Erzurum Güncel- Rusya - Ukrayna savaşının etkisiyle son 10 günde bütün emtialarda yükseliş yaşandı. Gıda fiyatları da bu süreçte tırmandı. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından açıklanan verilere göre; küresel bazda Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi sadece şubatta yüzde 8,5 artış kaydetti. Küresel ayçiçek yağı arzında yüzde 80 gibi bir ağırlığı elinde bulunduran Rusya ve Ukrayna'nın savaşı, Azak Denizi'nden dünyaya ürün taşıyacak çok sayıda gemiyi durdurdu. Bu durum bütün dünyada "yağ kıtlığı" spekülasyonunu körükledi. Türkiye’nin bu iki ülkeden ithal ettiği ayçiçek yağı konusunda sıkıntı yaşanacağı ve fiyatların artacağı iddiaları ortaya atıldı. Nihayetinde cuma akşamı, Türkiye'nin yüzde 35 civarında dışa bağımlı olduğu ayçiçek yağına zam geldi. Markasına ve marketlere göre değişmekle birlikte, ayçiçek yağının raf fiyatı yüzde 30 civarında yükseldi. Bu arada Vatandaşlar hafta sonu marketlere akın ederek âdeta izdiham oluşturdu. 5 litrelik yağları almak için birbiriyle yarışan vatandaşlar, "fiyatlar daha da artacak" korkusuyla rafları boşalttı. Sosyal medyaya yansıyan görüntüler büyük tepki çekti. Birçok market, alımları 1 adet ile sınırlama yoluna gitti. Bazı marketlerin de depolarında bulunan yağları raflara çıkarmadığı, stok yapmaya başladığı, hatta bazılarının da raftaki yağları sakladığı öne sürüldü.
EKİPLERDEN BASKIN
Gelişmeler üzerine harekete geçen Ticaret Bakanlığıekiplerivebelediyezabıtaları,yurdun dört bir yanında denetimlere başladı. Halkı mağdur edip, piyasada huzursuzluğa sebep olan stokçular ve fırsatçılara izin verilmeyeceğini vurgulayan yetkililer "Marketlerin raflarında yer almayan yağlarını, depolarında bulduk. İş yerlerini tek tek inceleyen ekipler, stoklanan ürünlerle ilgili yasal süreç başlattı. Vatandaşların hakkını ve hukukunu gözetmek üzere böyle bir çalışma başlattık. Bu konudaki duruşumuz nettir ve vatandaşlarımızı korumaktan yanadır. Stokçuluk ve fırsatçılık hem suçtur hem de gayriahlakidir. Denetimlerimiz gece-gündüz demeden devam edecek" şeklinde konuştu.
VATANDAŞLAR: PANİK VAR
Bir yağ tenekesi için âdeta savaşan vatandaşlar ise tepkili... İstanbul'da büyük bir markette alışverişe gelen Halim Demirhan "Herkes yakınlarını arıyor, 'yağ daha da zamlanacak' diye haber veriyor. Korku ve panik yayılıyor. Beni de bir yakınım aradı ve bunun üzerine markete geldim. İhtiyacımdan fazla yağ aldım. Âdeta izdihamda kaldı. Ukrayna'da savaş belirsizliği sürüyor. Bugün litresi 30 TL olan yağın, yarın 40 TL olmayacağının garantisi yok. Yetkililer buna bi r tedbir almalı" diyor. Yağ üreticileri ise, içeride, küresel fiyatlarından daha fazla bir artış yaşandığını söyledi. Bunun, körüklenen panikle gerçekleştiğini belirten üreticiler "Felaket tellaları devrede. Dedikodu ile panik yayıyorlar. Dünyada yüzde 8,5 artan fiyatlar bizde yüzde 30 artıyorsa, perakende zincirinin son halkasında bunu aramak lazım. Marketler, kâr hırslarını gözden geçirmeli ve stok yapmaktan vazgeçmeli" açıklamasında bulunuyor. Bu arada Emniyet Genel Müdürlüğü, Twitter'da "yağ fiyatları" üzerinden provokatif ve dezenformasyon içeren paylaşımlarda bulunan 45 hesap hakkında işlemlere başlandığını açıkladı.
ZİNCİR MARKET YASASI ÇIKARILSIN
Zincir marketlerde yaşanan izdihamı görüntüleri AK Partili milletvekilleri de tepki gösterdi. AK Partili vekiller "Stokçuluk, fırsatçılık yapan zincir marketlerle ilgili uygulanan ekonomik müeyyideler kâfi değildir. Ruhsat iptali, ticaretten men, kapatma gibi tedbirler gündeme gelmelidir. Zincir marketler halka zul olmamalı" değerlendirmesini yaptı. AK Partili Şamil Tayyar "Zincir marketlerle ilgili bu kaçıncı fahiş fiyat, stok tartışması? Vatandaşın ne kusuru var? Önce biz üzerimize düşeni yapalım sonra vatandaştan destek isteyelim" ifadelerini kullandı.
CUMHURBAŞKANI TAKİPTE
Hükûmet, uzun zamandır zincir marketlerle ilgili yeni bir düzenleme için çalışıyordu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da yakından takip edip "Bir an evvel çıkarılsın" dediği düzenleme, henüz Meclis'e getirilmedi. Üzerinde çalışılan taslak ile, artık neredeyse köylere kadar inen zincir marketlere yeni kriterler getirilmesi öngörülüyor. Zincir marketlerin birbirine uzaklıkları, nüfusa göre açılacakşube sayısı, hangi ürünleri satamayacakları gibi kurallar belirleniyor.
Türkiye Gazetesi