Açık hava müzesi oluyoruz!

Erzurum Güncel- İşte o yazı....Statüko direniyor…Gelenekçilerin son temsilcisi olan padişah 2. Mahmut, günümüze dahi ilham olacak müthiş bir tespitte bulunmuş:Ben” demiş. “Tebaam arasındaki farkı, camiye, kiliseye ve havraya giderken fark ederim.”Tanzimat’la başlayan “demokrasi özlemi”miz, hayli kesintiye uğramasına ve oldukça yorucu bir yolculuğa dönüşmesine rağmen, asla tükenmedi ve her defasında tazelendi.Konfüçyüs aynen şöyle demiş:“Bilen yapar, az bilen öğretir, bilmeyen yönetir, hiç bilmeyen denetler.”Ülkemiz bu kalıpların dışına çıkmak için çabalayıp duruyor. İşimiz hiç de kolay değil.Çünkü statüko, kökleşmiş alışkanlıklarını kolay kolay terk etmiyor.Malumunuz Türkiye şu günlerde, son yılların en ateşli tartışmalarına sahne oluyor. Bir yanda yeni ama sivil bir anaya için konsensüs aranıyor, diğer yanda da “başkanlık” sistemi için, toplumun nabzı yoklanıyor. Aynı zamanda, 28 Şubat dalgaları da hız kesmeden vurup duruyor. Öyle ki sonunda Başbakan Erdoğan da, hız kesmeyen bu dalgalardan yana müşteki olduğunu söyledi. Bu hengame içerisinde, çoğu zaman yerel gündemden uzaklaşıyor, hatta yaşadığımız şehirdeki gelişmeleri gerektiği gibi göremiyor, anlayamıyoruz.İşte bu yazıda istedik ki, Erzurum’a projektör tutalım ve özellikle de çekirdek Erzurum diye tabir edilen merkezdeki kamulaştırma çalışmalarına yakından bakalım.Erzurum, tarihi eser çeşitliliği bakımından son derece zengin bir ildir. Başka bir ifadeyle Erzurum, adeta bir açık hava müzesidir.Sahip çıkıp koruyamadık belki ama, Hristiyan Gürcülerin en eski ibadethanelerinden biri olarak kabul edilen Öşvank Kilisesi, Tortum'dadır.Daha aşağıda Köşk Kilisesi var.Ve birçok köyde de kilise kalıntıları, Ceneviz kaleleri, tarihi iki bin yıl öncesine dayanan değirmenler ve su arkları bulunuyor. Erzurum şehir merkezi ise, İlhanlı, Selçuklu ve Osmanlı eserleriyle süslenmiştir. Bunlardan çok daha önce de, Roma İmparatoru Theodosius tarafından yaptırılan Erzurum Kalesi var.Zaman içinde kalenin çevresi öyle bir kuşatılmış ki, günümüze gelindiğinde kale, adeta arada kaybolmuş durumda...İşte şimdi o tarihi fırsat doğdu:Büyükşehir Belediyesi, kaleyi ortaya çıkaracak muazzam bir projeyi hayata geçirmek üzere...Daha doğrusu artık ok yaydan fırladı.Bir süre önce bu konuyla ilgili görüştüğüm Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Küçükler, kalenin çevresinin açılması için start verildiğini, bu yaz onlarca binanın söküleceğini tekrarladı.Yani geçen sene proje aşamasındaydı, şimdi kuvveden fiile geçiyor.Tarihi Erzurum Kalesi'nin etrafı açılıyor.Bu gerçekten çok önemli bir projedir ve kim bilir bugüne kadar kaç belediye başkanının hayallerini süsleyip durmuştu.Demek ki, nasip Ahmet Küçükler'e imiş...Başkan'ın söylediğine göre, kalenin etrafı açıldıktan sonra, Erzurum tarihini ve mimarisini yansıtacak bir çarşı inşa edilecek.Gerçi Anıtlar Kurulu şiddetle itiraz ediyor ama…Eş zamanlı olarak da Üç Kümbetler'in etrafının açılması ile ilgili yürütülen çalışma, yeni etabıyla devam edecek.O proje de Yakutiye Belediyesi'nin...Daha önce yazmıştık; Başkan Ali Korkut, Üç Kümbetler'in çevresini o harabelerden kurtardıktan sonra, son derece şirin bir çarşı oluşturacak...Düşünebiliyor musunuz, bir yanda kalenin etrafı açılmış, diğer yanda da Üç Kümbetler ortaya çıkmış...Hakikaten kelimenin tam anlamıyla o bölge açık hava müzesi olur...Ulu cami...Çifteler...…Caferiye Camii...Lala Paşa...Yakutiye...Böyle bir Erzurum dünya ölçeğinde ilgi çeker ve sırf bu görüntüden ötürü her yıl binlerce turist gelir...Başkan Küçükler'e sordum:"Bu yıl istimlak ve yeni düzenleme yapılacak mı?"Hiç düşünmeden, "evet" dedi. "Projemiz hazır, çok yakında bu projeyi çalışmaları herkes görecek.”Kamulaştırma için onlarca milyon harcıyor...Başkan Küçükler, "Kaynak sorunumuz yok" diyor.Ulu Camii'nin karşısından başlanarak, Caferiye Camii'nin yanına kadar, irili ufaklı onlarca bina yıkılacak.Projeye sadık kalınırsa gördüğüm kadarıyla, Erzurum çekirdek şehrin ortaya çıkarılması adına müthiş bir hamle yapmak üzere...Küçükler son derece iddialı; "Bu yıldan başlayarak şehri yeniden inşa etmek için var gücümüzle çalışacağız" diyor.Yıllardır aynı hayali kurup dururdum:Günün birinde şu kalenin ve Üç Kümbetler'in etrafı açılır mı diye...O hayal şimdi gerçek kısmen gerçekleşti, kalanı da yolda, hem de çok yakın bir gelecekte…Sizi bilmem ama bendeniz 'çocuklar gibi şen'im ve yarınlara dair umutluyum...Ali Korkut, Üç Kümbetler’den, Ahmet Küçükler’den Kale’den ötürü, gelecek nesiller tarafından hep şükranla yadedilecektir.