Gazete Güncel- Yaz kış oldukça sık tüketilen çay, Erzurum’da yanma vakalarına en fazla sebebiyet veren içecek oldu. Kış mevsiminin sert geçtiği Erzurum’da vatandaşlar hastaneye en çok haşlanma yanıkları şikâyetiyle gitti.
Erzurum Şehir Hastanesi Yanık Merkezi Sorumlu Hekimi Doç. Dr. Ayetullah Temiz, Doğu Anadolu ve Erzurum’da en sık haşlanma yanıklarının görüldüğünü ifade ederek, “Bunların içerisinde çay, sıcak su, sıcak süt, çorba, sıcak yemek yanıkları bölgemizde daha fazla görülmektedir” dedi.
Yanık vakalarının ardından vatandaşların uyguladığı doğru bilinen yanlışları da sıralayan Doç. Dr. Temiz; yanma anından sonra bölgeye yoğurt, krem gibi şeylerin sürülmesinin hastanın iyileşme sürecini uzattığını ve buz kullanımının ise hipotermiye bile yol açılabileceğini söyledi. Temir, “Yanık bölge 20 ila 25 dakika arası ılık su altında bekletilerek ve daha sonrasında temiz bir havlu ya da beze sarılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bu yöntemle hastanın iyileşme süreci de hızlanır” diye konuştu.
‘En çok çocuklarda görülüyor’
Doç. Dr. Ayetullah Temiz, özellikle haşlanma yanıklarında hastaların daha çok çocuklar olduğunu belirterek, “Bir yaş grubundaki çocukların muhakeme gücü olmadığı için sıcağı ve soğuğu ayırt edememeleri bu tür kazalara sebep olmaktadır. Bu konuda ebeveynlerin özellikle kış aylarında sıcak sıvılardan ve sobalardan çocuklarını uzak tutmalarını öneriyoruz” dedi.
‘Duvara gömülü tandırlar kullanılmalıdır’
Tandır yanıklarının da çok sık geldiğini vurgulayan Doç. Dr. Temiz, “ Maalesef Doğu Anadolu, Kuzeydoğu ve Güneydoğu Anadolu’daki tandırların çoğu yere gömülüdür. Bu durum, yanık kazalarına sebebiyet vermektedir. Biz yerden değil, duvara gömülü tandırların kullanılmasını öneriyoruz ki düşme ihtimali olmasın” ifadelerini kullandı.
‘Kimyasal yanıklar bir saat su altında bekletilmelidir’
Kimyasal yanıklara daha çok asit, bazik maddeler, lavabo açıcılar, kireç gibi maddelerin sebep olduğunu söyleyen Temiz, “ Kimyasal yanıklarda da önerimiz şu şekilde: Normal haşlanma yanıklarında 20-25 dakika soğuk su uygulaması yapılırken, kimyasal yanıklarda en az bir saat su uygulaması öneriyoruz. Alev yanıkları ise bölgemizde daha çok mangal yakarken benzin ve kimyasal tutuşturucuların kullanılması sonucu oluşuyor. Bu yanıklarda kimyasal tutuşturucuları kullanırken daha dikkatli olunmasını öneriyoruz” şeklinde konuştu.
‘Donma yanıkları genelde yaşlılarda görülüyor’
Bölgenin kış bölgesi olduğu için donma vakalarının da sık görüldüğünü vurgulayan Temiz, “Donma vakaları daha çok Alzheimer, demans gibi yaşlı hastalarda görülüyor. Donma vakalarında öncelikle donmuş bölgeyi ne çok sıcak ne de çok soğuk, ılık bir suya koyarak bekletmek gerekir. Daha sonra profesyonel yardım alınması için sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır” dedi.
Toprağa gömmek aksine çok tehlikeli!
Yıldırım çarpması sonucu kazazedelerin toprağa gömülmesi gibi yanlış uygulamalar gördüklerini dile getiren Doç. Dr. Temiz, “ Bu hem sakatlığa hem de enfeksiyon riskine yol açar. Elektrik yanıklarında ise ilk müdahale, yüksek voltaj kaynaklıysa öncelikle travmaya yönelik olmalıdır. Elektrik yanıkları genelde kalbi etkiler, bu nedenle kalp durumu kontrol edilmeli ve temel yaşam desteği uygulanmalıdır. Ayrıca, yardım eden kişinin kendi güvenliğini sağlaması, kazazedeyi güvenli bir yere taşıması ve ardından yardım çağırması önemlidir. Bu tür durumlarda bilinçli müdahalelerle daha olumlu sonuçlar alınabilir” ifadelerini kullandı.
Ali Kaya/ Pusula