, bir sürü borca girdim. Sürekli bir kısıtlama var. Her yer açıldı da bizim günahımız neydi? Ben sadece dükkana çalışıyorum. Kazandığım olsa da borca, kiraya gidiyor, cebimize bir şey girdiği yok. 1 Temmuz için heveslendik ama o da kursağımızda kaldı.” ifadelerini kullandı.

Sosyal medyada tepki gösterdiler

Öte yandan nargile yasağının bir süre daha devam ettirilmesi,  sosyal medyada da tepkilere neden oldu. Sosyal medya platformu Twitter’da #nargilemedokunma etiketi ile binlerce kişi tweet attı. Hem nargile kafe işletmecileri hem de kullanıcılar duruma isyan etti.

Manolya Bulut/ Pusula