Gıda deyince akla ya sebze meyve geliyor ya da ambalajlı gıda ürünleri. Bu alandaki söz sahibi isimlerden biri hiç şüphesiz Hamza Dağdelen. Yakın çevresinde ‘Zeytin piyasasının bilirkişisi’ olarak anılan başarılı işadamını aslına hepimiz mutfağımızdaki Defne markası altında zeytin ya da salçadan, Merve markalı ananas veyahut mantardan tanıyoruz. Hamza Dağdelen, 1994 yılında Romanya’ya Amerikalı bir şirketin temsilcisi olarak gelir. İki yıl sonra kendi şirketini kurarak ticarete atılır. 1997’de kurduğu Defne Group adını taşıyan çatı şirketi bünyesindeki hizmetleriyle, ambalajlı gıdada Romanya’daki vazgeçilmez tadarikçiler arasına girmeyi kısa sürede başarmış. ‘Gün bizimle başlar’ sloganıyla özdeşleşen Defne markası, zeytin ağırlıklı konserve ürünlerini kapsıyor. Kızının adını taşıyan Merve ise, uzakdoğudan ithal edilen mantar, mısır, ananas gibi ürün konseptini içeriyor. Defne Group’un pazarladığı 200 çeşit üründen hangisi olursa olsun pazar payı olarak ilk iki sırada. Bu başarıyı uygun fiyat politikasına ve ürünün devamlılığına bağlayan işadamı Dağdelen, piyasa araştırmasının önemine vurgu yapıyor. ‘Hangi mevsimde, dünyanın neresinde hangi ürün ucuza bulunur, sıkı sıkıya takip ediyoruz.’ diyen başarılı işadamı, müşteriye uygun fiyata verebilmeyi, alım yaparken kazançlı çıkabilmeye bağlıyor. Dağdelen’in ticaret felsefesini ‘alırken kazanmak’ şeklinde açıklamak mümkün. Başarılı işadamı Hamza Dağdelen, fuarlara katılımın hala önemini koruduğuna inanıyor. Fuarların kendileri için bir değerlendirme fırsatı sunduğuna işaret eden işadamı ‘Gerçekten bir standart yakalamış mıyız, yeniliklere ayak uydurmuş muyuz diye rakiplerimiz karşısındaki durumumuzu tespit ediyoruz. Ayrıca yeni ürünleri tanıma ve fiyat politikamızı kontrol açısından fuarlar önemli.’ değerlendirmesinde bulunuyor. Romanya piyasasındaki yerini iyice sağlamlaştıran Defne Group, uzakdoğudan temin ettiği konserve ürünlerini Hollanda üzerinden Avrupa pazarına sunuyor. Market zincirleriyle özellikle Hollanda ve Almanya’da pazara nüfuz edebildikleri bilgisini veren Hamza Dağdelen, bölgede Bulgaristan, Makedonya ve Rusya pazarına da açılmayı başarmış. ZEYTİN PİYASASININ BİLİRKİŞİSİ Romanya’daki zeytin piyasasının bilirkişisi hükmündeki Hamza Dağdelen, pazardaki Türk payının her geçen gün gerilediğini üzülerek ifade ediyor. Türk şirketlerinin bir zamanlar 23 bin tona ulaşan payı, özellikle Yunanlı firmalarının devreye girmesiyle 10 bin tona kadar gerilemiş. Şiddetli krizin etkisiyle bu yıl Türk zeytininin Romanya pazarında 8 bin tonu aşamayacağı görüşünde işadamı Dağdelen. Pazarın kaybedilmesinde Türkiye’nin bir zeytin politikası olmamasına bağlayan işadamı gelinen durumu şöyle özetliyor: ‘Teneke zeytin tamamen Yunanlı şirketlerin tekeline geçmiş durumda. Kase ve kova zeytini de onlara kaptırırsak pazar tamamen elimizden gider. Teneke zeytini işlemeyi başaran Yunanlı şirketler henüz kova ve kase zeytinin nasıl işlendiğini öğrenmedi. Hiç olmazsa bu tip zeytini elimizde tutalım istiyoruz.’ Romanya’da Türk zeytininin beğenilmesinde mutfak kültürlerinin benzeşmesinin büyük payı var. Başta Defne olmak üzere Türk firmaları yıllar boyu pazarın tek hakimi olmuş. Ancak Avrupa Birliği’ne katılımla Türk firmalarının en büyük rakibi Yunanlılar bir adım öne geçmiş. Şartların Türkiye aleyhine gelişmesi nedeniyle tedarikçiler, Yunanistan ve İspanya gibi AB ülkelerine yönelmiş. Tecrübeli işadamı Hamza Dağdelen’in çözüm için teklifi ise; Türkiye’de zeytin satıcısının serbest bırakılması, serbest piyasa şartlarının doğal seyrinde işlemesi. Avrupalı tüketicinin tercih ettiği zeytinin dikiminin teşvik edilmesi de çözümün bir başka ayağını oluşturuyor. Avrupalının iri zeytin tükettiğinin altını çizen Dağdelen, Türk zeytinin kalibresinin küçük kaldığını belirtiyor. ‘Çiftçinin biliçlenmesi pazarın lehimize dönmesinde etkili olur.’ görüşünü dile getiren Dağdelen, Yunanistan’ın çiftçiye sağladığı devlet fonunun da görmezden gelinmemesini temenni ediyor. KRİZDE AZ KAR DAHA ÇOK CİRO Tecrübeli işadamının kriz yönetimine ilişkin önemli tespitleri var. Böyle bir dönemde yapılması gerekeni ‘daha az kar marjıyla daha çok ciro yapmak’ olarak özetleyen Dağdelen, tecrübelerini şu ifadelerle paylaşıyor: ‘Çalıştığımız firmaların durumunu yakinen takip ediyoruz. Daha kısa vadelerle daha az malı hızlı çevirerek hem müşterimizi kolluyoruz, hem kendimizi riskten uzak tutuyoruz. İlk defa krizle karşılaşan müşterilerimize tecrübelerimizi aktarıyoruz. Müşterimiz anlayışla karşılamanın yanında, teşekkür dahi ediyor. Riski karşılıklı azaltınca çalışmak daha kolaylaşıyor. Bu önlemlerle hem işbirliği yaptığımız firmalara yol göstedik, hem kendimizi çıkmaza itecek durumlardan uzak kaldık. Pazardan elenen bazı aktörlerden oluşan boşluktan yararlandığımızı bile söyleyebilirim.’ İşadamı Dağdelen’den kriz yönetimi önerileri Masrafları tekrar gözden geçirmeli İki yılı aşacak uzun vadeli yatırımdan kaçınmalı Elinizdeki pazar payına sıkıca sarılın, kaybetmemek için çok çalışın Bildiğiniz alanda yatırım yapın HAMZA DAĞDELEN KİMDİR? Erzurum’da doğan Hamza Dağdelen, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın mezun olduğu Fatih İmam Hatip Lisesi’ni bitirdikten sonra Uludağ Üniversitesi’nde kimya mühendisliğini tamamlar. Yoğun iş temposuna rağmen sosyal aktivitelerden geri durmayan Dağdelen, spora ilgili. Gençliğinde profesyonel futbol oynayan işadamı, bir süre Romanya D ligindeki bir takıma sponsorluk yapmış. Hafta sonunu 13 yaşındaki kızı Merve ve 6 yaşındaki oğlu Amer’e ayıran Dağdelen, kalan vaktinde bulmaca çözmekten zevk alıyor.