Sarıkamış şehitleri anılıyor!..

Erzurum Güncel-Atatürk Üniversitesi’nin organizasyonuyla gerçekleştirilen “Sarıkamış Şehitlerini Anma Toplantısı”nın son oturumunda konuşmacılar 1. Dünya Harbi’nde görülen ve binlerce askerin ve vatandaşın hayatını kaybettiği bulaşıcı hastalıklarla ilgili önemli değerlendirmelerde bulundular. Konuşmacılar, “Tifüs aşısını Türk hekimleri buldu ve binlerce askerin ve vatandaşın hayatını kurtardı” saptamasını yaptı. Sarıkamış Şehitlerini Anma Toplantısı’nın bugün öğlenden sonra gerçekleştirilen oturumlarından önce açılış konuşmasını yapan Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hikmet Koçak, “Bugün acı, hüzün dolu ve aynı zamanda çok anlamlı bir günü anıyoruz,” dedi. “Sarıkamış yıllarca unutuldu. Son birkaç yıldır hamiyetli insanların çabasıyla Türk kamuoyunun gündemine geldi ve tarihimizdeki hak ettiği yeri aldı,” diyen Koçak, 1. Dünya Savaşı’nda Erzurum’da, 3. Ordumuzun yaşadığı daramın millet olarak dersler çıkarmamız gereken pek çok yönü olduğunu vurguladı ve katılımcılara teşekkür etti.Erzurum Valisi Sebahattin Öztürk ise konuşmasında kendi baba ve anne tarafından 5 kişinin Sarıkamış harekâtına katıldıklarını ve tamamının şehit olduğunu söyledi. Batı toplumlarının tarihlerine büyük önem verdiklerini, bir alayın, hatta küçük bir askeri birliğin geçmiş yüzyıllarda yaptığı fedakârlığın güzde meydanlarda anıt eserlerleler yaşatılmaya devam ettiğine dikkat çeken Vali Öztürk, Çanakkale’den Sarıkamış’a, Kut-ul Amara’dan Yemen’e kadar askerimizin ve milletimizin fedakârlığı ve kahramanlığının nakış nakış işlenmesi gerektiğini vurguladı.Vali Öztürk, “Bir Anzak hikâyesi var, her yıl yaşadığımız. Binlerce insan, Avustralya’dan kalkıp gemilerle, uçaklarla ülkemize geliyor ve Çanakkale’de savaşan atalarını yâd ediyorlar; bu yolla dedelerini yaşatıyorlar. Emperyalist amaçlarla ülkemize gelmiş ve ölmüş askerler için torunları bu vefayı gösterirken bizim vatanımızı savunurken canlarını kaybetmiş askerlerimize acaba nasıl sahip çıkmamız gerekir? Sarıkmış Şehitlerini Erzurum-Kars her yıl anmaya ve bu konudaki en ince noktalara varıncaya kadar ortaya çıkarmaya devam etmeleri gerekir,” diye konuştu. OturumlarDaha sonra oturum başkanlığını Bakü Kafkas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Saniç’in yaptığı “Bulaşıcı Hastalıklar ve Savaşlardaki Önemi” konulu panele geçildi. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mustafa Karatepe, “Bulaşıcı Hastalıklar ve Savaş”, GATA Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikro ABD Başkanı Prof. Dr. Ahmet Celal Başustaoğlu, “Sarıkamış Harekâtına Yön Veren Hastalık: Tifüs”, ve Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Aşı-Serum Üretim ve Araştırma Müdürü Uz. Dr. Mustafa Hacıömeroğlu, “Harekât Öncesi ve Sonrası Sağlık Hizmetleri; İlk Tifüs Aşı Uygulaması” konulu bildirilerini sundular. Konuşmacılar, “Ne kadar geriye bakarsanız o kadar önünüzü görürsünüz” sözünden hareketle Türk milletinin ve tarihinin bilinmesi oranında tarih şuurumuzun oluşacağı ve gelişeceğinin altını çizdiler. Konuşmacılar, yaşanan tarihi hadiselerin tam olarak öğrenilmesi ve öğretilmesi gerektiğini vurguladılar. 1881 yılında İstanbul`da doğan Dr. İbrahim Refik Saydam’ın Askeri Tıbbiyeyi Doktor yüzbaşı olarak bitirdikten sonra Almanya`da Berlin Askeri Tıp Akademisi`nde eğitim gördüğünü, Balkan Savaşı`nda Antalya`da ve Çatalca cephesinde Kolera hastalığını önleyici çalışmalar yaptığını belirten konuşmacılar, Saydam’ın, ayrıca, 1914`te atandığı Sahra Genel Sağlık Müfettiş Muavinliği sırasında Bakteriyoloji Enstitüsünü örgütleyerek tifo, dizanteri, veba ve kolera aşılarının, tetanos ve dizanteri serumlarının burada üretilmesini ve I. Dünya Savaşı boyunca ordu ihtiyacının karşılanmasını sağladığını hatırlatan konuşmacılar, salgın hastalıklarla mücadelesini Erzurum Hasankale`de cephe hizmetinde sürdürdüğünü, Tifüse karşı hazırladığı aşının Tıp Literatürüne geçtiğini ve I. Dünya Savaşında Alman ordusunda ve Kurtuluş Savaşı`nda kullanılarak binlerce askerin hayatının kurtarılmasını sağladığını vurguladılar. Sarıkamış Şehitlerini Anma Toplantısı’nın son oturumunun Başkanlığını Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Durkaya Ören yaptı. Oturuma, Başbakanlık Osmanlı Arşivi Daire Başkanı Dr. Ramazan Balcı, “Tarihin Sarıkamış Duruşması”, Bakü Devlet Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Musa Qasımlı, “Sarıkamış Harekâtından Sonra Türk Esirlerinin Durumu, Bakü Halkının Kardeş Kömeyi (yardımı)” konulu sunumları ile ve Memorial Hastanesi Kalp Damar cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez de “Erzurum’un Rus İşgaliyle İlgili Film Gösterisi”yle katkı sağladı. Toplantı, Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Muhbir Uzvi ve Azerbaycan Pedagoji Üniversitesi Tarih Bölümü Müdürü Prof. Dr. Veli Aliyev ile Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Ayyıldız’ın yaptıkları değerlendirme ile sona erdi.Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hikmet Koçak, programın sonunda konuşmacılara birer teşekkür plaketi sundu.