‘Nefî Şairi Öldürün’ romanında Nefî’nin üç padişahla geçen dolu dolu yaşamı, edebiyatın gücü ve hiciv sanatının dramaik sonuçları anlatılıyor. Gazeteci Talat Uzunyaylalı ile bizlere bir Erzurum büyüğünü daha tanıtacak ve sevdirecek olan Nefi Romanını konuştuk.
Talat Bey, öncelikle yeni kitabınız ‘Nefî-Şairi Öldürmek’ hayırlı olsun. Kitabınızın çıkış noktası ve temel fikri nedir?
Teşekkür ederim Cihat Bey. Kitabımın çıkış noktası Osmanlı dönemi divan şairlerinden Erzurumlu Nefî’nin hayatına odaklanmak. Nefî, sadece bir şair değil, aynı zamanda döneminin toplumsal ve siyasi yapısını sanatına malzeme yapan cesur bir hiciv ustasıydı. Onun hayatı boyunca yaşadığı zorlukları ve çatışmaları edebi bir dille anlatmak istedim. Bu eser, bir biyografi olmasının yanı sıra, 17. yy. Osmanlı Devletinin otuz beş yıllık dramatik olaylarının da ele alındığı bir roman. Nefî döneminde şiirin padişahıydı! Bu özelliği onu I. Ahmet, Genç Osman ve Dördüncü Murad’ın yakını kılmıştı. Nefî’nin hayatını anlatırkan dönemin padişahlarını ve yaşanan ibretlik hadiseleri de anlatan bir roman, ‘Nefî-Şairi Öldürmek’.
Nefî’nin hicivleri oldukça ünlüdür ve zaman zaman başını belaya sokmuştur. Kitabınızda bu yönünü nasıl ele aldınız?
Nefî’nin hicivleri gerçekten keskin ve zaman zaman ölümcül olabilecek kadar tehlikeli olmuştur. Onun hiciv sanatını, sadece dönemin yöneticilerini eleştirmek için değil, aynı zamanda toplumsal düzendeki aksaklıkları göstermek için de kullandığını görüyoruz. Kitabımda Nefî’nin bu yönünü detaylıca işledim, hicivlerinin hem onu nasıl güçlü bir şair yaptığını hem de nasıl düşman kazandırdığını anlatmaya çalıştım. Bu, onun karakterini ve yaşamını şekillendiren önemli bir özellik.
Kitapta Nefî’nin kişisel hayatına dair neler bulacağız?
Nefî’nin kişisel hayatı, eserlerine yansıyan güçlü duygularla dolu. Kitapta, onun aile yaşamı, dostlukları, düşmanlıkları ve iç dünyası detaylı bir şekilde ele alınıyor. Nefî’nin sadece bir şair olarak değil, bir insan olarak da neler yaşadığını, hangi olayların onu şekillendirdiğini göstermeye çalıştık. Nefî’nin sanatını etkileyen siyasi hadiseler, kütürel ortam ve Nefi’nin içsel çatışmalarını da okuyuculara sunuyorum.
Son olarak, okuyucularınıza iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?
Kitabım, tarihsel bir döneme ışık tutarken, aynı zamanda insanın değişmeyen mücadelelerini de anlatıyor. Ermeni Tehciri’ni anlattığımız Paylaşılamayan Topraklar roman Erzurum merkezli büyük bir dıramın romanıydı. Efsane Kadın Nene Hatun romanında ise 1877-1878 Osmanlı Rus Harbi’nin son cephesi olan Aziziye Tabyalarında Nene Hatunların da iştirak ettiği, milletimizin benzersiz vatanperverliğini, yüksek bir imanla şekillenmiş karakterin öyküsünü anlattık. Yine bir Erzurumlu olan Nefi romanında ise Erzurum-İstanbul ekseninde millli serüvenimizi ibretlik vakalarla gözler önüne serdik. Muhteşem bir tarihi olan ve bu kubbede yankı bırakmış yüzlerce seçkin evladı olan fakat öyküleri unutulmuş unutturulmuş insanların hayatını anlatmak milli vicdani bir borçtu bizim için. Tarihi olaylar tuhaf bir şekilde hep bugünle ilgilidir. Nefî romanı aynı zamanda bizim hayatımız. Okuyucuların bu romanlarda anlatılan hikâyelerde kendi yaşamlarına dair bir şeyler bulacağı kesindir. Tarihin derinliklerine inmek ve Nefî’nin dünyasını keşfetmek isteyen herkese keyifli okumalar diliyorum.
Teşekkür ederiz Talat Bey, başarılarınızın devamını dileriz.