Erzurum Güncel- YARGITAY Hukuk Genel Kurulu (YHGK), Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) maaş almak için kocasından anlaşmalı olarak boşanıp aynı evde yaşamaya devam eden kadınlarla ilgili polise yeni bir görev verdi. Polis, kadının boşandığı eski eşiyle karı-koca hayatını sürdürdüğünü kanıtlarsa, SGK maaş kesebilecek. Yargıtay, polis ya da jandarmanın boşanan çiftin ‘aynı evde bulunduğu, görüldüğü’ ve ‘komşuya sormayı’ yeterli bulmadı ve ayrıntılı maaş kesme kriterleri belirledi. Yargıtay, polisin elektrik, su, seçmen kayıtları, banka hesaplarını inceleyip, muhtar, aza ve komşuları tanık olarak dinledikten sonra kadının eski eşiyle karı-koca hayatını yani ‘eylemli birlikte yaşama halini’ sürdürdüğünü kanıtlaması halinde, SGK’dan aldığı maaşın kesilebileceğine karar verdi. ZABITA RAPORUYLA MAAŞ KESİLDİ Bartın’ın köyünde yaşayan Hayriye D. kocasından “şiddetli geçimsizlik” gerekçesiyle boşandı ve Bartın’a taşındı. Boşanan kadına SGK, babasından maaş bağladı. Şikayet üzerine SGK çifti mercek altına aldı. Zabıta komşuların ifadelerine dayanarak, ‘çiftin aynı evde ikamet ettiği ve maaş almak için ayrı yaşıyormuş gibi görüntü verdikleri’ şeklinde rapor verdi. SGK’da, bu raporla Hayriye D’nin maaşını kesti ve aldığı maaşları da borç çıkarıp geri istedi. Hayriye D, SGK’nın maaş kesme işleminin iptalini, kesilen ölüm aylığının devamını ve borçlu olmadığının tespiti için 14 Aralık 2009’da Bartın 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı. Dava dilekçesinde, eski eşinin köyde, kendisinin Bartın merkezde yaşandığını, bayram ziyaretleri dışında köye gitmediğini, oyunu merkezde kullandığını ve birlikte yaşamadıklarını savundu. Bartın 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, 1 Şubat 2011’de zabıta incelemesini gerekçe göstererek, SGK’yı haklı buldu ve kadının maaş davasını reddetti. YARGITAY: POLİS ARAŞTIRSIN Yargıtay 10. Hukuk Dairesi temyizde Hayriye D’yi haklı buldu ve mahkemenin ret kararını 15 Aralık 2011’de ‘eksik inceleme ve araştırmadan’ bozdu. Bozma kararında değişen sosyal güvenlik mevzuatı, kazanılmış hak durumu ve Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararları ışığında ayrıntılı değerlendirme yapıldı. Maaş kesme kriterlerini belirleyen Yargıtay mahkemenin izlemesi gereken yolu şöyle çizdi: * Tarafların göstereceği tüm kanıtlar toplanıp bildirilen tanıklar dinlensin * Çiftin ikametgah senetleri, nüfus kayıtları getirtilsin. Nakil başta tüm adres hareketleri tarih tarih tespit edilsin * Elektrik su, telefon aboneliklerinin hangi adreste kimin adına tesis edildiği saptansın * Adlarına ödeme yapılabilecek özel olarak açılan banka hesabı bulunup bulunmadığı belirlensin * Emniyet ve Jandarma anılan köy ve mahalledeki boşanma tarihi öncesinden itibaren tüm muhtar ve azaları çiftin durumuyla ilgili tanık sıfatıyla dinlesin * Kadının boşandıktan sonra da eşiyle karı koca hayatını (eylemli olarak birlikte yaşama halini) sürdürüp sürdürmediğini polis ortaya çıkarıp kanıtlasın * Mahkeme toplanan bu kanıtlar ışığında çiftin karı-koca hayatını sürdürdüğünün ispatı halinde kadının SGK maaşını kessin. Aksi halde kesmesin. Yeni kriterlerle karara bağlanacak YEREL Mahkeme, Yargıtay’ın bozma kararına uymadı ve ilk kararında direndi. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu üst kurul sıfatıyla davayı geçen Çarşamba görüştü ve karara bağladı. Mahkemenin direnme kararı da oybirliği ile bozuldu. Dosya yeniden Bartın 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderildi. Mahkeme, çiftin boşandıktan sonra karı-koca hayatı yaşayıp yaşamadığını yeni kriterler ışığında tespit edecek ve buna göre davayı yeniden karara bağlayacak. Birarada göründüler diye maaş kesilmez ANKARA Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Kılıçoğlu, YHGK’nın son kararının doğru ve yerinde olduğunu belirterek, Hürriyet’e şöyle değerlendirdi: “Burada bütün mesele kişiler sırf maaş için mi boşanmıştır, bunun tespiti önemlidir. Gerçekten boşanmış ama ‘aynı evde görüldüler, bulundular, aynı mahallede yaşıyorlar’, diye verilen bir zabıt raporuyla kadının maaşını ‘muvazalı boşandınız’ diye kesmek büyük bir haksızlık olur. Bu kararla Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, ‘SGK’ya insaf et. Müşterek çocuklar için yaş günü, bayram özel günler için mi zaman zaman medeni hukuk çerçevesinde biraraya geliyorlar yoksa boşandıktan sonra karı-koca şeklinde yaşayarak, evliliklerini mi devam ediyor’ somut kanıtlar ortaya koy. Öyle maaşını kes” diyor. Yoksa aynı konutu örneğin altlı üstlü birlikte paylaşıyor olmaları, evliyken birinin elektriği birinin suyu üzerine alıp boşandıktan sonra aboneliğin değiştirilmemesi bu birlikte yaşama halini kanıtlamaz.