Erzurum Güncel- Dünya çapında 95 milyondan fazla insana bulaşan corona virüsüne karşı geliştirilen aşılar başta Türkiye olmak üzere birçok ülkede kullanılmaya başlandı. Türkiye’de geçen hafta corona virüsü aşısı sağlık çalışanlarına yapılmaya başlanırken, İngiliz Daily Telegraph aşı ile ilgili bilinmesi gerekenleri kapsamlı bir şekilde paylaştı.
“Corona virüsü aşısı olduktan sonra alkol tüketilebilir mi”, “ne kadar sürede bağışıklık sağlanıyor” ve “aşı olduktan sonra maske takmak zorunda mıyım” gibi sorulara yanıt veren Daily Telegraph, uzmanların görüşlerini de paylaştı.
1- AŞIDAN SONRA ALKOL TÜKETİLEBİLİR Mİ?
İngiliz Daily Telegraph aşıdan sonra alkol tüketiminin genel olarak bir etki yaratmayacağını söylerken bazı yetkililerin en az 2 hafta boyunca alkol tüketilmemesi uyarısı olduğunu hatırlattı.
Gazeteye konuşan Dr. Fiona Sim, “Aşı olmadan en az iki gün önce alkol tüketimini kesin ve aşı olduktan sonraki 2 haftada da alkol tüketmeyin. Bunun sebebi bağışıklık sisteminin aşıya en iyi şekilde yanıt vermesi ve sizi korumasıdır” dedi. İngiliz hükümetine danışmanlık da yapan Dr. Sim, herkesin aşı olması gerektiğini dile getirdi.
2- NE KADAR SÜREDE BAĞIŞIKLIK KAZANILIR
İngiliz yetkililer aşı olduktan sonraki birkaç haftada bağışıklık kazanıldığını açıklarken bu açıklamayı ABD’nin en önemli kurumlarından Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) de geçmişte yaptı.
Oxford Üniversitesi’nde görevli profesör Trudie Lang, “Üçüncü haftadan sonra net bir fark oluşuyor” ifadesini kullandı.
3- İLK DOZ AŞIDAN NE KADAR SÜRE SORNA BAĞIŞIKLIK KAZANIRIM
Henüz bu konuda net bir açıklama ya da sonuç yok. Profesör Sir Munir Pirmohamed, “İlk dozdan sonra kısmı bir bağışıklık sağlanabilir ve ilk dozdan 12 gün sonra koruma görebiliriz fakat en iyi bağışıklık ikinci dozdan 7 gün sonra oluşur” dedi.
Fakat Dr. Bharat Pankhania, aşı olduktan sonra bile corona virüsüne yakalanma ihtimalinin olduğunu söyleyerek, “Eğer klinik olarak kırılgan kategorisindeyseniz, önlem almaya devam etmek önemli. Bu aşılardan hiçbiri yüzde 100 koruma sağlamaz. Bağışıklık oluşturamama ihtimaliniz de var. Pfizer-BioNTech’in aşısının etkililik oranı yüzde 95 seviyesinde bu da aşı olanların yüzde 5’inin korunmayacağını gösteriyor. Yaşınız ileriyse ve bağışıklık sisteminiz düşükse bu gerçekleşebilir. Diğer gruplardakiler de hastalanabilir fakat aşı olmadan önceki kadar şiddetli geçirmez” dedi.
4- AŞI OLDUKTAN SONRA İŞE GİDEBİLİR YA DA ÇOCUKLARIMA SARILABİLİR MİYİM?
Hayır. Profesör Lang, “Aşıların ciddi hastalıklardan koruduğu kanıtlandı fakat bu aşılar hastalığın yayılmasını engellemiyor. Dolayısıyla aşı olduktan sonra bile sosyal mesafeye dikkat etmeniz gerekiyor” dedi.
Bu kuralların sadece kırılgan ve risk grubundakilerin çoğunun aşılanmasıyla kaldırılacağını ifade etti.
5- COVID-19 GEÇİRSEM BİLE AŞI OLMALI MIYIM?
Evet, corona virüsünü atlatanların tekrar hasta olması nadir görülen bir durum fakat yapılan araştırmalar oluşan bağışıklık sisteminin en az 5 ay sürdüğünü ortaya çıkardı. Dolayısıyla uzmanlar corona virüsünü atlatanların da aşı olmasını tavsiye ediyor.
CDC de, “Covid-19’un tekrar bulaşması olası ve aşı olunmalı” açıklamasını yapmıştı.
6- AŞI, VİRÜSÜN BULAŞMASINI ENGELLER Mİ?
İngiliz Daily Telegraph henüz bunun için yeterli bilgi olmadığını açıklarken, aşıların henüz virüsü toptan yok ettiğine ya da hastalığın bulaşmasını engellediğine dair bir kanıt yok. Dr. Pankhania, kişinin bağışıklık sağlamasına rağmen hastalığı hafif semptomlarla atlatarak hastalığı bulaştırma ihtimali olduğunu söyledi.
Dr. Pankhania, “Klinik testlerde aşının insanın hastalanma riskini azalttığı görülüyor fakat şu an aşının hastalığın bulaşmasını engellediğine dair yüzde yüz emin değiliz” diyor.
7- AŞI OLDUKTAN SONRA CORONA TESTİ OLMAM GEREKİYOR MU?
Evet, eğer aşı olduktan sonra semptom gösteriyorsanız test olmanız gerekiyor. Bağışıklığınız olsa bile halen virüsü bulaştırma ihtimaliniz mevcut.
8- YAN ETKİSİ VAR MI?
İngiliz Sağlık Bakanlığı, aşının yan etkilerinin hafif olduğunu ve kısa sürede geçtiğini duyurdu. Bu yan etkiler arasında yorgunluk, baş ağrısı, aşının vurulduğu kolda ağrı, hasta hissetme bulunuyor.
9- AŞI OLDUKTAN SONRA MASKE TAKMAK ZORUNDA MIYIM?
İngiliz Daily Telegraph, 2021 boyunca maske takılmay devam edileceğini yazarken, maske takma oranının yüksek olduğu ülkelerde bulaşma riskinin daha düşük olduğunu açıkladı.
Gazeteye konuşan Dr. Pankhania, “Aşının önceliği risk grubundakilerin ölmesini engellemek ve hastalığın bulaştığı insan sayısını azaltmak. Virüsü yok etmek ise ilk iki hedef tamamlandığında oluşacak. Virüsün hiçbir zaman gitmeme ihtimali de var ve henüz o noktaya varmamıza yıllar var” ifadesini kullandı.
SÖZCÜ