Erzurum Güncel - Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik, Yeni Türk Ticaret Kanunu’na yönelik yapılan eleştirilerin dikkate alınması ve bu yönde düzenlemeler yapılması gerektiğini söyledi. Temmuz ayından itibaren yürürlüğe girecek olan yeni kanunun, ülkedeki ticari yaşamın geleceğine damga vuracak yenilikleri içerdiğini anlatan ETSO Yönetim Kurulu Başkanı Yücelik, yeni kanunun, şirketlerin kurumsallaşması, sürdürülebilirliği ve rekabet gücünün artırılması bakımından iyi bir zemin hazırladığını, ancak başta şirket şeffaflığı olmak üzere değişik konularda yapılan birçok tenkitin de göz ardı edilemeyeceğini vurguladı. Başkan Yücelik, yeni kanunla ilgili yapılan eleştirileri ve yeniden gözden geçirilmesi gerektiğine inandıkları düzenlemeleri şu şekilde sıraladı; ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI Şirketinden 1 lira borç para çeken de, 1 milyon lira çeken de 300 günden başlayan adli para cezası, ödemezse hapis cezasıyla karşılaşacak. Oysa ki; şirkete borçlanma demek şirketi soymak demek değildir. Bazı şirketlerde bunlar mecburi olabilir. Bu durumda olan şirketlere ve yöneticilerine potansiyel suçlu gözüyle bakılmaması gerekiyor. İNTERNET SİTESİ KURMA MECBURİYETİ İnternet sitesi olayı ile şirketlerin yatak odasına girilmek isteniyor. Her türlü belge ve bilginin ifşa edilmesi şeffaflık ile mahremiyet arasındaki o ince çizginin aşılması anlamına geliyor. Bu durumda rekabet zorluğu meydana gelecektir. Şirketler için internet sitesi zorunluluğu olması da şirketler için ekonomik külfet getirecek. Kalifiye eleman yetersizliğinin olduğu veya küçük şirketlerin bu tür eleman çalıştırma imkanının olmadığı durumlarda bunlar şirketler için ciddi problemler oluşturacaktır. DEFTER TUTMA MECBURİYETİ Defterlere yapılan kayıtların eksik olması veya zamanında kayıt yapılmaması halinde, 200 günden aşağı olmamak üzere adli para cezası, 300 gün içinde ödenmezse hapis cezası uygulanacak. Ayrıca bunlar gibi bir çok alan ve konu hakkında para cezası öngörülüyor. Bir ticaret kanununda bu kadar çok cezai hüküm bulunması insanların girişimcilik ruhunu olumsuz etkileyecektir. İnsanlara bir yandan girişimcilik ruhu aşılamaya çalışırken, diğer yandan bu kadar çok cezai hükmün getirilmesi insanları ticaret atılmaktan ve iş yapmaktan korkutacaktır. Bir taraftan, ekonomik suça ekonomik ceza uygulanması gerektiği belirtilerek karşılıksız çek düzenleme fiiliyle ilgili hapis cezası kaldırılıyor, diğer taraftan Ticaret Kanunu ile çok sayıda hapis cezası getiriliyor. İŞLETMELERİN KULLANDIĞI HER TÜRLÜ KÂĞIT VE BELGEDE YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER Sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi, taahhüt edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve numarası, yönetim kurulu başkanının adı soyadı, yönetim kurulu üyelerinin ad ve soyadları, müdürlerin ve yöneticilerin ad ve soyadları gösterilecek. Bunu uygulamak mümkün değil. Her türlü belge denilince çok küçük bir fişten, büyük bir belgeye kadar tüm belgeleri kapsamaktadır. Bu ise çoğu zaman fiilen imkansız olacak veya yazılar çok küçük olduğu için okunamayacak. O zamanda yazmanın bir anlamı olmayacak. BELGELER YENİDEN BASTIRILACAK Böyle olunca, işletmeler (gelir vergisi mükellefleri dahil) her türlü belgelerini baştan bastıracaklar. Her ne kadar matbaacılar için yeni bir iş alanı oluşsa da bu küçük işletmeler için ciddi bir gider olacaktır. DENETİM Kanun sermaye şirketi olarak nitelendirdiğimiz anonim ve limited şirketlere ciddi bir ek mali yük getirecek. Bunlardan en önemlisi de bağımsız dış denetim şirketleri. Şirketler, büyük küçük olup olmamasına, sermayesine, ortaklar arasında ilişkilere, çalışan sayısına, cirosuna bakılmaksızın bağımsız dış denetime tabi. Bağımsız dış denetime tabi olmanın bir ekonomik külfeti olduğu açık. Şirketlerin kuruluş masrafları da artırıyor. Kuruluş denetçisi denilen bir denetçi atamak zorundasınız. SORUMLULUK VE CEZALAR Yerli yersiz bir sürü ceza var. Bu kanun ile şirket kuruluşu ve işleyişi çok masraflı hale geldi. Yeminli mali müşavirler bir sürü yetki ile donatılmalarına rağmen sorumlulukları da yok. Yönetim kurulu üyelerinin kendisine suç isnat edildiğinde kusursuz olduğunu ispat etmesi gerekiyor. Oysa sorumlu olduğu halde denetçiler için kusurunu ispat etmek o kusuru iddia eden tarafa ait. Halbuki onlar mesleklerinde uzman kişiler eğer kusur işledilerse sorumlu olmalılar. SUÇLARIN RESEN SORUŞTURULMASI Yeni TTK’da düzenlenen suçların resen soruşturulması, şikayet aranmaması en çok küçük il ve ilçelerdeki işletmeleri olumsuz etkileyecektir. Küçük yerlerdeki işletme sayısının azlığı bunların takibini kolaylaştıracaktır. Oysaki küçük yerlerdeki işletmeler genelde bu yasaya en son uyum sağlayacaklar içinde olup kurumsallaşmasını tamamlamamış ve aile şirketi şeklinde faaliyet gösterdiklerinden resen soruşturmalardan en çok zarar görecek işletmeler olacaktır.