Erzurum Güncel- Happy Moon's Cafe'nin kurucusu Hüseyin Aymutlu, kapanmanın mart nisan ayına kadar sürmesi durumunda sektörde çöküş yaşanacağını, zincir restoranların garson bile bulamaz hâle geleceğini söyledi.
ÖMER TEMÜR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 5 milyar liralık müjdesi küçük esnaf tarafından sevinçle karşılandı. Buna göre esnafa üç ay süreyle 1.000 TL kira desteği, büyükşehirlerde 750 TL diğer şehirlerde 500 TL olarak uygulanacak. Hibe desteği bakkal, manav ve kuaför gibi esnafa bir nebze rahat nefes aldırsa da lüks zincir mağazalar için durum pek de iç açıcı değil. Özellikle yeme içme sektöründe faaliyet gösteren mağazalar tam bir açmaz içerisinde. Paket servis gelirleri çalışanın ücretini bile karşılamazken AVM'ler ve caddelerde 100 bin lirayı bulan kiralar sektörü yok oluşun eşiğine getirdi.
Happy Moon’s Cafe’nin kurucusu Hüseyin Aymutlu ise yaşananların canlı bir örneği. Bağdat Caddesi'nden Nişantaşı'na kadar 35 restoranı ile müşterilerine hizmet veren Aymutlu, 2020 yılında yüzde 50 küçüldüklerini belirterek, restoranların birkaç ay daha kapalı kalması hâlinde iflaslar yaşanabileceğine dikkat çekiyor. Bundan sonrası Aymutlu’dan dinleyelim:
TEŞVİKLER VAR AMA...
Pandemi ilk ortaya çıktığında hayatta kalmak önceliğimizdi.1 Haziran’da normalleşme ile birlikte borçları nasıl öderiz, gelirleri nasıl artırrız diye düşünmeye başladık.
İkinci kapanma ise çok erken oldu bizim için. Şubat-martta kapanma bekliyorduk. Vergi borcu, kredi borcu ödeyeceğiz derken birden kapandık.
Teşvikler, Kısa Çalışma Ödeneği devam ediyor. Çek ötelemesi, icra takiplerine yönelik bazı düzenlemeler yapıldı. Henüz kira konusunda mal sahipleriyle anlaşabildiğimiz bir ortam sağlanamadı. Esnaf teşviki açıklandı ama bunun bize yansıması çok az. Cadde ve AVM’lerde kiralar 100 bin liraya kadar çıkıyor.
PAKET SERVİS ÇARE DEĞİL
Bu dönemde Michelin yıldızlı restoranlar bile paket servis ile ayakta kalmaya çalışıyor. Ancak paket servis çare değil. Biz de 35 şubeden sadece üçünde paket servis hizmeti veriyoruz. O mağazalarımız daha çok konutların olduğu bölgelerde. Günde 1.000-1.500 lira cirosu var. Personelin giderini bile karşılamıyor.
Önümüzü görmek istiyoruz. Restoranlar ocak ayında açılırsa rahatlarız. Mart ve nisanda açılırsa sektör yüzde 70 kayıp yaşar. Çek borçları, kiralar, personel maaşları vs... İşletmeler bunları ne kadar öteleyebilir? Alacaklar ve personel en fazla bir kaç ay daha idare edebilir? Sektörde muhakkak bir çöküş yaşanacak. Mağazalar geç açılsa bile ayakta kalamayacak.
ÇALIŞANLARDA ZİHİNSEL ÇÖKÜŞ VAR
Bu süreçte maalesef en çok personel mağdur oldu. Çalışanlarda zihinsel bir çöküş var. Şu an her şubede 50-55 kişi çalıştırıyoruz. Yeme içme sektörü 200 bin işletme, 2,5 milyonluk çalışan ve 125 milyar liralık büyüklüğe sahip bir sektör. Yaklaşık 1,5 milyonu asgari ücretle çalışıyor. Kısa Çalışma Ödeneği’yle ellerine geçen ücret 1.500 lira. Her ay personele icra dosyası geliyor. Kart borçlarını dahi ödeyemiyorlar. Restoranlar kapalı olduğu için bahşiş de alamıyorlar. Başka ne iş yapacaklarını bilmiyorlar. Garsonluğu bırakıp taksicilik, emlakçılık yapsa onlar da zor durumda. Çareyi memleketlerine dönmekte buluyorlar. İlk kapanmadan sonra personelin bir kısmı geri dönmemişti. Eğer bu ikinci kapanma uzarsa benzer bir süreç yaşanacak. Restoranlar açıldığında garson dahi bulunamayacak.
RESTORANLARA DA HES KODU İLE GİRİLSİN
Hüseyin Aymutlu, pandemi sürecinde her yerin açık olduğunu sadece restoranların kapandığı belirterek şu önerilerde bulundu:
- Turizm Bakanlığının otellerde uyguladığı güvenli sertifika programı restoranlarda da uygulanabilir. Hiç olmazsa kurumsal zincir mağazalar ve bu sertifikayı alan mağazalar açık kalabilir.
- Restoranlara da HES kodu ile girişi yapılabilir. Böylece kapanmak zorunda kalmayız.
- Kira konusunda daha somut adımlar atılmalı.
- Aşı konusunda restoranlara öncelik verilmeli. Misafirlerimize güven vermek isteriz.
- Türkiye Gazetesi