Erzurum Güncel- Her sene ramazan ayında olduğu gibi bu sene de gıda ürünlerinin neredeyse tamamında normal olmayan fiyat artışların gözlemleneceğini tahmin etmek için iktisatçı yahut müneccim olmaya ihtiyaç yok. Sürekli tekrar eden bu senaryo, yetkililer ve ilgililer tarafından sonuç itibariyle doğanın kusurlu bulunduğu ve günah keçisi ilan edildiği çeşitli söylemlerle açıklanmaya çalışılacak, bu sene de vatandaş bu oldukça pahalı gıda ürünlerini imkânı elverdiği ölçüde tüketecek fakat klişeleşmiş bu olmadık söylemleri yemeyecektir. Ha belki yiyordur ama yutmayacaktır. Zira safi tabiat olayları ile açıklanamayacak nitelikteki fiyat artışlarının ha bire Ramazan ayına tekabül etmesi bu işin kaderinden, doğasından kaynaklanan bir durum değildir. Hep bir kuytuda bekleyen, Ramazan ayında arz-ı endam eden, halkın cüzdanını bir güzel (!) acımasızca sömüren aklı evvel fırsatçıların fiyat artışlarındaki etkisi göz ardı edilemeyecek kadar büyüktür çünkü. Görmemeyi temenni ediyoruz fakat bir iki hafta içerisinde fiyat artışları hızlanarak devam edecek. Özellikle kış aylarından beri yaşanan çeşitli tabiat olayları (kuraklık, don, dolu ve sel gibi ) fiyat artışlarını tetikleyen önemli bir etkendir elbette ve bu durum başta hububat, bakliyat ve meyve-sebze sektöründe üretimin azalması şeklinde kendini gösterirken, makul ölçülerde fiyat artışları da kaçınılmaz olacaktır. Ancak türlü bahanelere dahi ihtiyaç duymaksızın her sene aynı gerekçe ile makul olmayan fiyat artışlarını açıklamaya çalışan; hoşgörü, yardımlaşma, iyilik ve güzellik ayı olan Ramazan’ın ruhuna ters tavırları ile fiyatları artırmaya çalışan spekülatörler ne olacak? Zira piyasada üretimin düşmesini kendine fırsat bilen bu kesim, fiyatları suni olarak şişirmeye yönelik bir çaba içerisindedir. Ramazan ayını inandığı, gördüğü, bildiği şekilde geçirmeye çalışan, çeşitli nimetler ile sofrasını hem hane halkı hem de misafirleri için donatmaya gayret gösteren vatandaş böyle bir fırsatçılığı hak etmemektedir. Bu ay içerisinde et, hububat ve bakliyat tüketimi yüzde 40 civarında artmaktadır. Böylece her yıl aklı evvel vicdanı kıt spekülatörlere büyük bir fırsat doğmaktadır. Şimdi tabi kimileri son cümleyi okurken “napalım/napsınlar kardeşim? Ticaret bu, kâr da mı etmeyecek bu vatandaş?” sorusunu sormuştur bize. Biz de uygun bir lisan ile cevap verelim. Kimsenin esnafın, tüccarın ticaretinde, kârında gözü yok. Allah daha çok, gani gani versin. Ancak helalinden versin. Kâr adı altında insafa, vicdana, ahlaka ve dahi dine sığmayan fiyat şişirmelerle elde ettiğini kâr sanan spekülatöre öncelikle akıl, izan versin inşallah. Hal böyle olunca bizim memlekette hep öyledir ya; temkinli, bilinçli davranmak yine tüketici vatandaşa düşüyor. Gıda oyunlarına ortak olmamak, fırsatçılara aman vermemek, insan sağlığını tehdit eden ürünleri ucuz dahi olsa (ve hatta bilakis ucuz olması hasebiyle) satın almamak, ucuz sosisi salamı gördüğünde nur görmüş hacı gibi reyonlara koşmamak, ürünlerin son kullanım tarihlerini kontrol etmek ve şüphelenilen ürünlerden uzak durmak, mümkünse bu ürünlere ilişkin olarak yetkililere başvurmak, onları uyarmak biz tüketicilerin başlıca görevleri arasındaydı, olmaya devam edecek. Gelelim biraz da rakamlara. 2012 yılının ramazan ayında kırmızı et, fındık, kuru kayısı ve limon fiyatlarında artış; patates fiyatlarında ise düşüş yaşanırken, 2013 yılında ise domates ve biber fiyatlarında yükseliş göze çarpmıştı. Bu yıl fındık tabiat olaylarından en fazla etkilenen ürünlerden biri olduğu için, henüz ramazan ayı gelmeden fiyatı 45 TL’leri görmüştür. Patates fiyatı (2,5-3 TL) geçen seneden çok farklı değildir. Et ve Süt Kurumu normal kıyma kg. satış fiyatı 20 TL iken, marketlerde aynı ürünün fiyatı 26-27 TL’lere çıkmıştır. Yine Toprak Mahsulleri Ofisi pirinç fiyatı kg. başına 2.90 TL iken, bu ürün marketlerde son bir ayda 6-7 TL’lere kadar yükselmiştir. Garibanın yemeği olarak nam salan kuru fasulye fiyatlarını ise söylemek dahi istemiyorum. Ancak fındık üretiminde yüzde 10 artış beklentisi önümüzdeki aylarda fiyatının düşürebileceği sinyalini veriyor. Meyve sebze fiyatları da el yakıyor. Tezgâhlarda 5 TL’den aşağı ürün görmek neredeyse imkânsız hale geldi. Elma kg. 4 TL, Şeftali 5-6 TL, Kiraz 7-9 TL, Çilek 6-7 TL, Erik 5 TL ayrıca karpuza ne oluyorsa o da kg. başına 1 TL. Üstelik yetkililer meyve ve sebze fiyatlarına -bu kadar da olmaz ki denecek şekilde- zam geleceğini belirtiyor. Benim öngörüm en az yüzde 10 zam geleceği yönünde. Artık bu kadar iç karartıcı tespitten sonra nasıl olacaksa hepimiz için Ramazan ayının bereketli ve huzurlu geçmesini temenni ediyorum.