Görüşmelerde daha önce varılan anlaşmaların uygulanma durumunun gözden geçirildiğini kaydeden Erdoğan, “PKK, PYD, YPG terörü hepimizin ortak meselesidir. Astana garantörleri olarak bugüne kadar sergilediğimiz işbirliğini sürdürerek, bu hedeflere elbirliği ile ulaşacağımıza inanıyorum. Ancak Suriye'nin huzuruyla birlikte toprak bütünlüğü karşısındaki en önemli tehdit terör belasıdır. DEAŞ, PKK, YPG, PYD ve diğer tüm terör örgütleriyle mücadele kesintisiz bir şekilde sürdürülmelidir. PKK, YPG, PYD, Fırat'ın batısında ve doğusunda terör eylemlerine devam ediyor. Suriye halkına yapılacak en büyük iyilik bölücü terör örgütünün işgal ettiği topraklardan tamamen sökülüp atılması olacaktır. Bölgemizin geleceğinde bölücü teröre ve uzantılarına yer olmadığının kesin olarak anlaşılması gerekiyor. Türkiye, güney sınırı boyunca terörden arındırdığı bölgelerle hem sivillerin hayatını korumuş hem düzensiz göçü engellemiş hem de Suriye'nin toprak bütünlüğüne önemli katkı vermiştir. Önümüzdeki dönemde de eli kanlı terör örgütlerine yönelik tavizsiz mücadelemizi sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.

“Suriye halkının acil insani ihtiyaçlarının kesintisiz ve ayrım gözetmeksizin idame ettirilmesi hepimiz öncelik taşıyor” diyen Erdoğan, açıklamasını şu şekilde sürdürdü:

“Suriyeli sığınmacıların ve onurlu geri dönüşleri de Astana sürecinin önemli gündem maddelerinden biridir. Birçok önemli konuyu masaya yatıracağım zirve toplantımızın hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Bugünkü istişarelerimizin, alacağımız kararların Suriye'deki siyasi geçiş süreci ilerletilmesine yardımcı olmasını özellikle temenni ediyorum. PKK, YPG, PYD örgütünün aldığı dış destekle Suriye'nin bölünmesini pekiştirecek adımlar attığı görüyoruz. Bu terör örgütünü bölücü gündemini ilerletirken, saldırılarda sürdürürken Türkiye'nin kayıtsız ve hareketsiz kalması da beklemek mümkün değil. Siz değerli dostlarımızdan Türkiye'nin güvenlik endişelerini anladığınıza dair ifadeler duyuyorum. Buna müteşekkirim. sadece sözler yaralara derman olmuyor. PKK, YPG, PYD unsurlarının sınırımızdan en az 30 km öteye tamamen çekilmesi zamanında yapılan mutabakatların gereğidir. Bu hala gerçekleşmemiştir. Tel Rıfat ve Mümbiç terör yatağı haline dönmüştür. Terör örgütünün sığındığı bu limanların temizlemenin vakti çoktan geldi. Astana ortaklarımızdan beklentimiz Suriye'de istikrarın sağlanması da yönelik çabalarımıza samimi destek vermeleridir”

Mesafe kat edilmesi gereken bir konunun da siyasi süreç olduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Önümüzdeki hafta yapılması planlanan dokuzuncu toplantının ertelenmesi üzücüdür. Rus dostlarımızın toplantı mekanı konusunda bazı endişeleri olduğunu biliyorum. Bu endişeleri gidermek için Birleşmiş Milletler ve İsviçre makamları nezdinde girişimlerde bulunduk ve olumlu cevaplar aldık. Anayasa Komitesi'nin sürecinin başarısızlığı Astana sürecinin başarısızlığı olarak görülmektedir. Komitenin hızlı bir şekilde somut sonuçlar elde etmesi temin edilmelidir. Bunun içinde BM'nin toplantıları kolaylaştırıcılığında ve BM merkezlerinden herhangi birinde düzenlenmesi sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı.

“Rejimin tavrı ise birlikte başladığımız bu süreci baltalamaktadır”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugüne kadar düzenlenen toplantıdan istenilen sonuçların elde edilmediğini kaydederek, “Muhalefet kanadı tüm olumsuzluklara rağmen Türkiye'nin telkinleriyle yapıcı bir anlayışla masada bulunuyor. Rejimin tavrı ise birlikte başladığımız bu süreci baltalamaktadır. Beraberce tesis ettiğimiz bu sürecin geriye gitmesi Astana mekanizmasının işlevinin sorgulanmasına yol açmaktadır. Bu tablo karşısında süreci canlandırmamız şarttır. Astana süreci öncü rolünü ve inisiyatif üstünlüğünü kaybetmemelidir” dedi.

“İdlib'teki ateşkesin ihlal edilmemesi bu bakımdan önemlidir”

Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamasını şu şekilde sürdürdü:
"İdlib'te göreceli de olsa sükûnet varsa bu Astana platformumuzun başarısıdır. Sahada sükûneti muhafaza etmek ve bölgedeki 4 milyon Suriyelinin yaralarına merhem olmak, onlara yardım eli uzatmak bizlerin görevidir. İdlib'teki ateşkesin ihlal edilmemesi bu bakımdan önemlidir. Özellikle sivilleri sivil yerleşim yerlerini hedef alan saldırılar siyasi çözüm çabalarımızı baltalıyor. Rejim kendi halkını bu gibi saldırılarla öldürmek yerine samimiyetle siyasi sürece katılmalıdır. Diğer taraftan sizlerin İdlib'teki terör odaklarından kaynaklanan endişelerinizi anlıyoruz. Mutabakatlarımız çerçevesinde her türlü tedbiri alıyoruz. Şehitler verme pahasına mücadelemizi sürdürüyoruz. Gelinen noktada çalışmalarımız neticesinde bu bölgelerde terörist yapılanmaların hakimiyeti bulunmadığının altını özellikle çizmek istiyorum. Türkiye 3.7 milyon Suriyeli kardeşimizi geçici olarak misafir etmektedir. Suriye ihtilafının getirdiği insani krizin yükünü maddi, manevi, sosyal, toplumsal en fazla çeken ülke Türkiye'dir. Suriyelilerin topraklarına huzurlu kalple, güvenli, gönüllü ve onurlu geri dönüşü temin edilmelidir. Güvenlik ve istikrar sağlandığı taktirde Suriyelilerin kendi topraklarına geri döndüklerini memnuniyetle görüyoruz. Terörden temizlediğimiz bölgelere Türkiye'den 500 binden fazla Suriyeli geri döndü. 1 milyon Suriyelinin geri dönüş için hazırlıklarımız sürüyor. Siyasi çözümde ilerleme kaydedilmesi, insani altyapının hazır edilmesi, dönmek isteyenlerin kötü muameleye maruz kalmayacaklarından emin olmaları geri dönüşler için temel teşvik unsurlarıdır. Bu krizi biz çıkarmadık külfetinin sadece bizler tarafından yüklenilmesini beklemek adil değildir. Uluslararası toplumun yardımlarının ayrım gözetmeksizin temin etmek müşterek menfaatimizedir. Suriye'nin kuzeyi batısındaki durum özellikle dikkat çekiyor. 4 milyonu aşkın Suriyeli uluslararası yardımlara her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuyor. Türkiye, BM'nin kolaylaştırmak için sınır ötesi her türlü desteği vermiştir. Astana ortaklarımızdan da aynı anlayışı bekliyorum”

“YPG-PKK terörü Suriye'nin toprak bütünlüğüne karşıdır”

Zirve kapsamındaki istişarelerde Suriye'deki durumun ayrıntılı şekilde ele alındığını kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Suriye'de barış ve istikrar ortamının tesisi yönünde yürüttüğümüz çalışmaları gözden geçirdik. Ülkede çatışma ortamının sona ermesi ve kalıcı siyasi çözüme ulaşılması amacıyla birlikte atabileceğimiz ilave adımları değerlendirdik. Bu şekilde Astana platformunun Suriye krizinde çözümün önünü açabilecek en etkili girişim olduğunu bir kez daha göstermiş olduk. Astana garantörleri olarak, bu doğrultuda aynı kararlılıkla çalışma irademizi bir kez daha teyit ettik. Terörle mücadele gündemimizin öncelikli konuları arasında yer aldı. Türkiye olarak DEAŞ olsun, PKK, PYD, YPG olsun terör örgütleri arasında fark görmüyoruz. Biri ile mücadele için diğerinin taşeron olarak kullanılması gibi mülahazaları kabul etmiyoruz. Terör örgütleri ile mücadelemiz nerede ve kimler tarafından desteklendiğine bakılmaksızın her daim sürecektir. Milli güvenliğimize kast eden şer odaklarını Suriye'den söküp atmakta kararlıyız” ifadelerini kullandı.

Astana garantörleri olarak İran ve Rusya'dan bu mücadelede Türkiye'de destek olmalarının beklendiğini kaydeden Erdoğan, “Görüşmelerimizde evvelce varılan mutabakatların uygulama durumunu da gözden geçirdik. PKK, PYD, YPG terörü hepimizin ortak meselesidir. Terör örgütünün Suriye'nin toprak bütünlüğünü hedef aldığını unutmamalıyız. Suriye ihtilafına ancak siyasi çözümle son verilebileceği yönündeki mutabakatımız bakidir. Bu anlayış temelinde siyasi süreçte gelinen noktayı ve önümüzdeki dönemde atılabilecek adımları etraflıca ele aldık. Astana ortaklarımıza ihtilafın kalıcı ve barışçıl bir şekilde çözülebilmesi için siyasi sürecin hızlandırılmasına yönelik çağrımızı tekrarladık. Astana sürecinin bir ürünü olan ve halihazırda Suriyeli tarafları bir araya getiren tek mekanizmayı temsil eden Anayasa Komitesinin çalışmalarının somut sonuç doğurması zaruridir. Maalesef Suriye rejimi bu konuda uzlaşmaz bir tutum içinde” diye konuştu.

“Suriye'deki insanların çadırlar içerisinde insanca yaşanmayacak ortamda olduklarını unutmamalıyız"

“Komitenin müteakip turunun bir anca önce yapılması ve sürecin başarıya ulaşması ihtilafın BM parametreleri çerçevesinde çözülmesi açısından önemlidir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı uyarınca, Suriye halkının meşru taleplerinin karşılandığı güvenlik ve istikrarın yeniden sağlandığı bir barış ortamı tesis edilmelidir” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Suriyeli tarafların bu doğrultuda yapıcı bir anlayışla sürdürecekleri çalışmaları teşvik etmek noktasında çabalarımızı arttıracağız. Suriye'de çözüm çabalarımızın merkezinde yaşanan insani dramın sona erdirilmesi hedefi de yer alıyor. Suriye'deki insanların çadırlar içerisinde insanca yaşanmayacak ortamda olduklarını unutmamalıyız. Buradan hareketle Suriye'nin kuzeyinde yeni briket yapmak suretiyle, Suriyeli kardeşlerimizi evlere taşınmaları için adımlarımızı atıyoruz. Zirve toplantımızda 4 milyonu aşkın kişinin yaşadığı İdlib'teki durumu da ayrıntılarıyla değerlendirdik. Ateşkesin muhafazasının önemine değindik. Mevcut mutabakatları uygulanmasına yönelik çalışmalarımızı ele aldık. Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri dönüşleri konusunu da görüştük. Hedefimiz Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine gönüllü, güvenli ve onurlu şekilde huzurlu kalple dönmelerini temin etmektir” açıklamasını yaptı.

“Suriye ihtilafının BMGK'nın 2254 sayılı kararı temelinde çözüme kavuşturulmasına yönelik çabalarımızı sürdürmekte kararlıyız"

Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamasını şu şekilde sürdürdü:
“Bugüne kadar Suriye'de terörden temizlediğimiz bölgelere Türkiye'den 500 binden fazla Suriyeli kardeşimiz geri döndü. Bu çalışmalarımızı önümüzdeki dönemde de sürdüreceğiz. 4 milyonu aşkın Suriyeli sivilin uluslararası yardımlara her zamankinden daha çok ihtiyaç duyduğu bir tabloyla karşı karşıyayız. Türkiye olarak bu yardımları kolaylaştırmak için her türlü desteği verdik. Aynı çabayı tüm dostlarımızın da göstermesi hayati önem taşıyor. Suriye'nin kuzeyi batısına yardım mekanizmasının temelini oluşturan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararının 6 aylığına da olsa uzatılmasını memnuniyetle karşıladık. Suriye ihtilafının Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı temelinde çözüme kavuşturulmasına yönelik çabalarımızı sürdürmekte kararlıyız. Bir sonraki toplantıyı Rusya'da yapacağız ve şimdiden bu toplantının da hayırlara vesile olmasını diliyorum”

İran Cumhurbaşkanı Reisi: “ABD, en kısa zamanda Suriye'yi terk etmelidir”

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran'ın başkenti Tahran'daki Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi'nin basına açık kısmında gerçekleştirdiği konuşmada, "ABD, Suriye'nin doğal kaynaklarını yağmalıyor. Tüm yabancı güçler Suriye'den ayrılmalı. ABD, en kısa zamanda Suriye'yi terk etmelidir" dedi.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, başkent Tahran'da gerçekleşen Astana Süreci Garantör Ülkeleri 7'nci zirve Toplantısı'nda konuştu. ABD'nin Suriye'deki varlığı hakkında önemli açıklamalarda bulunan Reisi, “ABD, Suriye halkına yönelik ağır yaptırımlar uyguladı ve bu Suriye'de istikrarın sağlanmasını engelledi. Suriye'de savaş yoluyla istediklerini elde edemeyenler tek taraflı yaptırımlar uygulayarak hedeflerine ulaşmak istiyorlar. ABD'nin Suriye'deki bu hukuka aykırı varlığı Suriye'yi istikrarsızlaştırıyor. Siyonist rejimin Suriye topraklarını yok sayma ve bazı haklarını elinden alması bu istikrarsızlığı arttırmaktadır. Aynı şekilde uluslarası hukuku da yok saymaktadır. Umut ediyorum ki bu toplantımızda yapıcı kararlar alınsın ki Suriye'deki istikrar geri dönsün” dedi.

"Tüm yabancı güçler Suriye'den ayrılmalı"

Suriye'deki yabancı güçlerin bölgeyi terk etmeleri gerektiğini söyleyen Reisi, “ABD, Suriye'nin doğal kaynaklarını yağmalıyor. ABD, Suriye'nin doğal kaynaklarını yağmalıyor. Tüm yabancı güçler Suriye'den ayrılmalı. ABD, en kısa zamanda Suriye'yi terk etmelidir. Suriye'nin toprak bütünlüğü ile milli egemenliğinin korunması ve bölge ülkeler arasında siyasi çözümün sağlanması gerektiğini vurguluyoruz. Bağımsız bir Suriye sadece oradaki halkın sıkıntılarını gidermeye yardımcı olmayacak aynı zamanda komşu ülkelerin de sıkıntılarını giderecektir. İran olarak güçlü bir şekilde Suriye ve Suriye halkını desteklemeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı. Mülteci konusuna da değinen Reisi, “Suriye'de mülteciler önemli bir konu. Suriyelilerin evlerine dönmeleri için bölge ülkeler olarak yardımcı olmalıyız. Suriyeli mültecilerin sorunlarını anlıyoruz ve bu konuda yardım etmeye hazırız” dedi.

“ABD'nin Fırat'ın doğusundaki varlığı kabul edilemez”

Türkiye-İran-Rusya Üçlü Zirvesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin katılımı ile İran'ın başkenti Tahran'da gerçekleştirildi. Reisi, zirvenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında yaptığı konuşmasında, “Bu toplantıda gündeme getirdiğimiz konular oldu. Suriye egemenliğine ve toprak bütünlüğünün önemine vurgu yapıldı. Bu doğrultuda ABD'nin Fırat'ın doğusundaki varlığı kabul edilemez” dedi. Suriye hükümetinin toprak bütünlüğü ve egemenliğinin sağlanması gerektiğini kaydeden Reisi, "Bugün terörizm bölgelerin güvenliğini tehlikeye atmıştır. Suriye'de, İdlib'de diğer bazı bölgelerde mevcut olan terörizmle ilgili endişeleri gidermek için bütün ülkelerin irade ve azmi önemlidir” şeklinde konuştu.

"Siyonist rejimin saldırılarını kınamak ve saldırıların durulmasının önemi vurgulandı"

Görüşmede, Suriye halkına yardım ulaştırılmasının gerekliliğine vurgu yapıldığını söyleyen Reisi, “Bütün taraflar bölgedeki ekonomik sıkıntıların ve Suriye halkının sıkıntılarının giderilmesinin önemine vurgu yapıldı” ifadelerini kullandı. Reisi, “Aynı şekilde Suriye'nin egemenliğini ihlal edecek hareketlerden çekinmek gerektiği vurgusunu yaptık. Siyonist rejimin saldırılarını kınamak ve saldırıların durulmasının önemi vurgulandı” açıklamasını yaptı. İran Cumhurbaşkanı Reisi, “Rusya, Türkiye ve İran iş birlikleri ve Suriye hükümeti ile işbirliğimiz önemlidir. Özellikle Suriye'nin güvenliğini sağlamak için öngörülen tedbirler Astana formatında başarılı olmuştur” dedi. Reisi, “Ele alınan konulardan biri de, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmesi. Mültecilerin bir an önce ülkelerine geri dönmeleri için altyapının sağlanması lazım“ ifadelerine yer verdi.

Aynur Sena Çabuk

Putin: 'Üçlü görüşmelerin ilerlemesi çok önemli'

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran'ın başkenti Tahran'daki Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi'nin basına açık kısmında gerçekleştirdiği konuşmada, “Suriyeliler kendi aralarında anlaşmalı. Bağımsız ülkelerin geleceğini kurmak için bazı adımlar atılmalı” dedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İran'ın başkenti Tahran'daki Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi'nin basına açık kısmında gerçekleştirdiği konuşmasında, “Öncelikle ben İran Cumhurbaşkanına teşekkür ederim. Çünkü Astana sürecindeki 7. Zirve ve yüz yüze görüşme bizim için önemliydi. Bu görüşmede Suriye'de yaşanan sorunları da gözden geçirdik. Genel olarak baktığımızda Türkiye, Rusya ve İran'ın, Suriye çalışmaları önemlidir. Bizim tarafımızdan bakıldığında ise sivillere karşı kullanılan güç azaldı. Astana Zirvesi, Suriye'de tamamen çözüm bulana kadar devam etmeli. Ayrıca bizim prensiplerimiz var. Bağımsızlık, Suriye için çok önemli ve çalışmalarımızı bu yönde sürdürmekte bizim için önemlidir. Üçlü görüşmelerin ilerlemesi de önem arz ediyor” dedi.

“ABD ve diğer ülkeler, Suriye'nin değerlerini çalmaya devam ediyor”

Sözlerinin devamında Suriye'nin egemenliğine dikkat çeken ve bu konuda batılı ülkelerin Suriye'deki politikalarını eleştiren Putin, “Suriye konusundaki diyaloglarımızla, Suriye halkının kendi inisiyatifiyle karar almasını sağlamamız lazım. O yüzden anayasa komisyonu oluşturulmuştu. Suriyeliler kendi aralarında anlaşmalı. Bağımsız ülkelerin geleceğini kurmak için bazı adımlar atılmalı. Suriye'de uluslararası terör ocaklarını söndürmek için çabalarımız sürecek. Şunun altını çizmek isterim ki, Suriye'de terör örgütlerinin etkisini görebiliyoruz. ABD ve diğer ülkeler, Suriye'nin değerlerini çalmaya devam ediyor. Rusya, İran ve Türkiye, Suriye halkına yardım etmek için birçok konuya el atıyor. Mülteciler konusunda da elimizden geleni yapıyoruz ve yapmaya devam edeceğiz. Ayrıca uluslararası toplumun diğer üyelerinin de bu yardımlara katılmalı. Bizim görüşmelerimizin olumlu ve faydalı olacağını düşünüyorum. Rusya'da da bazı görüşmeler olacak. Burada bulunan tarafları ülkemizde görmekten mutluluk duyacağız” ifadelerini kullandı.

“Fırat'ın doğusunda yabancı ülkelerin bölücü kışkırtması var”

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran'ın başkenti Tahran'daki temaslarını sürdürüyor. Putin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile 7. Astana Zirvesi'nde bir araya geldi. Zirve sonrasında düzenlenen basın toplantısında konuşan Putin, “Astana sürecinin garantör ülkeleri olarak toplantımız çok verimli ve kapsamlı bir şekilde gerçekleşti. Suriye'de yaptığımız işbirliğimizin kilit noktalarını değerlendirdik. Kabul ettiğimiz bildiride Suriye'de yaşanabilirlik için kararlılığımızı belirttik. Suriye'de sorun diplomatik kararlılıkla çözülebilir. Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunmasıyla Suriye'nin kaderini, Suriyeliler dış müdahaleler olmadan kendileri belirlemelidir. Planlarımız arasında Astana formatında dışişleri bakanları toplantısının yapılması da var. Suriye'de hükümet ve muhalefet temsilcilerini bir araya getirip Suriye'nin yapısının nasıl olacağı yönünde girişimlerimiz oldu. Biz Suriye Anayasa komitesi çalışmalarına destek vereceğiz. Suriye'de terörizm ve şiddet seviyesi düşüyor. Ana ve diğer grupların neredeyse tümü imha edilmişti. Suriye hükümeti ülkenin neredeyse tamamını kontrol altında tutuyor. Fırat'ın doğusundaki zorluğu değerlendirdik. Yabancı ülkelerin bu terör örgütleri üzerinden bölücü kışkırtması mevcut. Bu nedenle Fırat'ın doğusunda Suriye hükümeti kontrolü sağlamalıdır. Sivillere yönelik okul, hastane, altyapı ve üst yapı için faaliyetlerde bulunulmalıdır. Böylelikle mültecilerin evine dönüşü sağlanacaktır” dedi.

Ukrayna tahılı meselesi ele alındı

Açıklamalarının devamında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile yaptığı görüşmeyle ilgili de konuşan Putin, “Rusya ile İran arasında yararlı işbirliğimizi değerlendirdik. Sanayi, enerji ve ulaşım gibi alanları ele aldık. Ülkelerimiz arasında milli paraların kullanımının genişletilmesini konuştuk. İran Nükleer Planı'nın korunması konusunda hemfikiriz. Bu planın her tarafında işbirliğinin de her alanda genişlemesi gerekir” şeklinde konuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmede Ukrayna tahılının dünya pazarına ulaştırılması konusunu ele aldıklarını ifade eden Putin, “Rusya, Türkiye ilişkileri her alanda dinamik bir şekilde gelişmelidir. Ukrayna tahılının dünya pazarına ulaştırılması konusu ele alındı. İstanbul müzakerelerinde alınan kararların verimliliğine değindik” şeklinde konuştu.

Erhan Altıparmak