Onlarca yıldır Rus oligarkların farklı yollardan milyonlarca dolar kara para kazandıkları ve bu parayı yurtdışına aktararak ele geçirilmesini zorlaştırmak için paravan şirketlere yatırdıkları iddia ediliyor. Rusya-Ukrayna savaşı devam ederken ise dünya ülkeleri bu kara paranın gizemini çözmenin peşinde.

ABD'li düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi, Rusların yurt dışında yaklaşık 1 trilyon $ (750 milyar £) kadar kara para sakladığını söylüyor. Konseyin 2020 raporunda, bu miktarın dörtte birinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve yakın ortakları olan ve "oligarklar" olarak bilinen zengin Ruslar tarafından kontrol edildiği tahmin ediliyordu.

MYNET - DIŞ HABER

'KREMLİN O PARALARI CASUSLUKTA KULLANABİLİR'

Raporda, "Bu para Kremlin tarafından casusluk, terörizm, endüstriyel casusluk, rüşvet, siyasi manipülasyon, yanlış bilgilendirme ve diğer birçok kötü amaç için sömürülebilir ve yönlendirilebilir." ifadesi yer alıyordu.

KİŞİSEL SERVETLERİ 10 MİLYARLARA KADAR UZANIYOR

Bir diğer ABD düşünce kuruluşu National Endowment for Democracy, Putin'in yakın ortaklarını "devlet bütçesinden çalmaya, özel işletmelerden para koparmaya ve hatta kârlı işletmelerin düpedüz ele geçirilmesini düzenlemeye" teşvik ettiğini söylüyor. Verdikleri bilgiye göre, bu şekilde, on milyarlara uzanan kişisel servetler inşa etmişler.

Rus muhalefet liderleri Boris Nemtsov ve Vladimir Milov, 2004-2007 yılları arasında petrol devi Gazprom'un fonlarından Putin'in ortaklarına 60 milyar dolar aktarıldığını iddia ettiler. Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu tarafından yayınlanan Pandora Papers, Putin'e yakın insanların çok zenginleştiğine ve kendi servetini taşımasına yardımcı olabileceğine dikkat çekti.

ON BİNLERCE BANKA HESABI VAR

Tarihsel olarak bakıldığında bu paranın çoğu vergileriyle cazip hale gelen Kıbrıs'a gitti. Bazıları için ada "Akdeniz’in Moskovası" olarak biliniyor. Atlantik Konseyi'ne göre, sadece 2013 yılında 36 milyar dolar (27 milyar £ ) Rus parası bir çoğu, gerçek sahiplerini gizlemek için kullanılan paravan şirketler aracılığıyla Kıbrıs’a aktarıldı. 2013 yılında Uluslararası Para Fonu, Kıbrıs'ı paravan şirketlerin elindeki on binlerce banka hesabını kapatmaya ikna etti.

Virgin Adaları ve Cayman Adaları gibi İngiliz denizaşırı bölgeleri de kara parayı taşımak için seçtikleri favori bölgelerdendi. Global Witness tarafından hazırlanan raporda, 2018 yılında Rus oligarkların bu bölgelerde tahmini 45,5 milyar dolar (34 milyar £ ) parası olduğu belirtildi. Bu paranın bir kısmı, yatırım ve getiri kazanabileceği New York ve Londra gibi finansal sermayelere dahil oldu.

Yolsuzlukla mücadele örgütü Transparency International, İngiltere'deki mülklerin en az 2 milyar dolarının (1,5 milyar sterlin) mali suçlarla suçlanan veya Kremlin'le bağlantısı olan Ruslara ait olduğunu iddia etti.

Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi'nin 2014 yılında sunduğu bir raporda 2011 ve 2014 yılları arasında 19 Rus bankasının 96 ülkede 5.140 şirkete 20,8 milyar dolar (15,6 milyar TL) akladığını belirtti.

PARAVAN ŞİRKETLERİN GİZEMİ

Rus oligarkların "kara paralarını" yurtdışında saklamalarının genel yolu paravan şirketler. Atlantik Konseyi, oligarkların, fonlarını gizlemek ve aklamak için yasal yollar geliştirmek amacıyla dünyanın en iyi avukatlarını, denetleyicilerini, bankacılarını ve lobicilerini işe aldığını söyledi.

2016 yılında, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun yayınladığı Panama Papers tek başına bir şirketin zengin Ruslar için 2.071 paravan şirket kurduğunu gösterdi.

BU PARALAR NASIL ORTAYA ÇIKARILACAK?

Ukrayna'nın işgalinin ardından, ülkeler Rus parasının izini sürmek için bir dizi önlem açıkladılar. ABD, Rusya'nın oligarklarının mali durumunu çökertmek için yeni bir "KleptoCapture" görev ekibi kuruyor. Yasadışı davranışlarla elde edilen mal varlıklarına el koymayı amaçlayan bu ekip adalet Bakanlığı tarafından yönetilecek.
İngiltere hükümeti de, insanları İngiltere'deki varlıkları satın almak için nereden para aldıklarını kanıtlamaya mecbur kılan Açıklanamayan Varlık Emirleri (UBO) kullanımını geliştirmek için adımlar attı.

Hesap Dondurma Emirleri (ACO'lar) ise, paranın suç faaliyetleriyle bağlantılı olduğundan şüphelenmeleri durumunda mahkemelerin bir bankadaki veya inşaat toplumundaki fonları dondurmasına izin veriyor. Ekonomik Suç Yasası da hükümet tarafından onaylandı.

İngiltere ayrıca, zengin yabancılara ülkeye büyük miktarda para yatırmaları halinde ikamet hakkı veren "altın vize planını" da çöpe attı.

Rus parası için favori bölgelerden biri olan Malta da benzer şekilde , oligarkların vatandaşlık satın almasına izin veren "altın pasaport" planını da çöpe attı. Kıbrıs Rum Kesimi ve Bulgaristan da 2020 yılında altın pasaport planlarını çöpe atmıştı.