Gazete Güncel- 23 Temmuz 1919'da Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde toplanan Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar hayati öneme sahiptir. Osmanlı'yı parça parça bölmeye çalışan İtilaf Devletleri bu kararlar karşısında amaçlarına ulaşamadılar çünkü top yekün bir mücadele ve kurtuluş ateşi çoktan yanmıştı. İlk kez Erzurum'da gündeme getirilen kimi kararlar dünyaya Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlüğünden taviz vermeyeceğini haykırıyordu.
Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılmıştı ve emperyalist güçler adeta ellerini ovuşturuyordu. Andolu ve Osmanlı hakimiyetindeki her yerde haritalar çiziliyordu. Kimi yerlerde Yunan kimi yerlerde Ermeni çetelerle Anadoluda huzur bozuluyordu. İşte bu dönemde gerçekleştirilen Erzurum Kongresi büyük bir öneme sahipti. Peki neydi bu önem?
ULUSAL EGEMENLİK ADINA İLK KONGRE
Milli Mücadele hareketinin dönüm noktalarından olan ve Mustafa Kemal Atatürk öncülüğünde Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı Erzurum Kongresi, ulusal egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verilen ilk kongre olması nedeniyle Türkiye tarihinde önemli bir yere sahip.
CUMHURİYETİN TEMELLERİ ATILDI
Ulu Önder Atatürk ve arkadaşları, 23 Temmuz 1919'da emperyalist güçlerin Osmanlı topraklarını paylaşmaya çalıştığı dönemde, Erzurum Kongresi ile Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atılmasını temin etti.
'VATAN BİR BÜTÜNDÜR PARÇALANAMAZ!'
Düşman işgalindeki vatan toprağını kurtarmak için bağımsızlığa giden zorlu yolu Erzurum'dan sürdüren Atatürk ve silah arkadaşları, bu kongre sayesinde ülkenin bağımsızlığa giden yolunu açtı.
Türk milletinin var olma mücadelesindeki ilk refleksini ve kararlılığını gösterdiği tarihi kongrede alınan "Milli sınırlar içinde vatan bölünmez bir bütündür, parçalanamaz" kararı ile Milli Mücadele yolunda büyük bir aşama kaydedildi.
ERZURUM KONGRESİ'Nİ ZORUNLU KILAN ORTAM NEYDİ?
Rusya ile 3 Mart 1918''de imzalanan Brest Litowsk Antlaşması ile Doğu Anadolu bir bütün olarak Osmanlı Devleti''ne bırakıldı. İtilaf Devletleri bu antlaşmayı tanımayarak 30 Ekim 1918''de yapılan Mondros Ateşkes Antlaşması''nda, Doğu Anadolu illeri için "Ermenistan Vilayetleri" ifadesini kullandı.
Milli Mücadele'nin dönüm noktası: Erzurum kongresi
Böylelikle Doğu Anadolu bölgesinde bir Ermenistan Devleti''nin kurulması hedeflendi. 18 Ocak 1919''da Paris Barış Konferansı toplandı. Bu konferansta İtilaf Devletleri daha önceden hedefledikleri Ermenistan Devleti''ni açıkça belirterek bu devletin kuruluş kararını aldılar.
Milli Mücadele'nin dönüm noktası: Erzurum kongresi
ERMENİ ÇETELERİN SALDIRILARI
Sonuç olarak Ermeni çeteler Türk köylerine saldırmaya başladı. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından düzenlenen Erzurum Kongresi''nin de amacı bu Ermeni saldırılarına engel olacak ve Doğu Anadolu''yu Türk yurdu olarak kalmasını sağlayacak kararlar almaktı.Aynı zamanda da Karadeniz bölgesindeki Rum ayaklanmalarıyla uğraşmaya çalışan Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti de bu kongreye delege yolladı.
Milli Mücadele'nin dönüm noktası: Erzurum kongresi
KRİTİK KARARLAR
7 Ağustos 1919''da çalışmalarına son veren Erzurum Kongresi''nde alınan kritik kararlar şunlar:
• Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.
Milli Mücadele'nin dönüm noktası: Erzurum kongresi
• Her türlü yabancı işgaline ve müdahalesine karşı millet hep birlikte direniş ve savunmaya geçecektir.
• İstanbul Hükûmeti vatanın bağımsızlığını sağlayamazsa geçici bir hükûmet kurulacaktır. Bu hükûmet milli kongre tarafından seçilecektir. Kongre toplanmamış ise, bu seçimi Temsilciler Kurulu yapacaktır.
• Kuva-yi Milliye''yi etkili, milli iradeyi hâkim kılmak esastır.
Milli Mücadele'nin dönüm noktası: Erzurum kongresi
MANDA VE HİMAYE KABUL EDİLEMEZ
• Azınlıklara siyasi hâkimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez. Ancak bu vatandaşların canları, malları ve ırzları her türlü saldırıdan korunacaktır.
• Manda ve himaye kabul olunamaz.
Milli Mücadele'nin dönüm noktası: Erzurum kongresi
• Milli irade ve toplanan ulusal güçler padişahlık ve halifelik makamını kurtaracaktır.
• Mebuslar Meclisi''nin derhal toplanmasına ve hükûmetin yaptığı işlerin milletçe kontrolüne çalışılacaktır.
• Sömürgecilik amacı taşımayan devletlerden teknik, sanayi ve ekonomik yardım kabul edilebilir.
SABAH