Türkiye Şeker Fabrikası AŞ’ye ait 14 şeker fabrikası satılıyor. İç anadolu bölgesinde 2.5 milyon çiftçinin geçim kaynağı olan şeker pancarı üretimine 2000'li yıllarda kota getirilmişti. Şimdi ise fabrikalar satılıyor ve devlet bu işten tamamen çıkıyor.
Özelleştirme bir çok spekülasyonu ve iddiaya da beraberinde getirdi. Bunlardan en dikkat çekici olanı NBŞ iddiası ve bir ABD'li şirketin bu işteki rolü... Kamuoyunu rahatsız eden bu noktaların açıklığa kavuşturulması gerekiyor. İşte şeker pancarı işindeki o iddialar;
NBŞ NEDİR? : NBŞ Nişasta bazlı şeker demek. Türkiye’de NBŞ mısırdan üretiliyor. Mısır Şurubu ise vücutta früktoza dönüşmesi sebebiyle zararlı bulduğu bir ürün. Fruktoz, insülin direncini olumsuz olarak tetikliyor. Şeker hastalığı ve şişmanlık başta olmak üzere kanserden kalp hastalıklarına ve karaciğer yetmezliğine kadar birçok kronik hastalıkları yol açıyor.
NBŞ ÜRETEN FİRMALAR : Türkiye’de NBŞ üretimi, beş firmanın denetiminde bulunuyor. Bu şirketler Cargill(ABD), Amylum(Britanya ve
BU İDDİA DOĞRU MU?
Türkiye'deki şeker fabrikalarının satışının NBŞ üretimi yapan Cargill'in raporu doğrultusunda olduğu iddia ediliyor. Türkiye’de NBŞ üretiminin %90’nı bu şirketin tekelinde. Şeker pancarı fabrikaları satılınca sağlığa zararlı olarak görülen NBŞ üretiminin piyasayı tamamen ele geçireceği iddiaları var. Bu da toplum sağlığı açısından endişe yaratıyor.
ABD Ortaklığı), PNS (Cargill ve Türk Ortaklığı), Tat Nişasta ve Sunar Mısır Entegre’den oluşuyor.
ŞEKER PANCARINDAN DAHA UCUZ
Mısır şurubunun fiyatı, şeker pancarı şekerine göre ton başına 250-300 dolar daha ucuz ve sıvı olarak pazarlanabilmekte. Bu nedenlerle, şekerlemeler, unlu mamuller, reçel, alkollü ve alkolsüz içecekler gibi şeker gıda sanayinde yaygın olarak kullanılıyor.
AB'DE DÜŞERKEN TÜRKİYE'DE ARTIYOR
NBŞ’lerin tüketimi, AB’de ve dünyada düşerken Türkiye’de yükseliyor. Türkiye’de kişi başına NBŞ tüketimi 6 kg. iken, AB’de bu miktar 1 kg. civarında. 2013 yılındaki yasa tasarısı ile Türkiye'deki NBŞ kotası yüzde 10’dan yüzde 15’e çıkarıldı. AB ülkelerinde kota oranı yüzde 4 civarında.
KEMAL DERVİŞ'İN BAŞLATTIĞI SÜREÇ
Aslında şeker fabrikalarının özelleştirilmesi yeni bir konu değil. Kemal Derviş’in başlattığı süreç devam ediyor. Türkiye 2000’i yıllara değin şeker sadece şeker pancarından üretiliyordu. Kemal Derviş pancardan şeker üretimini pahalı bulup, şeker yasası ile üretime kota getirdi. Yasal düzenleme ile de mısır gibi bitkilerden Nişasta Bazlı Şeker(NBŞ) şeker üretiminin yolunu açtı.
14 FABRİKA NE ZAMAN SATILACAK? : Türkiye'nin şu anda 14 adet şeker fabrikası var. Bor, Çorum, Kırşehir ve Yozgat Şeker fabrikaları 3 Nisan’da, Erzincan, Erzurum, Ilgın, Kastamonu ve Turhal fabrikaları 11 Nisan’da, Afyon, Alpullu, Burdur, Elbistan ve Muş fabrikaları ise 18 Nisan’da satılacak. Böylece devlet şeker üretiminden tamamen çıkmış olacak.