Erzurum Güncel- İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Burcu Raylaz’la çok bilinmese de hayatımızda önemli bir yeri olan ve eksikliğinin ciddi etkilerine maruz kalabileceğimiz Koenzim Q10’u konuştuk…
Vücudumuzda bulunan ve sayıları belirli bir oranı aştığında dokulara zarar vermeye başlayan “serbest radikaller” ile savaşabilmemiz için Koenzim Q gibi antioksidanlara ihtiyacımız var. Koenzim Q10 kalp, karaciğer, böbrekler ve pankreas başta olmak üzere vücut genelinde her hücrede bulunur, serbest radikalleri nötralize ederek hücre yapısını korur. Kalp hastalıkları ve kanser gibi hayati riske neden olan hastalıklardan yaşlanmanın vücutta yarattığı olumsuz etkilerin yavaşlatılmasına kadar pek çok sağlıksorununa karşı vücudun direncini artırır. Koenzim Q10, hem normal bir bağışıklık sisteminde hem de zayıflayan (immün sistemi baskılı olduğu hastalarda) bağışıklık sisteminin tekrar güçlendirilmesine katkı sağlar.
Koenzim Q10 eksikliği pek çok hastalığın nedenleri arasında olabilir!
Koenzim Q ile en çok ilişkilendirilen hastalıklar arasında kalp ritim bozukluğu, kalp yetmezliği, hipertansiyon, iskemik kalp hastalığı, kalp krizi, pulmoner arteryal hipertansiyon gibi kardiyovasküler hastalıklar, dejeneratif kas hastalıkları, kemik hastalıkları, kanserler, diyabet ve Huntington, Parkinson, Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklar, Otizm Spektrum Bozuklukları (OSB) sayılabilir. Meme, akciğer ve pankreas kanseri bulunan hastalarda, Koenzim Q10 düzeylerinin anormal derecede düşük olduğu yapılan araştırmalarda görülmüştür. Yüksek kolesterol şikayeti olan kişiler üzerinde yapılan bir çalışmada bu kişilerin büyük bir çoğunluğunda koenzim Q10 eksikliği belirlenmiş. Hem hipertiroidi hem de hipotiroidi durumlarında oksidatif stres artarak Koenzim Q10 düzeylerini olumsuz yönde etkilemektedir.
Koenzim Q10 neden hayatımızda olmalı!
• Ülkemizde en çok görülen hastalıklar arasında yer alan kalp yetmezliği, kalp krizi ve yüksek tansiyonun, kolesterol yüksekliği tedavisi/önlenmesinden önemli bir rolü olduğu için,
• Kanser tedavisinde önemli bir koruyucu destek olduğu için: Koenzim Q10’un antioksidan etkisinin kanser gelişimini yavaşlatıp yavaşlatmadığı üzerine yapılan araştırmalar umut vericidir. Ayrıca Koenzim Q10 takviyesinin kanser tedavisinde kullanılan ilaçların kalp üzerinde yarattığı hasarı azalttığı gözlemlenmiştir.
• Kalp krizi sonrası yaşam kalitesini yükselttiği için: Koenzim Q10 kullanımı kalp krizi sonrası zayıflayan kalpte görülebilecek ikinci bir kalp krizi riskini %50 oranında düşürerek yaşam kalitesini yükseltir.
• Kalp yetmezliği tedavisinde destek olduğu için: Yapılan araştırmalar Koenzim Q10’un kalp yetmezliği tedavisinde kullanılan diğer ilaçlara ek olarak alındığında vücudun çeşitli bölgelerinde (özellikle bacaklarda ve akciğerlerde) oluşan ödemi azalttığını ortaya koymaktadır. Bu sayede hastanın nefes alıp vermesi kolaylaşarak, egzersiz yapma kapasitesi artar.
• Yüksek tansiyon tedavisinde: Koenzim Q10, düzenli bir beslenme programı ve kontrollü sodyum tüketimiyle birlikte hipertansiyon hastalarında tansiyonun düşürülmesinde önemli bir katkı sağlar.
• Yüksek kolesterolün düşürülmesinde: 2 hafta boyunca Koenzim Q10 takviyesi verilen kolesterolü yüksek hastaların kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterol seviyelerinde ortalama %12.7 azalma tespit edilmiş
Koenzim Q10 uygulamasının Diğer Faydaları;
• Güçlü antioksidan etkisi ve serbest radikallerin cilt yüzeyinde görülen etkilerini azaltır. Koenzim Q10, cilt bakım ürünlerinde de kullanılan bileşenlerden biridir; ancak krem şeklinde kullanmak yerine Koenzim Q10 düzeyini doğru bir besinlerle doğal yollardan almak cilt için daha faydalıdır.
• Kilo verme programlarında egzersizle birlikte enerjiyi artırır.
• Sporcularda ağır ve yorucu egzersizler sırasında Koenzim Q10 takviyesinin alınması kas hasarını azaltır.
• Göz damarı kanlanma bozukluklarında ve göz tansiyonunda da destek tedavisinde kullanılır.
• Karaciğer hasarına karşı koruyucu etkisi vardır.
• HIV virüsü gibi bağışıklık sistemini baskılayan hastalığı olan kişilerde bağışıklık sistemine destek olur.
• Diş çekimi sonrası yara iyileşmesi üzerine etkisi incelenmiş ve yumuşak doku iyileşmesine katkı sağladığı görülmüştür.
• Kulak çınlamasını durdurur.
• Kortizonun kemikler üzerine yaptığı yan etkileri kısmen de olsa engeller.
• Yaygın kronik vücut ağrıları ve halsizlik ile kendini gösteren; yorgunluk, isteksizlik, uyku bozukluğu, sabah yorgun uyanma, baş ağrısı ve depresyon gibi belirtilerin görüldüğü fibromiyalji hastalarının tedavisine destek olur.
Koenzim Q10’u doğal yollarla almak için…
Günlük Koenzim Q10 ihtiyacı 10 mg civarındadır. İleri derecede Koenzim Q10 eksikliği yaşamıyorsanız takviye kullanmanıza gerek olmayabilir. Diyetinize dikkat ederek ihtiyacınız olan Koenzim Q10’u doğal yollarla alabilirsiniz. Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, kalp hastalığı ve diğer bir hastalığı bulunan kişilerin alması gereken Koenzim Q10 miktarı ise ancak yapılacak testlerle belirlenir ve alınması gereken destek kişiden kişiye farklılıklar gösterebilir. Öncelikle Koenzim Q10 bakımından en zengin balık türleri, yağlı soğuk deniz balıkları olan somon ve ringadır. Alabalık, sardalye, uskumru gibi deniz ürünlerinde, sığır eti, yürek, karaciğer, böbrek gibi hayvansal et ve soya, kanola ve susam yağı gibi bitkisel yağlarda, tavuk, brokoli, karnabahar, portakal, kuruyemişlerde Koenzim Q10 bulunur. Pişirme yöntemlerinden yağda kızartma koenzim Q 10’un etkisini azaltır.