Erzurum Güncel- Erzurum'un Şenkaya ilçesinde yapımı süren Sarıyar Barajının temelden yüksekliği 30 metre olacak. İlçe ve köylerdeki su ihtiyacına büyük katkı sunacak olan baraj gövdesinin ön yüzü Geomembran kaplı olup, kum çakıl dolgu tipiyle inşa ediliyor. Sulama amaçlı inşa edilen barajın depolama hacmi 630 000 m3 olup, tamamlandığında 1 600 dekar zirai arazinin sulanmasına hizmet edecek. Geomembran kaplı gövdv demek, depreme dayanıklı barak demek. Şekaya ilçvvsinde yapımı süren Sarıyar barajı da depremv dayanacak şekilde inşaa ediliyor. Üreticiler ve çiftçler, hummalı çalışmaların sürdüğü baraj inşaatının bitirilmesini bekliyorlar.
Geomembran kaplı baraj gövdesi ne demek?
Depremler dolayısıyla dolgu barajların kretlerinin fazla oturması veya şev kaymalarının meydana gelmesi neticesinde yıkılması mansapta büyük kayıplar ve tahribat oluşturur. Baraj yıkılmasa dahi, hasarların giderilmesi oldukça maliyetli ve zahmetli olmaktadır. Bu sebeple, barajların yapıldığı bölgenin deprem potansiyeline göre şev stabilitesinin sağlanması kret ve şev kalıcı deformasyonlarının analiz edilerek tahmin edilmesi deformasyon miktarları dikkate alınarak tasarımının yapılması önem arz etmektedir. Örneğin deprem neticesinde kret oturmalarını dikkate alacak şekilde hava payı oluşturulmalıdır. Aksi halde depolanan suyun baraj üzerinden aşma ve yıkılma riski oluşur. Önyüzü geomembran kaplı dolgu barajlarda ise deprem neticesinde oluşan kalıcı aşırı şev ve kret deformasyonları geomembran da hasar oluşturabilir. Böyle bir durum barajın içerisinde sızma kuvvetleri ve mansap şevi stabilitesinin bozulması gibi sonuçlara yol açar. Ülkemizde ve dünyada son yıllarda dolgu barajlarda geçirimsizlik perdesi olarak geomembranın kullanılması çok yeni olup, halen özellikle büyük rezervuarlı yüksek baraj tasarımı yaygın değildir.
Sinan Aydın/ radarhaber.com