Erzurum Güncel- Evi ve iş yeri kirada olanların 2016 yılında kazanç elde ettiği kira gelirlerinin beyanında sona yaklaşıldı. Konutta yıllık 3 bin 800 lira, iş yerinde ise 30 bin liranın üzerinde kazanç sağlayanlar 27 Mart’a kadar beyanname verecek. Meskenler için istisna tutar, 3 bin 800 lira olarak belirlenirken, bu rakamın altında gelir elde edenler (aylık 316 lira) yıllık beyanname vermeyecek.
Kazanç toplamı 110 bin lirayı aşanlar ise 3 bin 800 liralık istisnadan yararlanamayacak. Beyannameler “Hazır Beyan Sistemi” aracılığı ile internet ortamında da verilebilecek. Kiranın vergilendirilmesi, elde edilen kazancın “Gerçek” yada “Götürü Gider” yöntemi ile tespit edilebilmesi mümkün. Götürü giderde, istisna sonrasında kalan tutarın yüzde 25’i gider olarak indirilebiliyor. Örneğin, 2016 yılında 15 bin lira konut kira geliri elde etmiş bir kişi, götürü gider yöntemini seçmiş olsun. Bu gelir, Maliye’nin tanıdığı istisna tutar 3 bin 800 lirayı aştığından mülk sahibi, kira gelirini beyan edecek.
Söz konusu yıllık 15 bin lira kazançtan 3 bin 800 liralık istisna tutar çıkartıldığında 11 bin 200 lira kalıyor. Bunun üzerinden de yüzde 25 götürü gider ve yüzde 15 oran uygulandığında ödenecek gelir vergisi bin 260 lira. Bu da yıllık 15 bin, aylık bin 250 lira kira geliri olan bir kişinin, bir aylık kirasını vergi olarak ödemesi anlamına geliyor. Gerçek gider yöntemi seçildiğinde, yine yıllık 15 bin lira kira gelirinde, gerçek giderin 6 bin lira olduğunu varsayarsak, ödenecek tutar 780 lira oluyor. Bu yöntemde, kira gelirinden konuta yapılan aydınlatma, asansör, yalıtım, sigorta gibi harcamaların yüzde 5’i beş yıl süreyle düşebiliyor. Bu da avantajlı bir durum ortaya koyabiliyor. Gerçek giderin mükellefler tarafından yeterince bilinmediğini belirten Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı “Evini kiraya verip kira ödeyenler, dairesini tadilat yaptıranlar, apartman yada site yönetimince kat maliklerinin toplanan bedeller, yeni satın aldıkları konutu kiraya verenler, konut kredisi ile ev alanlar ve bu evi kiraya verenler gerçek gider yönetimi ile vergi bile ödemeyebilir. Ayrıca yapılan eğitim, sağlık, bireysel emeklilik, sponsorluk ve birçok bağış gelir vergisinden düşülebiliyor” dedi.
Maliye’nin yaptığı köklü değişiklikle kira gelirlerini banka ve PTT’lere yatırılması zorunlu. Her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde kira gelirlerinin banka, finans kurumu veya posta idarelerine yatırması gerekiyor. Bu zorunluluğa uymayanlara kesilecek ceza ise her bir işleme konu tutar için yüzde 5. Hesaplanan gelir vergisi Mart ayında peşin ya da Mart ve Temmuz’da olmak üzere iki taksitte ödenebiliyor. Hazır beyan sistemi üzerinden verilen beyannameler kredi kartıyla da ödenebiliyor. Ayrıca, işyeri kira gelirinde ise gelirinin 30 bin lirayı aşması halinde, aşan kısmın değil, tamamının beyan edilmesi gerekiyor. Öte yandan anne, baba, kardeş ve çocuklar dışında konutların bedelsiz olarak bir tanıdığa yada farklı bir akrabaya kiraya verilmesi durumunda da vergi doğuyor. Buna “Emsal Kira” uygulaması adı veriliyor. Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde, emlak vergi değerinin (belediyede kayıtlı değer) yüzde 5’i emsal kira olarak dikkate alınıyor. Örneğin, belediye emlak vergi değeri 200 bin lira gözüken bir taşınmazın yılda en az 10 bin lira gelir sağlaması gerekiyor.
EVİNDE KIZI-DAMADI OTURAN VERGİ ÖDEMEYECEK
Bina sahibinin dairesini çocukları, anne, baba veya kardeşlerinin ikamesine bırakması durumunda emsal kira hesaplanmıyor. Ancak böyle bir durumda, her bir kişinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse, bu konutların yalnız birisi için kira vergisi ödenmiyor. Örneğin mal sahibi baba, çocuğunun ikametine iki adet gayrimenkul tahsis etmişse, sadece bir adet gayrimenkul için emsal kira bedeli hesaplanmıyor, diğeri için kira bedeli alınıyor.Karar