Doğunun kaderi ve lezzetleri!..

Defalarca Erzurum'a gitmiş biri olarak Tortum Gölü yakınındaki şelaleyi, Oltu taşını biliyordum ama Çoruh Vadisi'nin hem coğrafi hem de gastronomik açıdan bu kadar zengin olduğunu doğrusu bilmiyordum. Orada peri bacaları olduğunu, ilk günkü mimari zenginliğini korumasa da önemli bir tarihsel miras olan Gürcü kiliselerini bilmediğim gibi... Geçen haftalarda projenin destekçisi Efes Pilsen'in konuğu olarak 1.900 metre rakımlı Erzurum'a ulaştıktan sonra, zaman zaman 700-800 metreye inen ve şairin 'mevsim değişir Akdeniz olur...' dizesini anımsatan bir coğrafyaya ulaşınca da, bugüne kadar böyle bir güzelliği görmediğim için hayıflandım doğrusu. Erzurum'un şirin ilçesi Uzundere, projenin merkez üssü. Proje kapsamında turizm eğitimleri; bölgeye ilgi oluşturacak ve halka gelir sağlayacak yeni ürünlerin oluşturulması; tanıtım, örgütlenme ve sosyal çalışmalarla bölgenin kültür ve eko turizminin geliştirilmesi yer alıyor. Geçen yıllarda başkanlığını Kemal Derviş'in yaptığı 'Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı' (UNDP) ile Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu projede işbirliği içinde... Projenin danışmanlığını, yerel kalkınma modelleri üzerine çalışan Prof. Dr. Erol Çakmak yapıyor. Bölgeye gönül vermiş bir Erzurumlu Prof. Çakmak; bir de hemşerimiz var aralarında, Egemen Çakır. Projede 'Saha Yöneticisi' olarak görev yapıyor, aslında orman mühendisi ama profesyonel dağcılık ve kamp rehberliği de yapıyor. Yolunuz oralara düşerse, mutlaka bulmanız gereken biri... Güzel coğrafyanın güzel insanlarıyla da tanıştık. Uzun sefer denizciliğinden emekli olan Rıza Özsoy, DATUR'dan destek alarak bölgenin ilk pansiyonlarını kurmuş; ailesiyle birlikte konukseverliğin en güzel örneklerini sergiliyorlar şimdi ve nefis yemekler hazırlıyorlar. Neler mi yedik bu gezide? Say say bitmez. Bazıları bildik lezzetlerdi ama bazıları da benim gibi neredeyse yirmi yıldır 'Anadolu Mutfağı'nı araştıran birini bile şaşırtacak tatlardı. Hem Rıza Amca'nın pansiyonunda hem de Pehlivan'ın Lokantası'nda güzel, lezzetli ve samimi sofralara konuk olduk. Bazılarını anlatayım ki, siz de yolunuz düştüğünde yemeden gelmeyin. PROJENİN TURİSTİK NOTLARI + "Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi"; doğası, zengin biyo çeşitliliği, yaban hayat gözlemciliği ve açık hava sporları açısından alternatif bir turizm merkezi olma potansiyeli taşıyan Çoruh Vadisi'nde başlıyor. Çoruh Vadisi'nde 2.5 yıl devam edecek ve sonrasında Türkiye'nin turizm açısından geliştirilebilir diğer bölgeleriyle sürdürülmesi planlanan projenin kapsamında turizm eğitimleri, bölgeye ilgi oluşturacak ve halka gelir getirecek yeni ürünlerin oluşturulması, tanıtım, örgütlenme ve sosyal çalışmalarla bölgenin kültür ve eko turizminin geliştirilmesi yer alıyor. + Çoruh Vadisi geçimini tarımdan sağlayan ve özel sektör ekonomisi ve girişimcilik kapasitesi gelişmemiş bir yöre. Ancak, coğrafi konumu ve zengin kültürel mirası ile yaz turizmi faaliyetleri için büyük bir potansiyel taşıyan bölgede başlatılan bu proje ile tarım dışında alternatif gelir kaynakları yaratarak bölgesel eşitsizliklerin azaltılmasına katkıda bulunmak hedefliyor. + Alternatif sporlar açısından önemli bir merkez olma potansiyeline sahip olan bölgede bu potansiyeli açığa çıkarmak için, zor ve kolay trekking rotalarını oluşturmak, nehir sporları için yeni alanlar belirlemek, dağ bisikleti konusunda kapasite geliştirme çalışmalarında bulunmak ve yerel halka bu konularda gelir sağlamalarına yönelik eğitimler vermek hedefleniyor. + Botanik açıdan çok zengin olan Çoruh Vadisi'nde endemik bitkiler, flora-fauanınyanı sıra kuş, kelebek ve yaban hayatı gözlemciliği de ön plana çıkıyor. Proje kapsamında, flora-fauna ile ilgili seminerler ve geziler düzenleyerek yerel halkın konuyla ilgili bilinçlendirilmesi, botanik envanterinin oluşturulması, kuş gözlem noktalarının belirlenmesi, kuş göçleri ve kelebek izleme etkinliklerinin düzenlenmesi gibi çalışmalar yer alıyor. + Bölgenin en önemli özellikleri arasında 11. yüzyıla ait tarihsel dokular gösteriliyor. Özellikle bölgedeki tarihi manastırlar ve Gürcü kiliseleri dikkat çekiyor. Mevcut tarihi eserlerle ilgili verilerin toplanması ve derlenmesi projenin önemli ayaklarından birini oluşturuyor. A. Nedim Atilla / Akşam Gazetesi İzmir Temsilcisi