Erzurum Güncel- CHP Milletvekili M. Akif Hamzaçebi’nin TBMM Başkanlığı’na sunduğu kanun teklifi çeklerde hapis cezasını kaldırılmasını düzenliyor.
Bu teklif yasalaşırsa karşılıksız kalan ve kalacak çekler için hapis cezası uygulanmayacak.
Bu kanunun yürürlüğe gireceği tarihten önce savcılıkta olan dosyalar savcılıklarca mahkemelerde olan dosyalar mahkemelerce işlemden kaldırılacaktır. Yani bu konuda kovuşturma ve mahkeme süreçleri sona erecektir.
TEKLİFİN GEREKÇESİ
Anayasamızın 38. Maddesinin 6 fıkrası "Hiç kimse, yalnızca sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü yerine getirememesinden dolayı özgürlüğünden alıkonulamaz" hükmünü getirmiştir.
Anayasamızın bu hükmü "İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme"de düzenlenen ilkelere dayanmaktadır.
Anayasamız ve sözleşme ekonomik suç işleyenin cezai sorumluluğunun olmamasını öngörmektedir.
Gerekçede ayrıca şu tespitler yapılmıştır: çekte hapis cezasının uygulanmadığı 31.01.2012-15.7.2016 dönemi ile 2016’dan günümüze kadar olan dönemde karşılıksız çek oranlarında bariz bir değişiklik olmamıştır. Karşılıksız kalan çek tutarının GSYH’sına oranı hapis cezasının olmadığı dönemde yüzde 11, olduğu dönemde yüzde 10.9’dur. 2018 yılında 118 bin 623 dava açılmış bunun 38 bin 983 tanesi mahkûmiyet kararı ile sonuçlanmıştır.
Gerekçede ayrıca ekonomik değerlendirmeler de yapılmıştır: Çeklerin karşılıksız kalması ekonomik ve piyasa koşullarından kaynaklanmaktadır. Çeki keşide eden tüccar alacaklarını zamanında tahsil edemediğinde borcunu da yeni çeki de vadesinde ödeyememektedir. Borçların ödenememesi bir zincirin halkasıdır. Borçlu aynı zamanda alacaklıdır. Çeki alan kişi çeki keşide edene karşı alacaklı olan kişi başkasına da borçludur. Ekonomik krizlerde, zor durumlarda, bozulan piyasa koşullarında çekler vadesinde ödenmeyebilmektedir. Verilen çek sayısı ve tutarı ile karşılıksız kalan çek sayısı ve tutarı dikkate alındığında Türk reel sektöründe ödemelerde karşılıksız kalan çeklerin oranı sanıldığından daha azdır.
BU BİR AF MIDIR?
Bu kanun yasalaşırsa hapis cezalı çek dönemi kapanacaktır.
Reklamdan sonra devam ediyor
Şu işlemler gerçekleştirilecek:
1- Bankalar yeni çekler bastıracak.
2- Bankalar müşterilerine 30.06.2020 tarihine kadar yeni çek defterleri verecek ve eskilerini imha edecektir.
3- Piyasada dolanan çeklerin hukuki değeri devam edecek. Çeki elinde bulunduranlar hak kaybına uğramayacak.
4- Eski çeklerle ilgili muhatap bankanın ödeme yükümlülüğü 31.12.2024 tarihine kadar devam edecek.
5- Çek yasağı yasal şartlar oluştuğunda Mersis ve Risk Merkezindeki kayıtlardan silinir.
KANUN TEKLİFİ OLUMLU
Bizce, bu kanun teklifinin Meclis’te kabul edilmesinin olumlu sonuçlar yaratacağını düşünüyoruz.
Piyasalarda çok ciddi nakit krizi var. Bu kriz çözmek için kredi almak isteyenler çek yasağına veya karşılıksız çek durumuna takılıyorlar.
Esnaf, zanaatkâr, tüccar, iş insanı zor durumda. Ödemelerini yapmakta ciddi biçimde zorlanıyor.
Ekonomik sebeplerle çekini ödeyemeyenler bir de mahkemelerde sürünüyor.
Bu açıdan bu kanun teklifinin yasalaşması iş dünyasında bir manevi rahatlama sağlayacak ve "ekonomik suça ekonomik ceza verilmesi" şeklindeki temel ilke ticari yaşamda yerini bulacaktır.
Aydınlık