'Kaya gazı' esareti bitirir mi

Erzurum Güncel- Dünyada enerji piyasalarında bir dönüşüm yaşanıyor. Adı kaya gazı yani ‘şeyl gaz’. Son 10 yıldır yaşanan bu değişim sayesinde ABD ile Rusya’nın enerji oyununda dengeler ABD tarafında kaymaya başladı. Türkiye ’nin de bu yarıştaki rolü son haftada daha da öne çıktı. Konya, Ankara ve Kırşehir’de kaya gazına rastlanması Türkiye’nin 60 milyar doları aşan enerji ithalatı ve metrekübe 400 dolar ödediği doğalgaz bağımlılığı için dengelerin tamamen değişmesi anlamına geliyor. Kaya gazı kamuoyunun gündemine Shell’in Diyarbakır’da arama yapmaya başlaması ile girdi. Türkiye de Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Trakya’da kaya gazı aramaları yapıyor. Diyarbakır’da Sarıbuğday-1 sahasında yapılan aramalarda 3 bin metreye ulaşıldı, aramalarda hedef 4500 metreye inebilmek. Bu bölgelerde yapılan sondajların tamamının masrafını Shell ödüyor. Bulunacak her şeyin yüzde 70’i TPAO’ya ait olacak. Araştırmalarda Türkiye’nin Diyarbakır, Trakya ve Erzurum’da kaya gazı rezervi olduğu, bu bölgelerde 20 trilyon metreküp doğalgaz ve 500 milyar varil petrol rezervi taşıyabilecek kaya yapıları olduğu tahmin ediliyor. ABD’de bugün, günlük gaz üretiminin yüzde 25’i bu yöntemle elde ediliyor. 2011 yılı verilerine göre dünya genelinde açılan 15.467 kuyunun 15.417 adedi yani yüzde 99,7’si Kuzey Amerika’da. Doğalgazda en büyük ithalatçı olan ABD bu yöntemle rezervini 20 yılda ikiye katladı. 2015’te Rusya’yı da geçerek dünyanın en büyük doğalgaz üreticisi olacak. Son 4 yılda ABD’nin ürettiği kaya gazı miktarı 200 milyar metrekübün üstüne çıktı. Bu rakam, dünyanın en büyük gaz ihracatçısı Rusya’nın yıllık doğalgaz ihracatından fazla. Ya petrol üreticileri? Amerikan Enerji Bilgi İdaresi’nin (EIA) raporuna göre, ABD’de konvansiyonel olmayan gaz üretimi (kaya gazı, tight gaz ve kömür gazı) toplam gaz üretiminin yüzde 59’u. Bu üretimin 2035’e kadar ülkenin toplam gaz üretiminin yüzde 77’sini karşılaması bekleniyor. Çin başta olmak üzere, bu yönde arama faaliyetleri yoğun olarak sürdürülüyor. Çin önümüzdeki 5 yılın enerji planını yaparken, konvansiyonel olmayan gazı ilk sıraya yerleştirdi. ABD ve Çin’in bu hamleleri Arap ülkelerini de vuracak. ABD 2017’de en fazla petrol üreten ülke unvanını Suudi Arabistan’dan devralacak.Kaya gazı nasıl çıkartılıyor1- Hidrolik kırılma olarak bilinen “Fracking” işlemi gaz taşıyan kaya katmanlarının içinde kırılmalar üretip yeryüzüne çıkarmak için su basıncını kullanıyor. 2- Bu noktada su öncelikle toprakla ve süreci hızlandırmak için kullanılan katkı maddeleriyle karıştırılıyor. 3- Yaklaşık 90 gün sonra, kırılma süreci duruyor ve gaz küçük yüzey toplayıcılarının ve dağıtım ünitelerinin içine akmaya başlıyor. Çevreciler niye karşı çıkıyorFransa’da ve ABD’nin bazı bölümlerinde, güvenlik gerekçesi ile kaya gazının çıkarılması yasaklanmış durumda. İngiltere’de ise kaya gazı, bazı küçük yer sarsıntılarının suçlusu olarak görülüyor. Çevreciler kaya gazı çıkarmak için katkı maddeleri kullanmalarının çevreye ve yeraltı sularına zarar verdiğini düşünüyor. Kaya gazı nedir?İnce taneli ve tabakalı bir yapıya sahip olan, kerojen adı verilen organik madde içermesinden dolayı ısıtıldığında petrol ve gaz üretilebilen tortul kayalar içerisindeki gazlara kaya gazı deniyor. Sondajı, klasik petrol ve doğalgaz aramasına göre daha kolay, fakat daha pahalı. Türk şirketleri ABD’de işbaşındaBu arada Türkiye’den bazı şirketler de ABD’de yatırım yapmaya hazırlanıyor. Türkiye’nin önde gelen çelik boru üreticisi Borusan geçen günlerde ABD’de 150 milyon dolarlık bir fabrika kuracağını açıkladı. 2014’ün ikinci yarısında üretime geçmesi planlanan fabrikanın 300 bin tonluk üretim kapasitesine sahip olacağı ve yılda 500-600 milyon dolar gelir getireceği tahmin ediliyor.