Erzurum Güncel-Türküler yönünden zengin bir arşive sahip olduğumuzu zannettiğimiz ülkemiz maalasef fakir çıktı. Güven, "Yüzbinlerce türkümüz kayıt altına alınmayı bekliyor." diyor. Ana sütü gibi temiz kabul edilen türkülerden binlercesinin notaya dökülmediği için kayıp olduğu ortaya çıktı. TRT Erzurum Bölge Müdürlüğü radyodan sorumlu Müdür Yardımcısı ve halkbilim doktoru Merdan Güven, türküler üzerinde yıllar süren çalışmalarıyla çarpıcı sonuçlara ulaştı. Binlerce türkü üzerinde araştırma yapan Güven, Türkiye'de TRT, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile üniversitelerin arşivlerinde en iyi ihtimalle 30 bin türkünün notaya döküldüğünü söylüyor. Macaristan'da 80 bin, Almanya'da 500 binin üzerinde türkünün arşivlendiğini hatırlatan Güven, Türkiye'deki sonucun üzüntü ve kaygı verici olduğunu ifade ediyor. TRT repertuvarlarında 5 bin civarında notaya dökülmüş türkünün bulunduğuna dikkat çeken Güven, yaklaşık 4 bin türkünün de aynı kurumda repertuvara kazandırılmayı beklediğini ifade ediyor. 'Türküler Dile Geldi' ismiyle yayınladığı kitabında türküler üzerine geniş ve kapsamlı alan ve arşiv çalışmasını yayımlayan Merdan Güven, "Türkiye'de en iyi tahminle 30 bin türkü notaya dökülüp, arşive alnmış. Bütün türkü araştırmacıları TRT'de kayıtlı 6 bin türkü üzerinden araştırmalarını gerçekleştiriyor. Piyasada yüz binlerce varyant (benzer) türkü bulunmasına karşılık bunların derlenmesine önem vermiyoruz. Türkülerimiz, üniversitelerin müzik ve halk bölümleri ile Kültür Bakanlığı tarafından benzerleriyle birlikte kayıt altına alınıp notaya dökülmeyi bekliyor. Anadolu'da derlenmeyi, notaya dökülmeyi bekleyen milyonlarca türkü var. Maalesef türküden para kazanıyoruz ama sahip çıkmıyoruz. Türkülerimiz garip, mahzun bir şekilde bekliyor. Binlerce türkümüz, yok oldu, kayıplara karıştı." diyor. Türküler toprağa girdi Türkülerin derlenmesinde yaşanan en büyük sorunların başında alan çalışması yapılmaması ve nota bilgisi eksikliğinin geldiğini de sözlerine ekleyen Merdan Güven, yalnızca Cumhuriyet'in ilk yıllarından 1950'lere kadar derlenen türkülerin günümüze kadar gelebildiğine işaret ediyor. Reyhani ve Mahsuni Şerif gibi büyük türkü derleyicileri ve halk ozanlarının ölümüyle birlikte, yüzlerce türkünün toplumun malı olamadan toprağa gömüldüğünü anlatan Güven, "Reyhani, Mahsuni Şerif gibi büyük âşıkların derlediği bazı türküler araştırmacılar tarafından notaya dökülüp topluma kazandırılmıştır. Ancak binlerce türkümüz de bu gibi âşıklarımızın ölümüyle, notaya dökülmeden geldikleri Anadolu'nun topraklarına gömülmüştür." şeklinde konuşuyor. Türkülerimiz toplumun harcı Türkülerin toplumun birliği, dirliği konusunda önemli bir görevi üstlendiğini de sözlerine ekleyen doktor Merdan Güven, buna örnek olarak Muş yöresine ait olan 'Kınayı Getir Aney' isimli türkünün Edirne'den Kars'a kadar bütün Anadolu coğrafyasında aynı duygu ve düşünceyle söylenmesini gösteriyor. Anadolu'da ölüm, sevda, evlilik, savaş ve eşkıyalık üzerine yakılan türkülerin Türkiye'nin her köşesinde yüzde 88 gibi bir söz, duygu ve ezgi benzerliği ile söylendiğini ileri süren Güven, "Türkülerin toplumu duygusal, ideal ve inanç açısından bir arada tutan büyük bir harç. Türküler ayrılığın değil birliğimizin, gücümüzün en büyük göstergesi" diyor. Türkülerimiz ölüm kokuyor Merdan Güven'in verdiği bilgilere göre türkülerin yüzde 36'sında ölüm teması yer alıyor. Ölüm teması dağlık coğrafi alana sahip olması nedeniyle Akdeniz, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde daha sık işlenmiş. Türkülerde ölüm temasına en az Ege, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde rastlanılıyor. Güven, bu konuda şu bilgileri veriyor: "Türkülerimizde en fazla ölüm konusu işleniyor. Bunu sırasıyla sevda, evlilik, savaş ve eşkıyalık ile diğerleri takip ediyor. Akdeniz'deki türkülerin yüzde 36'sı, Doğu Anadolu'da yüzde 42'si, Karadeniz'de yüzde 39'u Ege Bölgesi'nde yüzde 31'i, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yüzde 28'i, Marmara Bölgesi'nde yüzde 31'i ve İç Anadolu Bölgesi'nde yüzde 28'i ölüm temasını birinci sırada işliyor." ZAMAN