Erzurum Güncel- Kahramanmaraş merkezli depremler, ülke genelinde yapı ömrünü tamamlamış bina yaşlarını da gündeme getirdi. TÜİK verilere göre Erzurum’da 1980 öncesi yapılan binalarda 31 bin 945 aile, 1981-2001 yılları arasında inşa edilen binalarda ise 58 bin 354 aile yaşıyor. Doğu’da ise bu sayı yarım milyonu buluyor.
Manolya Bulut-Pusula
Asrın felaketinde 11 ilde meydana gelen depremler büyük yıkıma neden olurken, ‘depreme hazırlıklı mıyız’ sorusunu gündeme getirdi.
Deprem ülkesi olduğu gerçeği ile bir kez daha yüzleşen Türkiye’de diri fay hatları yurdun büyük bölümünde yer alıyor. Her an büyük bir depremin yeniden olacağı gerçeği, gözleri bina yaşlarına çevirdi. Vatandaşlar Türkiye’de 7 kez revize edilen güncel deprem yönetmeliklerine uygun binalarda oturup oturmadığını merak ediyor. TÜİK’in resmi verileri ise şehirlerdeki yaşlı binaların oranını ortaya koydu.
17 Ağustos 1999 Marmara depremi yapı-denetim sisteminin uygulanması için milat sayılmakta. Özellikle bu dönem öncesi inşa edilen binalar adeta ayaklı mezar.
Erzurum’un yarısı eski bina
İkinci derecede deprem kuşağında yer alan Erzurum’da yapı stoku en çok tartışılan konuların başında geliyor. Kentin bir çok bölümünde kentsel dönüşüm yapılmış olsa da hala dönüştürülmeyi bekleyen binlerce yapı bulunuyor.
TÜİK’in 2022’de yayımladığı ‘Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması’ verilerine göre, Erzurum’da konutta ikamet eden toplam hane halkı sayısı 197 bin 862. Çoğunluğunun üç kişiden oluşan çekirdek aile yapısının oluşturduğu hane halkından 31 bin 945 aile, 1980 öncesi inşa edilen binalar oturuyor. 58 bin 354 aile 1981-2001 yılları arasında yapılan konutlarda, 103 bin 385 aile ise 2001 ve sonrasında yapılan konutlarda ikamet ediyor. Buna göre kentte 2000 öncesi inşa edilen binalarda toplam 90 bin 299 aile yaşıyor. Verilere göre Erzurum’da toplam hane halkı sayısının yüzde 45’i 2000 öncesi yapılan binalarda yaşıyor.
Milyonlar tehdit altında
Doğu Anadolu Bölgesi illerinde de durum hiç iç açıcı değil. Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Tunceli ve Van’da konutta ikamet eden toplam hane halkı sayısı 1 milyon 503 bin 883. Bu illerde hane halkının yüzde 32’si, yani 505 bin 916 aile, 2000 öncesi inşa edilen binalarda yaşamını sürdürüyor. Bu sayının 163 bin 314’ünü 1980 öncesi yapılan binalarda oturanlar oluşturuyor. 2001 ve sonrası yapılan konutlarda ise 837 bin 878 hane halkı ikamet ediyor.